W trzy lata po głośnej Niedzieli Palmowej z Asyżu, kiedy to młoda, piękna Klara publicznie przyłącza się do zmieniającego Kościół i świat ruchu franciszkańskiego, mniszki uzyskują od papieża interesujące uprawnienia. Innocenty III wieczystym dekretem z roku 1215 nadaje Zakonowi Pań Ubogich, czyli popularnym klaryskom, specjalny przywilej ubóstwa. Dla pobieżnego obserwatora, obytego z żebraczym stylem życia karmelitów, franciszkanów czy dominikanów, to nic takiego. Jednak na tamte czasy był to element duchowej nowości. W istocie bowiem Klara i jej siostry zostały zwolnione z obowiązków kościelnego feudalizmu, którego brzemię – mimo radykalnego i oddanego sposobu życia – ciążyło często na ramionach mnichów albo średniowiecznego kleru. Wymowny przełom franciszkanizmu zarazem to nie lewicowa rewolucja w strukturach Kościoła. Zmiana w katolicyzmie ma zdrowy charakter tylko wówczas, gdy za cel obiera nie szokowanie modernizmem lecz bardziej autentyczne życie duchem ewangelii. Wtedy dopiero staje się czystą, wymienioną wodą jednej i tej samej nowości objawienia.

Duszpasterstwo musi odnawiać formy aktywności, szanując jednocześnie to, że sama materia wiary trwa bez najmniejszej mutacji. Niech to przyniesie pociechę katolikom opłakującym przemijalność kościelnych struktur, instytucji albo dewocji. Niektórzy mają tę skłonność, by przesiadywać na schodach kościołów, patrzeć na świątynne figurki, łamać dłonie na znak krzyża i mówić: za naszych czasów. Spokojnie, autentyczne i zdrowe formy przeżywania wiary potrzebują wręcz kontynuacji, rozwoju, przejścia od jednej do drugiej tak, by człowiek z obecnego kontekstu jednakowo patrzył na wieczność. W pewnym sensie działanie misyjne jest wzorem dla każdego duszpasterstwa. Na misji zaś przestrzega się pewnej zasady: każda struktura, forma, instytucja lub pobożność może odejść do przeszłości o ile zastępuje ją następna, logicznie nadchodząca, zdrowa i owocna w duchowym znaczeniu. Dzięki misyjnemu myśleniu Kościół chroni się od dwóch niszczących go skrajności. Od rozbieganego na murach świątyń nowinkarstwa, co w krótkich spodenkach niby to biegnie w stronę ołtarzy, depcząc po drodze świętości. Od urzędowego uporu z ciemnej kruchty, co smutny feretron owija wokół głowy i śpiewa stary hymn na obronę ołtarzy ale kochać nikogo nie potrafi. Dzięki logice duszpasterskiej kontynuacji duch wiary rozwija się w Kościele, z jednakowym szacunkiem używając zmiennych form, rytuałów i struktur. Dla przykładu, mówi się powszechnie już w Polsce o tym, że zbyt wielu narzeczonych, zamiast uczciwie odbyć kurs przedmałżeński, szokująco fałszuje proboszczowskie pieczątki. To sygnał alarmowy na zmianę, bo nie ma co dalej uprawiać fikcji po kancelariach. Księży z duszpasterstwa polskiego łatwo oskarża się o zachowawczość, o brak misyjnej twórczości, tymczasem zmusza się ich nadal, by lwią część energii poświęcali na obsługę feudalnej struktury. Po czym dla istoty rzeczy brakuje już sił. Większość polskich księży czeka tym samym na przywilej Klary z Asyżu. Nie chodzi o zaniechanie lecz o ewangeliczne przejście.

Mojżesz świadomie odwołuje się do poruszającego terminu, wspominając o koniecznym obrzezaniu serca (por. Pwt 10, 16). Chodzi mu o istotną zmianę mentalną, dzięki której wiarę buduje się nie na rytualnej asekuracji lecz na cnotach duchowych. Gdy Jezus zabiera uczniom podpory z feudalnych, publicznych przywilejów, to ich wewnętrznie zasmuca (por. Mt 17, 22-23). A przecież Chrystus zostawia im do dyspozycji całą potęgę zmartwychwstania.

Bardzo znaczące jest to, że papież Leon XIV zdecydował się ogłosić kardynała Newmana nowym Doktorem Kościoła. Nie bój się czytać książek angielskiego konwertyty, poczynając od Apologia pro vita sua. Tylko Newman nauczy Cię o siedmiu kryteriach zdrowej zmiany i bezpiecznej kontynuacji kościelnych form oraz struktur.