Pasterze Kościoła - św. Pius X

Łacińskie słowo "pius" znaczy łagodny, łaskawy, pobożny. Papież św. Pius X (1835-1914) jest nam bliski z wielu powodów. Między innymi dlatego, że jego pontyfikat rozpoczynał poprzednie stulecie. Jego właściwe imię brzmi: Józef Melchior Sarto. Liturgiczne wspomnienie tego świętego pasterza przypada 21 sierpnia.

Gorliwy pasterz

Pochodził z diecezji Treviso. Jego ojciec Jan był woźnym i listonoszem, zaś matka, Małgorzata, była krawcową. Posiadał 10 rodzeństwa. Kiedy miał 12 lat, patriarcha Wenecji, kardynał Jakub Monico ufundował mu stypendium w seminarium w Padwie. Święcenia kapłańskie przyjął 18 września 1858 roku, gdy miał 23 lata.

Wyróżniał się jako doskonały kaznodzieja. Dlatego zapraszano go chętnie z kazaniami. Budził podziw wiernych pobożnością i gorliwością. Opiekował się ubogimi. Zajmował się szczególnie katechizacją dzieci, śpiewem liturgicznym i biednymi. W 1884 roku papież Leon XIII mianował ks. Sarto biskupem Mantui. Jako pasterz diecezji umiał być dla wszystkich życzliwym ojcem, ale także był stanowczy, kiedy tego wymagała chwała Boża. Świecił swojemu duchowieństwu przykładem modlitwy, ubóstwa i gorliwości kapłańskiej. Wielką wagę przywiązywał do formacji kandydatów do kapłaństwa w seminarium duchownym. Osobiście zwizytował wszystkie kościoły i parafie diecezji, by się przekonać naocznie o ich potrzebach materialnych i duchowych.

Kiedy pewien proboszcz skarżył się na swoich parafian, że jest pośród nich tyle przewrotności, biskup Sarto mu na to odpowiedział: "Mój drogi współbracie! Czy ksiądz nie wie, że w ten sposób siebie oskarża. Wracaj do swojej trzódki. Bądź dobrym pasterzem i miej cierpliwość. Odwagi, przyjacielu, Bóg pomoże! Ale proszę pamiętać; miłość i tylko miłość!".

Patriarcha Wenecji

W 1892 roku Leon XIII zamianował biskupa Józefa Sarto patriarchą Wenecji i kardynałem Kościoła. W nowej diecezji rozwinął akcję katechizacji, by ożywić ją we wszystkich parafiach. W seminarium wprowadził studia biblijne, historię Kościoła i ekonomię społeczną. Rozpoczął akcję oczyszczania muzyki kościelnej z elementów świeckich, jakie powszechnie wówczas wdarły się do liturgii. Jako patriarcha Wenecji mawiał do swoich kapłanów: "Głosicie wiele i dobrych kazań. Niektóre zdradzają ogień najcudowniejszej wymowy i przewyższają nawet aktorów gestami i grą twarzy. Ale bądźmy szczerzy. Co mają z tego nasi biedni rybacy? Ile z tego rozumieją służące, robotnicy portowi i tragarze? Można dostać zawrotu głowy od tych hamletycznych salw huraganowych, ale serce, bracia, serce pozostaje puste. Proszę was, bracia, mówcie prosto i zwyczajnie, żeby i najprostszy człowiek was zrozumiał. Mówcie z dobrego i pobożnego serca, wtedy traficie nie tylko do uszu, ale i do duszy waszych słuchaczy".

"Odnowić wszystko w Chrystusie"

Oto program pontyfikatu papieża Piusa X. 3 sierpnia 1903 roku 62 kardynałów po siódmym głosowaniu wybrało kardynała Józefa Sarto na biskupa Rzymu. Przyjął imię Pius X. Tego samego roku wydał pierwszą encyklikę. Rozpoczął reformę prawa kanonicznego, którą dokończył papież Benedykt XV, jego następca, wydaniem nowego Kodeksu Prawa Kanonicznego (1918).

W 1905 roku ukazał się Katechizm Piusa X najpierw dla diecezji rzymskiej, potem dla całego Kościoła, z instrukcją o nauczaniu dzieci prawd wiary. Dekretem "Quam singulari Christus amore" określił wiek dzieci mogących przyjąć Komunię Świętą. Dekret ten zapoczątkował tradycję tzw. Wczesnej Komunii św., czyli przygotowania dzieci do Komunii św. w wieku przedszkolnym.

Papież dzieci

Tak bywa nazywany Pius X. Kochał je i pragnął, by jak najwcześniej spotkały się z Panem Jezusem w sakramencie Eucharystii. Po wydaniu dekretu o Wczesnej Komunii Świętej otrzymał moc listów od dzieci. Oto fragment jednego z nich: "Chwilami tak się czuję po Komunii Świętej, jak gdyby tatuś mój tulił mnie w ramionach. Wówczas czuję się tak szczęśliwa, że nie mogę mówić ani słowa. Ale ukochany Zbawiciel wie, jak Go kocham!". Papież list ten czytał ze łzami i powiedział do stojącego obok prałata: "Któryż biskup na świecie mógłby powiedzieć coś piękniejszego po spotkaniu się z Panem w Eucharystii?". Co roku zapraszał do Watykanu dzieci rzymskie, które były u Pierwszej Komunii Świętej. Wołał wtedy do nich szczęśliwy: "Będziecie mi pomagać waszymi modlitwami, prawda? Papież ma tak wielkie troski, ale wy mi pomożecie modlitwą, jeśli Zbawiciel będzie mieszkał w sercach waszych". Przy nagrobku Piusa X w Bazylice św. Piotra gromadzą się liczni pielgrzymi, a przede wszystkim dzieci, często te najmłodsze.

opr. mg/mg