Pierwsza kanonizacja Wielkiego Jubileuszu

Wiara w miłosierdzie Boże należy do podstawowych prawd chrześcijańskiego credo. O jej potrzebie przypomniał Chrystus ludzkości XX w. w sposób niezwykły, posługując się jako narzędziem córką ludu polskiego, Siostrą Faustyną Kowalską — osobą skromną, nieznaną, niewykształconą. To do niej Jezus skierował zadziwiające słowa: «W Starym Zakonie wysyłałem proroków do ludu swego z gromami. Dziś wysyłam ciebie do całej ludzkości z moim miłosierdziem. Nie chcę karać zbolałej ludzkości, ale pragnę ją uleczyć, przytulając do swego miłosiernego serca» (Dzienniczek, 1588). «Córko moja nie ustawaj w głoszeniu miłosierdzia mojego» (n. 1521). «Mów światu całemu o moim miłosierdziu» (n. 1190).

To posłannictwo, które wydawało się wtedy utopią, zaczęło się spełniać po śmierci Siostry Faustyny. Nie zakończyło się wraz z jej odejściem do wieczności, ale szybko przekroczyło mury klasztoru w Łagiewnikach, rozeszło się po świecie, dotarło na wszystkie kontynenty. Ten fakt potwierdziła w pełni kanonizacja Siostry Faustyny, której dokonał Jan Paweł II 30 kwietnia 2000 r. na oczach ok. 200 tys. wiernych. Obok licznych stacji telewizyjnych liturgię transmitował I program telewizji włoskiej RAI oraz telewizja polska, a także Radio Watykańskie.

Święto Kościoła

Od wczesnych godzin rannych na plac św. Piotra zdążają rzesze pielgrzymów: dorośli, młodzi, dzieci, siostry zakonne, księża, klerycy. Idą grupy parafialne, stowarzyszenia, pojedyncze osoby. Wielu w rękach trzyma krzyże, obrazy Jezusa Miłosiernego i Siostry Faustyny, białe chusteczki z napisem «Jezu, ufam Tobie» — po polsku, włosku, francusku, hiszpańsku, angielsku. Nad miastem krąży helikopter i przekazuje policji meldunki o napływających tłumach.

Chłopcy i dziewczęta z wolontariatu Wielkiego Jubileuszu w niebieskich kamizelkach wskazują wiernym drogę i sektory na placu celebry, który stopniowo wypełnia się po brzegi. Przeważają Włosi, przybyli z Rzymu, Neapolu, Caserty, Ankony, Modeny, Trydentu i innych miejscowości, gdzie kult Miłosierdzia Bożego zapuścił już głębokie korzenie. W sektorach są również pielgrzymi z wielu krajów świata, w tym także ok. 30 tys. Polaków. Na tarasach i galeriach kolumnady Berniniego dziennikarze, fotografowie, kamery. Niebo nad Rzymem rozpogadza się, jest ciepło, świeci słońce.

Na obelisku stojącym pośrodku placu św. Piotra umieszczono ogromny obraz Jezusa Miłosiernego z napisem włoskim «Gesů confido in Te» (Jezu, ufam Tobie), który namalował w Krakowie Piotr Moskal dla parafii pod wezwaniem Serca Bożego w Katanii. Drugi, prawie czterometrowej wysokości obraz, wykonany przez Helenę Tchórzowską z Łodzi specjalnie na kanonizację, zdobi fasadę Bazyliki Watykańskiej. Przedstawia Jezusa Miłosiernego i Siostrę Faustynę, która stoi na globie ziemskim i otwierając ramiona zaprasza ludzkość do zdrojów Miłości Bożej. U stóp Świętej widać po prawej stronie zarys Bazyliki św. Piotra, a po lewej miniaturę jej domu rodzinnego we wsi Głogowiec. Z Serca Jezusa wypływają strumienie łask na Kościół i świat. Girlandy zieleni — symbol nadziei — okalają obraz, który zdaje się mówić, że tylko Miłosierdzie Boże może ocalić współczesnego człowieka przed bezsensem, utratą podstawowych wartości i kulturą śmierci.

Wokół ołtarza papieskiego, udekorowanego tysiącami róż, tulipanów i kwitnących krzewów zajęli miejsca kardynałowie, arcybiskupi i biskupi z Kurii Rzymskiej i z wielu Kościołów lokalnych, księża, osoby konsekrowane. Są obecni m.in. Sekretarz Stanu kard. Angelo Sodano, dziekan Kolegium Kardynalskiego kard. Bernardin Gantin, przewodniczący Głównego Komitetu Wielkiego Jubileuszu Roku 2000 kard. Roger Etchegaray, prefekt Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów kard. Jozef Tomko, prefekt Kongregacji ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego kard. Eduardo Martínez Somalo, przewodniczący Konferencji Biskupów Katolickich Stanów Zjednoczonych abp Joseph A. Fiorenza, drugi prefekt Domu Papieskiego bp Stanisław Dziwisz.

Po prawej stronie ołtarza miejsca zajmują członkowie korpusu dyplomatycznego akredytowanego przy Stolicy Apostolskiej z substytutem abpem Giovannim Battistą Re, a także polska delegacja rządowa, której przewodniczy premier Jerzy Buzek. W jej skład wchodzi wicepremier Longin Komołowski z małżonką, wicemarszałkowie Sejmu Stanisław Zając i Franciszek Stefaniuk z małżonkami, ambasador RP przy Stolicy Apostolskiej Stefan Frankiewicz, członek Komisji Konkordatowej Teresa Kamińska z mężem, szef Kancelarii Premiera Mirosław Koźlakiewicz z małżonką.

Wśród obecnych wyróżnia się grupa ok. 130 sióstr ze Zgromadzenia Matki Bożej Miłosierdzia, które przybyły wraz z przełożoną generalną m. Gracjaną Szewc. Do ich wspólnoty należała Siostra Faustyna i to one zabiegały o wyniesienie jej do chwały ołtarzy, a obecnie szerzą kult Miłosierdzia Bożego w formach przekazanych przez świętą.

Przed rozpoczęciem liturgii telebimy pokazują tłumy wiernych zgromadzone w sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Krakowie-Łagiewnikach. Pielgrzymi na placu św. Piotra podchwytują ich śpiew: «Święty Boże», «Ojcze Przedwieczny», «Jezu, ufam Tobie».

O godz. 10 rozpoczyna się Msza św. Chór Chłopięcy i Męski Filharmonii Poznańskiej («Poznańskie Słowiki») pod dyrekcją Stefana Stuligrosza śpiewa na przemian z wiernymi antyfonę na wejście: «Zmartwychwstał Pan prawdziwie! Alleluja».

Z Ojcem Świętym koncelebrują m.in. arcybiskup krakowski kard. Franciszek Macharski, przewodniczący Papieskiej Akademii Niepokalanej kard. Andrzej Maria Deskur, przewodniczący Papieskiej Komisji ds. Państwa Watykańskiego kard. Edmund Casimir Szoka, wikariusz Rzymu kard. Camillo Ruini, kard. William Henry Keeler z Baltimore, kard. Serafim Fernandes de Araújo z Belo Horizonte, prefekt Kongregacji ds. Wychowania Katolickiego abp Zenon Grocholewski, sekretarz Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych abp Edward Nowak, sekretarz Głównego Komitetu Wielkiego Jubileuszu Roku 2000 abp Crescenzio Sepe, sekretarz Papieskiej Rady ds. Świeckich bp Stanisław Ryłko, prefekt Domu Papieskiego bp James Michael Harvey, abp Francesco Cuccarese z Pescary-Penne, abp Audrys Juozas Bačkis z Wilna, abp José Sebasitián Laboa (tyt. Zarai), członek Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, bp Raúl Horacio Scarrone Carrero z Floridy (Urugwaj), bp Aleksander Kaszkiewicz z Grodna, bp Martin Uzoukwu z Minny (Nigeria), bp Pavol Hnilica SJ, bp Claude Frikart CIM, emerytowany biskup pomocniczy Paryża, bp István Katona (tyt. Brescello), biskup pomocniczy Egeru na Węgrzech. Wśród koncelebransów są pasterze z Polski: abp Tadeusz Gocłowski CM, abp Stanisław Nowak, abp Juliusz Paetz, abp Damian Zimoń, abp Władysław Ziółek, bp Roman Andrzejewski, bp Stanisław Gębicki, bp Zbigniew Kraszewski, bp Roman Adam Marcinkowski, bp Tadeusz Pieronek, bp Ireneusz Józef Pękalski. Z Ojcem Świętym koncelebruje także grupa księży diecezjalnych i zakonnych. Jest wśród nich również amerykański kapłan polskiego pochodzenia Ronald Pytel, cudownie uzdrowiony za wstawiennictwem Siostry Faustyny.

Długie oklaski witają Ojca Świętego, który pozdrawia i błogosławi wiernych wypełniających plac, a następnie zwraca się do nich ze słowami: «Bracia i siostry, gdy obchodzimy dzisiaj II Niedzielę Wielkanocną, dana mi jest radość ogłoszenia nowej świętej: Marii Faustyny Kowalskiej. Świadectwem swego życia przypomina nam ona, że nasza wiara i nadzieja muszą trwać niewzruszenie w Bogu, który nas zbawił drogocenną krwią swojego Syna, zmartwychwstałego i żyjącego na wieki. Na początku tej uroczystej liturgii eucharystycznej wzywajmy z ufnością Boga, naszego Ojca bogatego w miłosierdzie, aby mocą Ducha Świętego otworzył nasze serca na przyjęcie daru słowa i chleba życia, który Jego Syn ofiarowuje nam także dzisiaj».

Obrzęd kanonizacji

Po akcie pokuty zbliża się do Jana Pawła II prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych abp José Saraiva Martins CFM, któremu towarzyszy adwokat konsystorialny Giulio Dante i wicepostulatorka s. Beata Piekut (postulator o. Antoni Mruk SJ nie mógł przybyć ze względu na stan zdrowia). Arcybiskup wypowiada słowa formalnej prośby o kanonizację: «Wasza Świątobliwość, Święta Matka Kościół prosi Cię, aby bł. Maria Faustyna Kowalska została wpisana w poczet świętych i jako święta była wzywana przez wszystkich chrześcijan».

Na placu zaległa cisza. Prefekt Kongregacji odczytuje po włosku krótki życiorys Siostry Faustyny, cytuje słowa papieskie z encykliki Dives in misericordia, które mówią o potrzebie ukazywania dzisiejszemu człowiekowi prawdziwego oblicza miłosierdzia. «Na tę duchową potrzebę współczesnych pokoleń — stwierdza — odpowiedziała Opatrzność, kiedy w stuleciu niedawno zakończonym raz jeszcze przypomniała światu tajemnicę Miłosierdzia Bożego za pośrednictwem bł. Marii Faustyny Kowalskiej, która w 1937 r. zapisała w swoim Dzienniczku: 'Wysławianie Twego miłosierdzia, [o Jezu], jest zadaniem wyłącznym życia mojego' (n. 1242). Prosząc dziś Waszą Świątobliwość o wpisanie bł. Marii Faustyny Kowalskiej w poczet świętych, Kościół jest przekonany, że ta pierwsza kanonizacja Wielkiego Jubileuszu i trzeciego tysiąclecia wzbudzi w ludzkich sercach ufność w Boże Miłosierdzie».

Ojciec Święty wzywa wszystkich do modlitwy, aby światło Chrystusa zajaśniało na obliczu Kościoła w chwili, gdy ogłasza on świętość jednej ze swoich córek. Rozpoczyna się śpiew Litanii do Wszystkich Świętych, a po jej zakończeniu Papież, siedząc na tronie, wypowiada uroczyście po łacinie formułę kanonizacyjną: «Ad honorem Sanctae et Individuae Trinitatis... — Na cześć Trójcy Przenajświętszej, dla chwały wiary katolickiej i wzrostu chrześcijańskiego życia, mocą Pana naszego Jezusa Chrystusa, Świętych Apostołów Piotra i Pawła oraz naszą, po zasięgnięciu rady wielu braci w biskupstwie uznajemy i ogłaszamy Błogosławioną Marię Faustynę Kowalską świętą; wpisujemy Ją do katalogu świętych i postanawiamy, że jako święta ma być czczona z pobożnością w całym Kościele Powszechnym. W Imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Amen».

Po słowach Ojca Świętego zrywa się burza oklasków, powiewają biało-czerwone flagi, połączone chóry śpiewają «Alleluja», grupy pielgrzymów unoszą do góry transparenty. Jest wiele nazw polskich: Płock, Kraków, Jastrzębie-Zdrój, Gdańsk, Wrocław, Kraśnik, Drohiczyn, Rzeszów, Dębica, Włocławek, Sandomierz, Radom, Lublin, Warszawa. Rzucają się w oczy także napisy: «Każdy potrzebuje Bożego Miłosierdzia»; «Dziękujemy za kanonizację Siostry Faustyny»; «Ci, którzy zaufali Jezusowi».

Siostry ze Zgromadzenia Matki Bożej Miłosierdzia i przedstawiciele rodziny nowej świętej przynoszą do ołtarza papieskiego jej relikwie i kładą je na specjalnym podwyższeniu. Ustawiają także zapalone świece i składają kwiaty. Ojciec Święty intonuje hymn Gloria, który śpiewają «Poznańskie Słowiki» na przemian z ludem.

Pierwsze czytanie mszalne z II Niedzieli Wielkanocnej jest w języku angielskim, a drugie po polsku. Ewangelię o ukazaniu się Chrystusa zmartwychwstałego apostołom i niewiernemu Tomaszowi w Wieczerniku śpiewają diakoni po łacinie i po grecku, aby podkreślić wielką rangę uroczystości i powszechność Kościoła. Homilię Ojca Świętego przerywają raz po raz oklaski, zwłaszcza gdy ogłasza, że pierwsza niedziela po Wielkanocy będzie odtąd w całym Kościele obchodzona jako Niedziela Miłosierdzia Bożego.

Zaczyna się procesja z darami. Siostry ze Zgromadzenia Matki Bożej Miłosierdzia przynoszą Ojcu Świętemu 75 kompletów bielizny kielichowej, ich wychowanki z krakowskiego Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego — dwa haftowane ornaty z wizerunkiem Jezusa Miłosiernego i Siostry Faustyny, a przedstawiciele Stowarzyszenia Apostołów Bożego Miłosierdzia «Faustinum» — monstrancję z medalionem Siostry Faustyny. Rodzinna parafia nowej świętej w Świnicach Warckich składa kielich upamiętniający Wielki Jubileusz Roku 2000.

Są też piękne dary ze Stanów Zjednoczonych, Afryki, Azji, Australii i Europy, w tym projekt klasztoru Miłosierdzia Bożego, opracowany według wskazań zawartych w Dzienniczku Siostry Faustyny, który zostanie zbudowany w mieście Oziorne w Kazachstanie.

W klimacie radości i wdzięczności

W czasie komunii św. podchodzi do ołtarza kilkadziesiąt osób, w większości Polaków, i przyjmuje Ciało Pańskie z rąk Ojca Świętego. Na placu 280 kapłanów rozdaje wiernym eucharystyczny Chleb. «Poznańskie Słowiki» śpiewają «Zwycięzca śmierci», a rzesza powtarza po każdej zwrotce «Alleluja».

Nastrój wielkiej radości utrzymuje się do końca Mszy św. Przed udzieleniem końcowego błogosławieństwa Ojciec Święty pozdrawia pielgrzymów po włosku, angielsku, francusku i polsku. «Raduj się, Polsko — mówi — radujcie się, siostry Matki Bożej Miłosierdzia, z wyniesienia do chwały świętych naszej Siostry Faustyny». Intonuje antyfonę okresu Wielkanocnego Regina caeli, którą śpiewają razem tłumy wiernych w Watykanie i Łagiewnikach dzięki połączeniu telewizyjnemu między Rzymem a Krakowem.

Krakowski biskup pomocniczy Kazimierz Nycz zwraca się do Ojca Świętego ze słowami podziękowania z sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Łagiewnikach: «Dziękujemy najserdeczniej za św. Siostrę Faustynę, dar Boga dla naszych czasów. Dziękujemy za światło Bożego Miłosierdzia na naszą drogę w trzecie tysiąclecie. Dziękujemy za to, że od dzisiaj II Niedziela Wielkanocna będzie się nazywała Niedzielą Miłosierdzia Bożego w całym Kościele. Dziękujemy za błogosławieństwo dla nas i dla rozbudowującego się sanktuarium w krakowskich Łagiewnikach, by mogło ono być jeszcze bardziej szkołą miłości miłosiernej dla Kościoła, Polski i świata». Słychać okrzyki: «Kochamy Cię, Ojcze Święty», a po chwili rozlega się śpiew: «Kraków kocha Cię, Kraków pozdrawia Cię, Kraków dziękuje Ci». Wierni na placu św. Piotra biją brawa, wznoszą okrzyki «Viva il Papa», śpiewają «Alleluja». Ojciec Święty rozradowany prosi o mikrofon i pozdrawia jeszcze raz czcicieli Miłosierdzia Bożego zgromadzonych w krakowskich Łagiewnikach oraz dziękuje przedstawicielom rządu Rzeczypospolitej i «Solidarności» za udział w uroczystości kanonizacyjnej. Premier Jerzy Buzek i członkowie delegacji rządowej podchodzą do Jana Pawła II, witają się, zamieniają kilka słów.

Po Eucharystii, w Domu św. Marty w Watykanie odbył się uroczysty obiad z Ojcem Świętym, na który zaproszeni zostali przedstawiciele Kurii Rzymskiej, arcybiskupi i biskupi przybyli z Polski i z innych krajów, delegacja rządowa RP (premier spotkał się wcześniej osobiście z Janem Pawłem II), grupa księży, sióstr i świeckich. Pod koniec obiadu kard. Franciszek Macharski podziękował serdecznie Ojcu Świętemu za «upragnioną kanonizację» Siostry Faustyny, wyrażając nadzieję, że kult Miłosierdzia Bożego będzie dla współczesnego człowieka «wezwaniem, a równocześnie sposobem na bardziej ludzkie życie w świecie».

Zebrani przy stole goście przyjęli oklaskami słowa Kardynała, a następnie z wielką uwagą i przejęciem wysłuchali improwizowanego przemówienia Ojca Świętego, który zechciał podzielić się wspomnieniami z lat młodości. «Dzisiaj odprawiając tę kanonizację — wyznał — przypomniałem sobie lata wojenne. Pięć lat właściwie wychowywałem się do kapłaństwa w zasięgu Łagiewnik. A było to tak, że pracowałem w Solwayu, to znaczy w Borku Fałęckim, i codziennie przechodziłem do pracy przez Łagiewniki. Wiele razy wstępowałem do tego kościółka-kaplicy, który dziś staje się wielkim światowym sanktuarium. Wtedy jeszcze bardzo mało wiedziałem o Siostrze Faustynie, coś niecoś o Bożym Miłosierdziu, a właśnie to był czas, kiedy ten podwójny charyzmat Krakowa — miłosierdzie i Faustyna — spełniał swoją misję przede wszystkim w krajach okupowanych. My, którzyśmy tę okupację przeżywali na miejscu, w Krakowie, w Polsce, doznawaliśmy w sposób szczególny obecności Bożego Miłosierdzia.

To sobie dziś przypomniałem podczas kanonizacji. Przypomniałem sobie to, czego przedtem nie wiedziałem, że rośnie wśród nas, w tym właśnie czasie pogardy, wielkie nowe objawienie, objawienie Bożego Miłosierdzia, które ma pójść na cały świat. Pragnę za to podziękować Bożej Opatrzności i Siostrze Faustynie.

Siostra Faustyna nas zgromadziła na kanonizacji, a także na tym obiedzie po kanonizacji. Dziękujemy Jej za jedno i za drugie. Nigdy nie była zbyt zamożna, a raczej po prostu była biedna. Nigdy by się na taki obiad nie zdobyła. Proszę, co Opatrzność Boża potrafi zrobić z ludźmi, którzy Jej zaufają. Bóg zapłać!»

Ostatnim akordem uroczystości kanonizacyjnych było nabożeństwo dziękczynne na placu św. Piotra, któremu przewodniczył kard. Franciszek Macharski. O godz. 19.30 przed Bazyliką Watykańską zgromadziło się wiele tysięcy pielgrzymów z Polski i innych krajów, aby wspólnie rozważać słowo Boże i wydarzenia kończącego się dnia. Po odczytaniu Ewangelii o spotkaniu zmartwychwstałego Chrystusa z apostołami w Wieczerniku homilię do czcicieli Miłosierdzia Bożego wygłosił — najpierw po włosku, a następnie po polsku — kard. Franciszek Macharski, który powiedział m.in.: «Jesteśmy szczęśliwi tu, na placu św. Piotra, i na tylu miejscach świata i Polski, Krakowa i Łagiewnik. Jesteśmy szczęśliwi i wdzięczni Panu Bogu, że przez posługę Piotra naszych czasów dał nam nową świętą, Siostrę Faustynę. Chwalmy Pana! Alleluja! (...) To jest Niedziela Miłosierdzia Bożego, w której Tomasz nauczył nas, biednych grzeszników mówić Jezusowi: 'Pan mój i Bóg mój' (J 20, 28), 'Jezu, ufam Tobie'. To jest przesłanie także tej niezwykłej, szczęśliwej niedzieli kanonizacji Siostry Faustyny. Chwalmy Pana! Alleluja!»

Na zakończenie nabożeństwa z okna prywatnej biblioteki przemówił do pielgrzymów Ojciec Święty, pozdrawiając ich w języku włoskim i polskim oraz życząc błogosławieństwa «Boga bogatego w miłosierdzie». Słowa te były jakby klamrą spinającą wielkie wydarzenia dnia kanonizacji Siostry Faustyny i przywołały na pamięć encyklikę papieską Dives in misericordia, wydaną przed dwudziestu prawie laty. Rzuca ona wielkie światło na posłannictwo Siostry Faustyny i współbrzmi z tym, czego Jezus żąda za pośrednictwem swej apostołki od wszystkich czcicieli Miłosierdzia Bożego. Program mesjański Chrystusa, program miłosierdzia, powinien stać się programem Jego ludu, programem Kościoła, w duchu słów z Kazania na Górze: «Błogosławieni miłosierni, albowiem oni miłosierdzia dostąpią» (Mt 5, 7). Nie jest to droga łatwa, ale tylko na tej drodze można osiągnąć świętość i uratować człowieka i świat, bo jest to droga Jezusa Miłosiernego.

opr. mg/mg