Karmel

Karmel to nazwa łańcucha wzniesień o długości ponad 20 km położonego w Izraelu koło Hajfy. Najwyższy punkt osiąga wysokość ponad 520 m n.p.m. Masyw porasta obfita i różnorodna roślinność. Karmel po hebrajsku oznacza Ogród Boga lub Winnicę Boga. Od wieków Karmel przyciągał ludzi szukających samotności, pragnących wieść życie pustelnicze wypełnione skupieniem i modlitwą. To właśnie tam mieszkał jeden z największych proroków Starego Testamentu – Eliasz. Jego imię oznacza „moim Bogiem jest Jahwe”.

W czasach, gdy żył Eliasz, częścią królestwa Izraelitów rządził król Achab z żoną Izebel, która popierała kult pogańskich bożków Baala i Aszery. Pewnego dnia zjawił się u niej Eliasz i przepowiedział, że Bóg ześle za to na kraj karę – trzy lata suszy. Jego słowa się sprawdziły. W trzecim roku wielkiej suszy Prorok zgromadził na Górze Karmel lud Izraela i zażądał, aby wyznawcy pogańskich bożków złożyli im ofiarę z młodego cielęcia i prosili ich o deszcz. Fałszywi prorocy przez wiele godzin nic nie zdziałali. Wtedy Eliasz złożył ofiarę Bogu Jahwe, która została przyjęta i na wyschniętą od dawna ziemię spadł obfity deszcz. Widomy ten cud nie spowodował nawrócenia się królowej Izebel, która zapragnęła śmierci Eliasza. Prorok musiał uchodzić na pustynię. Był to dla niego czas wielkiej próby. Bóg nie pozwolił, aby Eliasz umarł z głodu i pragnienia. Pożywienie z Jego rozkazu przynosił mu Anioł. Mówi się również o kruku, przynoszącym mu jedzenie w dziobie. Później przyjęła go do swojego domu i żywiła pewna uboga wdowa. I znów stał się cud. Dzban mąki i baryłka oliwy napełniały się po każdym posiłku. Pewnego dnia syn wdowy ciężko zachorował i zmarł. Wówczas Bóg na prośbę Eliasza przywrócił mu życie. Po jakimś czasie Bóg postanowił powołać proroka do siebie. Przysłał po Eliasza rydwan ognisty nad rzekę Jordan i „Eliasz wśród wichru wstąpił do niebios” (2 Krl 2,11b). Historia Eliasza zawarta jest w Pierwszej oraz Drugiej Księdze Królewskiej.

Kończąc przedstawienie sylwetki proroka Eliasza dodam, że z powodu długich lat ukrywania się i odosobnienia uważany jest on za pierwszego pustelnika. Dlatego też został jednym z głównych patronów zakonu karmelitańskiego.

Przypomnę tutaj, że oprócz Eliasza, do nieba z ciałem i duszą został wzięty starotestamentalny Henoch (Rdz 5,24) oraz wzięta została Maryja.

W II połowie XI w. pierwsi pustelnicy, którzy później utworzyli zakon karmelitów, wybrali na swoją siedzibę kotlinę Wadi’ain es-Siah, co znaczy Dolina Eremitów. W dolinie znajduje się też źródło nazywane Źródłem Eliasza. Według legendy przy tym źródle Eliasz zaspokajał pragnienie. Prawdopodobnie końcem XI w. pustelników odwiedził Godfryd Bouillon, najsłynniejszy rycerz – krzyżowiec, zmierzając na czele krucjaty pod Jerozolimę celem jej oswobodzenia z rąk Saracenów. Marzeniem jego było zostać jednym z pustelników. Niestety, marzenie to się nie spełniło. Po zdobyciu Jeruzalem Godfryd został ustanowiony przez papieża królem Jerozolimy. Na koniec dodam, że tytułu królewskiego nie przyjął, jednakże był władcą królestwa, każąc się nazywać Obrońcą Grobu Świętego (łac. Advocatus Sancti Sepulchri). Niedługi czas później z powodu trudów wojny, które podkopały jego zdrowie, umarł przedwcześnie 18 lipca 1100 pod Hajfą.

Ale powróćmy do naszego głównego tematu. W 1155 r. przybyła do Doliny Eremitów grupa rycerzy-krzyżowców pod przewodem Bertolda de Malefaida z Kalabrii zakładając wspólnotę. Wspólnota karmelitów oddała się pod opiekę Matki Bożej. Na początku XIII w., pomiędzy 1206 a 1214 rokiem, otrzymali regułę zakonną od patriarchy jerozolimskiego św. Alberta degli Abogardo, którą kilka lat później, w 1226 r. polecił im przestrzegać papież Honoriusz III. Pierwsi karmelici postanowili, jak zdążyliście się zapewne zorientować, wieść życie pustelnicze. Każdy z nich dobrowolnie godził się na liczne wyrzeczenia. Reguła zakonna nakazywała im przede wszystkim jednoczyć się z Bogiem w nieustannej modlitwie. W zakonie istniała tylko własność wspólna, każdy miał obowiązek wyrzec się dóbr materialnych, unikać bezczynności i być posłusznym przełożonemu. Poza wskazaniami zdrowotnymi i okresami podróży karmelita nie mógł jeść mięsa. Bardzo rzadko mógł opuszczać malutką celę w klasztorze, w której mieszkał. Od nieszporów do tercji dnia następnego, czyli od godziny około 16.00 do godz. 9.00 dnia kolejnego był zobowiązany do całkowitego milczenia, a w pozostałym czasie ograniczał rozmowy do niezbędnego minimum. Ciekawy jestem, kto z nas mógłby podjąć się takiego milczenia?

Po przegranych walkach z Saracenami doszło do męczeństwa karmelitów. W 1291 r. Saraceni wymordowali wielu zakonników na Karmelu, a klasztor spalili. Karmelitom udało się z powrotem powrócić na górę Karmel dopiero w 1631 r. Część zakonników jakiś czas wcześniej przed 1291 r. ewakuowała się do Europy, do swoich ojczystych krajów. Tam zaczęli zakładać klasztory karmelitańskie, które do końca XIII w. powstały w dzisiejszych Włoszech, Francji, Anglii, Niemczech, Hiszpanii i Irlandii. W połowie XIII w. papież Innocenty IV dostosował regułę karmelitańską do nowych warunków. Zezwolił m.in. na zakładanie klasztorów w miastach, bowiem w Europie było bardzo trudno o miejsca pustynne, odludne. Złagodził też przepisy dotyczące zachowywania postu i milczenia.

W XVI w. doszło do podziału zakonu karmelitańskiego. Wspomnę tutaj o tym, że istniał wówczas zakon męski i zakon żeński. Z powodu wspomnianego przed chwilą złagodzenia reguły św. Teresa od Jezusa przeprowadza reformę zgromadzenia żeńskiego, a później męskiego (przy pomocy św. Jana od Krzyża) i wprowadza bardziej ascetyczne, czyli surowe formy życia zakonnego, przypominające regułę zatwierdzoną przez papieża Honoriusza III. Zakonnicy powrócili do pierwotnej gorliwości i surowości życia, chodząc nawet boso, na co tamtejszy klimat pozwalał. Fundamentem prawnym tej reformy, określanej jako reforma terezjańska, był właśnie powrót do pierwotnej, to jest nie złagodzonej reguły zakonu. Zaś duchowością reformy było prawdziwe oryginalne zharmonizowanie życia cenobickiego z pustelniczym i kontemplacyjnym. Stało się to 24 VIII 1562 r., w dniu założenia klasztoru św. Józefa w Avilli.

Św. Teresa od Jezusa, karmelitanka z Avilli w Hiszpanii, żyła w latach 1515-1582. Była mistyczką i doświadczyła przebicia swojego serca. Pozostawiła po sobie wiele teologicznych dzieł. Papież Paweł VI ogłosił ją w roku 1970 doktorem Kościoła. Obok św. Katarzyny Sieneńskiej św. Teresa jest pierwszą kobietą – Doktorem Kościoła.

Św. Jan od Krzyża żył w latach 1542-1591, był karmelitą i mistykiem. Pochodził z Hiszpanii. Pod wpływem św. Teresy od Jezusa podjął się reformy męskiej gałęzi zakonu karmelitów. Był autorem wielu dzieł teologicznych i poematów mistycznych. Przez papieża Piusa XI został ogłoszony w 1926 r. doktorem Kościoła.

Tym samym doszło do podziału w łonie zakonu karmelitańskiego. Nie wszyscy zakonnicy zgodzili się na reformy wprowadzane przez wspomnianych świętych. Ci, którzy przyjęli proponowane reformy nazywani są karmelitami bosymi. Z kolei pozostali nazywani są potocznie karmelitami lub karmelitami trzewiczkowymi. Taki podział istnieje do dnia dzisiejszego.

W dalszej części będziemy śledzić historię karmelitów bosych. Każdy z ojców i braci zakonnych ma przy swoim nazwisku skrót zakonny OCD. Są to pierwsze litery od łacińskich słów Ordo Fratrum Discalceatorum Beatae Mariae Virginis de Monte Carmelo, które w języku polskim znaczą Zakon Braci Bosych Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel. W krótszej wersji brzmi to Zakon Karmelitów Bosych – Ordo Carmelitarum Discalceatorum (OCD).

Karmel w swojej historii dał Kościołowi rzesze świętych i błogosławionych. Znajdujemy wśród nich m.in. następujące postaci: św. Albert z Trapani na Sycylii, św. Piotr Tomasz z Francji, św. Andrzej Corsini z Florencji, bł. Noniusz Alvares Pereira z Portugalii, który w najbliższym czasie będzie kanonizowany, albowiem w ubiegłym roku Benedykt XVI zatwierdził cud wymodlony za jego przyczyną, bł. Jan Soreth z Francji, błogosławiony Baptysta Spagnoli z Włoch, św. Maria Magdalena de Pazzi z Florencji, bł. Maria od Wcielenia z Francji, bł. Anna od św. Bartłomieja z Hiszpanii, błogosławieni Męczennicy Dionizy i Redempt, bł. Maria od Jezusa z Hiszpanii, bł. Maria od Aniołów z Turynu, św. Teresa Małgorzata od Najświętszego Serca Jezusa z Włoch, szesnaście błogosławionych Męczenniczek z Compiegne z Francji, zamordowanych przez rewolucjonistów francuskich, św. Joachima de Vedruna z Hiszpanii, bł. Cyriak Eliasz od Świętej Rodziny z Indii, bł. Franciszek Palau y Quer z Hiszpanii, bł. Maria od Jezusa Ukrzyżowanego z Palestyny, bł. Józefa Naval Girbes z Hiszpanii, św. Henryk de Osso y Cervello z Hiszpanii, św. Teresa od Dzieciątka Jezus i Świętego Oblicza z Lisieux, bł. Elżbieta od Trójcy Świętej, bł. Teresa Maria od Krzyża Manetti z Włoch, św. Teresa z Los Andes z Chile (jak na razie chyba jedyna kanonizowana osoba z tego kraju), błogosławione Męczenniczki i błogosławieni Męczennicy Hiszpańscy, którzy zginęli z rąk komunistów.

W powyższym spisie pominąłem kilku świętych, których biogramy w dalszej części zostaną bliżej przedstawione. Pierwszą z tych osób jest św. Teresa Benedykta od Krzyża – Edyta Stein, nazwana przez L’Osservatore Romano „żydowską chrześcijanką i chrześcijańską Żydówką”. Urodziła się we Wrocławiu w 1891 r. w rodzinie żydowskiej i została wychowana zgodnie z tradycją żydowską. Studiowała germanistykę i historię a później przeniosła się na filozofię. Po lekturze biografii św. Teresy z Avili przeżyła głęboki wstrząs duchowy. 1 I 1922 r., w wieku 31 lat, przyjęła chrzest św. i Pierwszą Komunię Świętą. Na wieść o tym jej żydowska rodzina poczuła się głęboko urażona. W 1934 r. pomimo prób powstrzymania jej przez matkę, wstąpiła do zakonu karmelitańskiego. W czasie II wojny światowej, w 1942 r. została aresztowana przez Niemców i przywieziona w transporcie do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, gdzie zginęła w komorze gazowej 9 VIII 1942 r. Wtedy też przypada jej wspomnienie. Została beatyfikowana w 1987 r., kanonizowana w 1998 r. Uroczystości te odbyły się przy bardzo dużym sprzeciwie środowisk żydowskich. W 1999 r. Ojciec Święty Jan Paweł II ogłosił ją patronką Europy.

Następną osobą pominiętą przeze mnie w wymienionym spisie świętych i błogosławionych Karmelu jest św. Szymon Stock. Żył w XIII w. W zakonie karmelitańskim doszedł do funkcji generała, czyli głównego przełożonego wszystkich karmelitów. Według tradycji św. Szymon w nocy z 15 na 16 VII 1251 r. w klasztorze Ayelsford w Anglii modlił się do Matki Bożej, prosząc o wsparcie wobec trudności, jakie piętrzyły się przed zakonem, od niedawna działającym w Europie. Wówczas Maryja ukazała się zakonnikowi, mówiąc: „Przyjmij, najmilszy synu, Szkaplerz twego zakonu jako znak mego braterstwa, przywilej dla ciebie i wszystkich karmelitów. Kto w nim umrze, nie zazna ognia piekielnego. Oto znak zbawienia, ratunek w niebezpieczeństwach, przymierze pokoju i wiecznego zobowiązania”. Chciałbym tutaj powiedzieć, że przed tym widzeniem, Szkaplerz dla karmelitów był zwykłym odzieniem zakładanym na habit dla ochrony w czasie pracy. Tę szatę z okrągłym wycięciem pośrodku zakładało się przez głowę tak, że z jednej strony opadała na piersi, z drugiej zaś na plecy. I dlatego też ta szata dla karmelitów jest Szkaplerzem i dzisiaj.

Ale wróćmy do dalszej historii Szkaplerza świętego. 71 lat po widzeniu św. Szymona Matka Boża ukazała się ówczesnemu papieżowi Janowi XXII. Przekazała mu obietnicę, że osoby pobożnie noszące Szkaplerz i spełniające powszechne wymagania moralności już w pierwszą sobotę po śmierci zostaną zabrane z czyśćca i będą zbawione. Obietnicę tę potwierdził Jan XXII w tzw. Bulli Sobotniej. Później również inni papieże potwierdzali ten przywilej. Jako pierwszy dokonał tego w 1530 r. papież Klemens VII, po raz ostatni zaś przywileje szkaplerzne potwierdził Pius XI w 1922 r. Papieże Pius XII, Jan XXIII i Paweł VI polecali Szkaplerz jako podstawowe, obok różańca świętego, nabożeństwo maryjne. Przywileje zostały rozciągnięte poza obręb wspólnoty karmelitańskiej, stając się własnością całego Kościoła.

Co to są te przywileje? Jest ich cztery:

1. Kto umrze w Szkaplerzu Świętym, nie zazna ognia wiecznego, jak to obiecała Matka Boża.

2. Przywilej sobotni, czyli obietnica Matki Bożej, potwierdzona przez Stolicę Apostolską, wybawienia z czyśćca w pierwsza sobotę po śmierci tych, którzy pobożnie nosili Szkaplerz, zachowywali czystość według

stanu.

3. Noszący Szkaplerz ma zapewnioną opiekę Matki Bożej w życiu i szczególnie w godzinie śmierci.

4. Udział we wszystkich dobrach duchowych całego Zakonu Karmelitańskiego.

Ale oprócz przywilejów są również obowiązki:

1. Naśladować cnoty Matki Najświętszej i szerzyć Jej cześć.

2. Dniem i nocą nosić na sobie Szkaplerz.

3. Odmawiać codziennie modlitwę naznaczoną w dniu przyjęcia Szkaplerza.

4. Czynić dobrze bliźnim.

Modlitwą może być np. Pod Twoją Obronę, Zdrowaś Maryjo, lub inna. Można też odmawiać Nowennę do Matki Bożej Szkaplerznej.

Szkaplerz składa się z dwóch płatków sukna wełnianego, zwykle z habitu, koloru brązowego połączonych sznurkiem, może też być połączony tasiemką. Na jednym płatku znajduje się wizerunek Pana Jezusa, na drugim płatku jest wizerunek Matki Bożej. Mogą też pod nimi występować napisy po łacinie: „Cor Jesu Miserere Nobis”, „Mater Decor Carmeli ora pro nobis”, lub w języku polskim „Serce Jezusa, zmiłuj się nad nami”, „Królowo Karmelu, módl się za nami”. Płatki te mogą być również bez wizerunków. Obie części Szkaplerza mają swoją symbolikę. Część z tyłu oznacza, że znosząc trudności i przeciwności losu całkowicie poddajemy się woli Bożej. Część przednia jest swego rodzaju przypomnieniem, że nasze serca powinny zwracać się przede wszystkim ku Bogu i bliźnim, a nie przywiązywać do dóbr doczesnych. Przyjęcie Szkaplerza stanowi wyraz wewnętrznego poświęcenia się Matce Bożej i wiary w Jej macierzyńską opiekę. Dlatego też Szkaplerz bywa nazywany ubiorem lub habitem Maryi.

Szkaplerz można również nosić w formie medalika. Na jednej stronie musi być Matka Boża, na drugiej Serce Jezusa. Zostało to wprowadzone w 1910 r.

Kto może nałożyć Szkaplerz? Może go nałożyć ojciec z zakonu karmelitów bosych lub trzewiczkowych lub upoważniony przez Karmel inny kapłan. Po nałożeniu można zostać członkiem Bractwa Szkaplerznego.

A kto może przyjąć Szkaplerz święty? Może go przyjąć każdy katolik, który zobowiąże się przestrzegać wspomnianych wcześniej obowiązków. Można go nakładać również małym dzieciom. Jeśli ktoś przez dłuższy czas nie nosił Szkaplerza, np. wskutek zaniedbania, lub go zgubił, nie musi go na nowo przyjmować z rąk kapłana – może sam go sobie nałożyć, szczerze żałując za zaniedbanie. Szkaplerz należy traktować z szacunkiem. Zniszczony Szkaplerz można spalić, lub schować na pamiątkę.

Święto Szkaplerza świętego obchodzone jest 16 lipca, w dniu widzenia św. Szymona Stocka.

Szkaplerz jest znany na całym świecie. W Kościele jest już nawet czczony Męczennik Szkaplerza bł. Izydor Bakanja. Żył na przełomie XIX i XX w. w Kongo. Pod wpływem misjonarzy w wieku 20 lat przyjął chrzest św. i otrzymał Szkaplerz karmelitański. Odtąd stał się gorliwym wyznawcą Chrystusa. Nie spodobało się to jego pracodawcy, który był niewierzącym. Kazał mu zdjąć Szkaplerz. Gdy Izydor odmówił, został za to ukarany 25 uderzeniami bata. Pomimo tej strasznej kary Izydor nie wyrzekł się Szkaplerza, mało tego, stał się jakby katechetą, bo głosił naukę o Chrystusie ludziom, którzy jeszcze Go nie znali. To rozwścieczyło jego pracodawcę. Na ciało Izydora spadło ponad 200 razów pejczem zakończonym gwoździami. Zamknięto go na cztery dni, a później porzucono w lesie myśląc, że szybko umrze. Izydor jednak nie umarł tak szybko. Jeszcze pół roku przeżywał wielkie męczarnie. Rany nie chciały się goić. Przed śmiercią wybaczył swojemu oprawcy i modlił się za niego. Jego przykład podziałał bardzo zachęcająco dla innych Kongijczyków, z których wielu postanowiło przyjąć chrzest. Izydor Bakanja został beatyfikowany w 1994 r.

Wielkimi czcicielami Szkaplerza świętego są przede wszystkim święci Karmelu. Ale nie tylko. Nosili go również św. Maksymilian Maria Kolbe, św. Jan Vianey, św. Alfons Maria Liguori, św. Jan Bosco, św. Piotr Klawer, św. Wincenty a Paulo i wielu innych, bardzo go ceniąc.

13 X 1917 r. na zakończenie objawień w Fatimie trojgu portugalskich pastuszków, ukazała się Maryja w habicie karmelitańskim jako Matka Boża z Góry Karmel. Siedzące na kolanach Maryi Dzieciątko Jezus trzymało w ręce Szkaplerz. Jedno z tych dzieci, Łucja, nieżyjąca już późniejsza karmelitanka, powiedziała, że: „Pragnieniem Matki Bożej jest, abyśmy wszyscy nosili Szkaplerz”. Również ostatnie objawienie w Lourdes wiąże się ze Szkaplerzem. Doszło do niego bowiem 16 lipca 1858 r. – w święto Matki Bożej Szkaplerznej.

Wielkim czcicielem Szkaplerza był Ojciec Święty Jan Paweł II. Od młodzieńczych lat nosił Szkaplerz. Są znane fotografie sprzed II wojny światowej, na których widać Karola Wojtyłę ze Szkaplerzem. Jako młody człowiek chciał pójść do zakonu karmelitów, ale odradził mu to kardynał Adam Stefan Sapieha. Kula zamachowca 13 V 1981 r. prawdopodobnie otarła się o sukno Szkaplerza. Sługa Boży Jan Paweł II w swoich wypowiedziach często mówił, jak dużo zawdzięcza Szkaplerzowi.

Zakon karmelitów został do Polski sprowadzony przez króla Władysława Jagiełłę z inspiracji św. Królowej Jadwigi końcem XIV w. Ona to prawdopodobnie była pierwszą osobą w Polsce, która przyjęła Szkaplerz karmelitański. W późniejszych wiekach z monarchów polskich Szkaplerz nosił m.in. król Zygmunt III Waza i Jan III Sobieski. Podczas odsieczy wiedeńskiej zaopatrzył on swoje wojsko w Szkaplerze, a przed wyruszeniem pod Wiedeń długo modlił się w kościele Ojców Karmelitów przed wizerunkiem Matki Bożej „Na Piasku” przy ul. Karmelickiej w Krakowie. Szkaplerze w Polsce nosili: szlachta, mieszczanie, chłopi, rycerze, powstańcy i żołnierze. Widnieje on na piersi Rejtana na obrazie Jana Matejki.

Właśnie przy ul. Karmelickiej w Krakowie został ufundowany pierwszy klasztor karmelitański w Polsce po sprowadzeniu przez Władysława Jagiełłę. Na zewnątrz świątyni jest ślad stopy, która według legendy jest św. Jadwigi. Przy tym kościele rozwinął się kult Szkaplerza i powstało przy nim Arcybractwo Szkaplerza Świętego działające po dziś dzień. Świątynia ta obecnie należy do karmelitów trzewiczkowych.

Symbolem karmelitów bosych w Polsce jest Czerna. Po reformie w XVI w. władze naczelne zakonu karmelitów bosych poleciły przełożonemu prowincji karmelitańskiej w Polsce zorganizowanie klasztoru pustelniczego. Klasztor wraz z kościołem pod wezwaniem św. Eliasza Proroka został ufundowany przez Agnieszkę z Tęczyńskich Firlejową, wdowę po wojewodzie krakowskim. Budowa dobiegła końca w 1640 r., ale pierwsi zakonnicy wprowadzili się do klasztoru już w 1633 r. W całkowitym odosobnieniu, za murem mającym kilka kilometrów długości, otaczającym Erem, czyli pustelnię, żyli do początków XIX w. Kilkakrotnie przeżywali ciężkie chwile w okresach wojen przetaczających się przez Polskę. W okresie zaborów realny wydawał się nawet upadek klasztoru, ostatniego wówczas domu karmelitów bosych na ziemiach polskich.

Dopiero u schyłku XIX w. sanktuarium się wzmocniło. Zawdzięcza to postawie i działalności św. Rafała Kalinowskiego. Urodził się w 1835 roku. Nic nie zapowiadało, że Józef, bo takie było jego imię, wybierze habit zakonny. Odbył studia agronomiczne, a następnie studiował w Akademii Inżynierii Wojskowej w Petersburgu i został inżynierem w stopniu porucznika. Po kilku latach uzyskał zwolnienie z wojska. Gdy w 1863 r. wybuchło powstanie styczniowe, Kalinowski dowodził działaniami powstańczymi na Litwie. Pojmany przez Rosjan dostał wyrok śmierci, zamieniony na karę 10 lat katorgi i został zesłany na Syberię. Po odbyciu kary udał się do Europy zachodniej, gdzie był m.in. wychowawcą Augusta Czartoryskiego, kapłana, salezjanina, beatyfikowanego w Rzymie 25 IV 2004 r. 16 VII 1877 r. w święto Matki Bożej Szkaplerznej wstąpił do karmelitów bosych w Grazu w Austrii, przyjmując imię zakonne Rafał. Po studiach teologicznych i złożeniu ślubów zakonnych udał się do klasztoru w Czernej, gdzie otrzymał święcenia kapłańskie. Nieco później został przeorem w Czernej. Odnowił życie duchowe wspólnoty, był sumiennym spowiednikiem – nazywano go „męczennikiem konfesjonału”, założył klasztor w Wadowicach. Zmarł w 1907 r. Został beatyfikowany na błoniach krakowskich przez Jana Pawła II w 1983 r., i kanonizowany w Rzymie, w 1991 r. W Czernej znajduje się obecnie małe muzeum z pamiątkami po nim.

Dzięki św. Rafałowi Kalinowskiemu wyzdrowiał w cudowny sposób chłopiec. Mianowicie w 1989 r. w Wadowicach siedmioletni chłopiec został potrącony przez samochód. Doznał złamania podstawy czaszki i innych poważnych obrażeń. Po operacji długo nie odzyskiwał przytomności. Rodzice dziecka, zachęceni przez spotkanego w szpitalu karmelitę bosego, zaczęli odprawiać nowennę do bł. Kalinowskiego. W ósmym dniu nowenny matka dotknęła głowy dziecka relikwiami o. Rafała. Nazajutrz chłopiec przebudził się całkowicie zdrów. Zdarzenie to, po drobiazgowym zbadaniu, zostało uznane za cudowne i otworzyło drogę do kanonizacji tego karmelity.

Inną sylwetką polskiego karmelity bosego jest Alfons Maria od Ducha Świętego Józef Mazurek, który podczas II wojny światowej był przeorem klasztoru w Czernej. W 1944 r. został aresztowany przez Niemców i w bestialski sposób zamordowany. Konającemu zakonnikowi żołnierze niemieccy wsypywali do ust ziemię z kretowisk. Ojciec Święty Jan Paweł II beatyfikował go w Warszawie w 1999 r.

Obecnie w Czernej jest Sanktuarium Matki Bożej Szkaplerznej i św. Rafała Kalinowskiego. Tuż obok znajduje się cmentarz przyklasztorny, a trochę dalej, w górę, stacje Drogi Krzyżowej. W okolicznych lasach można spotkać pozostałości dawnych eremów, czyli pustelni, a także ogrodzenia. Niedaleko klasztoru znajduje się źródełko św. Eliasza i ruiny mostu pustelniczego, łączącego kiedyś dwa wzgórza nad rzeką Eliaszówką. Mówi się o tym miejscu, że jest stolicą polskiego Karmelu. Corocznie przybywają tam setki pielgrzymek z całej Polski.

Aktualnie karmelici bosi w Polsce dzielą się na dwie prowincje: warszawską i krakowską. Wszystkich karmelitów bosych w Polsce obecnie jest około 390. Zajmują się prowadzeniem parafii, prowadzą wydawnictwo, a przede wszystkim zajmują się modlitwą, kontemplacją i rozważaniem Słowa Bożego. Klasztory Krakowskiej Prowincji mieszczą się w Krakowie, Czernej, Lublinie, Piotrkowicach koło Kielc, Wadowicach, Kluszkowcach, Zawoi, Przemyślu. Prowincja Warszawska ma swoje domy w Sopocie, Drzewinie, Gorzędzieju, Poznaniu, Łodzi, Warszawie, Zamarte koło Kamienia Krajeńskiego, we Wrocławiu. Polscy karmelici bosi wysyłają również misjonarzy do Afryki i do krajów byłego Związku Sowieckiego.

opr. aś/aś