Rubricarum instructum

Zbiór rubryk, które rządzą publicznym kultem Kościoła, Stolica Apostolska starała się, zwłaszcza od Soboru Trydenckiego, dokładniej ująć i doskonalej uporządkować. Z biegiem czasu wprowadzono liczne poprawki, zmiany i dodatki, wskutek czego cały system rubryk znacznie się rozrósł, nie zawsze zachowując systematyczny porządek i nie bez uszczerbku dla pierwotnej przejrzystości i prostoty.

Nic przeto dziwnego, że Poprzednik Nasz śp. Papież Pius XII, przychylając się do próśb wielu Biskupów uznał, że należy uprościć niektóre rubryki Brewiarza i Mszału Rzymskiego. Zostało to dokonane ogólnym Dekretem Świętej Kongregacji Obrzędów z 23 marca 1955 roku.

Ponieważ w tym czasie dojrzewały studia przygotowawcze do ogólnego odrodzenia liturgii, tenże Poprzednik Nasz zarządził w następnym roku 1956, aby zasięgnięto zdania Biskupów co do ulepszenia liturgii Brewiarza Rzymskiego. Dokładnie zaś rozpatrzywszy odpowiedzi Biskupów, uznał za wskazane przystąpić do ogólnego i systematycznego poprawienia rubryk Brewiarza i Mszału i zlecił to Komisji biegłych, której została powierzona praca nad ogólnym odrodzeniem liturgii.

Gdy za natchnieniem Bożym postanowiliśmy zwołać Sobór Powszechny, niejednokrotnie zastanawialiśmy się co należałoby uczynić w sprawie, którą rozpoczął Nasz Poprzednik. Po długim i dojrzałym rozważeniu sprawy, doszliśmy do wniosku, że podstawowe zasady dotyczące ogólnego odrodzenia liturgii należy przedstawić Biskupom na najbliższym Soborze Powszechnym; natomiast nie należy dłużej odkładać wspomnianej poprawy rubryk Brewiarza i Mszału.

Ten więc zbiór rubryk Brewiarza i Mszału Rzymskiego przygotowany przez biegłych Świętej Kongregacji Obrzędów i starannie przejrzany przez wspomnianą Papieską Komisję dla ogólnego odrodzenia liturgii, My z własnej inicjatywy (motu proprio) i na podstawie dokładnej znajomości rzeczy postanowiliśmy zatwierdzić Naszą Apostolską Powagą, ogłaszając, co następuje:

1. Nakazujemy, aby wszyscy zachowujący obrządek rzymski, od dnia 1 stycznia 1961 r. przestrzegali przepisów nowego kodeksu rubryk Brewiarza i Mszału Rzymskiego podzielonego na trzy części, a mianowicie: Rubryki ogólne Mszału Rzymskiego, który wkrótce ogłosi Nasza Święta Kongregacja Obrzędów. Ci zaś, którzy zachowują inny obrządek łaciński winni jak najprędzej dostosować się do nowego Kodeksu rubryk i Kalendarza w tym wszystkim, co nie jest ściśle właściwe temu obrządkowi.

2. W tymże dniu l stycznia 1961 r. tracą moc obowiązującą Rubryki ogólne Brewiarza i Mszału Rzymskiego oraz Dodatki i zmiany (Additiones et Variationes w rubrykach Brewiarza i Mszału Rzymskiego w myśl zasad bulli Naszego Poprzednika, św. Piusa X Divino afflatu, dotychczas umieszczane na czele tych ksiąg. Traci również swoją moc Dekret ogólny Świętej Kongregacji Obrzędów z dnia 23 marca 1955 roku, O uproszczeniu rubryk uwzględniony w nowej redakcji rubryk. Tracą moc dekrety i odpowiedzi tejże Św. Kongregacji, które nie zgadzają się z tym nowym ujęciem rubryk.

3. Odwołuje się statuty, przywileje, indulty i zwyczaje wszelkiego rodzaju, także odwieczne i niepamiętne, a nawet godne szczególnego i indywidualnego wspomnienia, jeśli są sprzeczne z tymi rubrykami.

4. Wydawcy ksiąg liturgicznych, przez Stolicę Apostolską prawnie zatwierdzeni i dopuszczeni, mogą przygotować nowe wydania Brewiarza i Mszału Rzymskiego ułożone według nowego Kodeksu rubryk, dla zachowania zaś należytej jednolitości nowych wydań Św. Kongregacja Obrzędów wyda szczegółowe wskazówki.

5. W nowych wydaniach Brewiarza i Mszału Rzymskiego opuściwszy tekst rubryk, o których mowa w n. 2. należy umieścić tekst nowych rubryk, a mianowicie w Brewiarzu Rubryki ogólne i Rubryki ogólne Brewiarza Rzymskiego, w Mszale zaś Rubryki ogólne i Rubryki ogólne Mszału Rzymskiego.

6. Wszyscy, wreszcie, do których to należy, niech się starają jak najprędzej dostosować Kalendarze i Propria diecezjalne i zakonne do zasad i ducha nowej redakcji rubryk i kalendarza i przedstawić je do zatwierdzenia Św. Kongregacji Obrzędów.

Postanowiwszy to, uważamy za Nasz Apostolski obowiązek dorzucić pewne napomnienia.

Przez to nowe uporządkowanie rubryk z jednej strony cały zbiór rubryk Brewiarza i Mszału Rzymskiego został ujęty w lepszą formę, jaśniej uporządkowany i zebrany w jedną całość, z drugiej strony zostały wprowadzone pewne szczególne zmiany, dzięki którym Officjum Boże nieco się skróciło. Takie bowiem było życzenie wielu Biskupów, przede wszystkim ze względu na licznych kapłanów, którzy obecnie coraz bardziej są obciążeni praca duszpasterską. Tych to kapłanów i wszystkich, którzy są zobowiązani do odmawiania Officjum Bożego, po ojcowsku napominamy, aby większą pilnością i pobożnością wynagrodzili to co zostało w ich Officjum skrócone. Gdy zaś i czytanie Ojców Kościoła niekiedy ulega skróceniu, usilnie zachęcamy wszystkich duchownych, aby często mieli w rękach, czytali i rozważali księgi Ojców Kościoła przepełnione tak wielka mądrością i pobożnością.

Wszystko zaś, co orzekliśmy i postanowiliśmy w tym Naszym Piśmie wydanym z własnej inicjatywy ma być prawomocne i ważne, bez względu na wszelkie inne przeciwne zarządzenia, choćby zasługiwały na szczególne i indywidualne wspomnienie.

Dan w Rzymie, u św. Piotra dnia 25 lipca 1960 roku, w drugim roku Naszego Pontyfikatu.

IOANNES PP. XXIII

Źródło: Wiadomości Archidiecezjalne Warszawskie, 51 (1961) 4 - 6.

opr. kkk/mg