Kościół na świecie w świetle statystyk (Annuario Pontificio 2001)

Opublikowany w maju nowy Rocznik Statystyczny Kościoła, zawierający dane zaktualizowane do 1999 r., pozwala przyjrzeć się — przynajmniej z punktu widzenia ilościowego — pewnym procesom i przemianom, jakie dokonały się w Kościele w okresie 1978-1999.

Ogólna liczba katolików na świecie wzrosła w omawianym okresie z 757 mln do 1 033 mln, czyli o 37%, jest to jednak w głównej mierze skutkiem podobnego przyrostu całej populacji świata (41% w tym samym okresie), tak że udział katolików w ludności planety pozostał praktycznie nie zmieniony i wynosił w 1999 r. 17,4%. Tę zależność można zaobserwować na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Afryki, gdzie katolików jest dzisiaj o 127% więcej niż w 1978 r., natomiast przyrost ludności wynosił w tym okresie ok. 74%.

Rozmieszczenie katolików w świecie jest bardzo nierównomierne. Aż pół miliarda — a więc ok. 50% — wiernych Kościoła katolickiego mieszka w Ameryce (Południowej i Północnej), natomiast zmniejszył się udział Europejczyków w ogólnej liczbie katolików (z 35% do 27%). Katolicy azjatyccy stanowią tylko 10,4% ogółu wiernych, choć ludność tego kontynentu to ok. 60% populacji światowej.

Choć coraz więcej jest katolików, nie towarzyszy temu odpowiedni przyrost liczby kapłanów. Co prawda w Afryce jest ich dziś o 57% więcej niż 20 lat temu, ale znacznie szybszy przyrost liczby wiernych sprawił, że na 1 kapłana przypada tam dziś ponad 4 tys. wiernych (3 235 w 1978 r.). W skali całego świata liczba księży zmniejszyła się o ok. 4%, a ich rozmieszczenie jest nadal bardzo nierównomierne: z ogólnej liczby 405 tys. kapłanów ponad 210 tys. to kapłani europejscy, a tylko ok. 27 tys. to Afrykanie.

W świetle danych zamieszczonych w Roczniku nadal zmniejsza się liczba braci zakonnych i zakonnic. Braci (czyli zakonników nie będących kapłanami) jest dziś ok. 55 428, a więc o prawie 27% mniej niż dwadzieścia lat wcześniej, natomiast liczba sióstr wynosi ok. 809 tys., co oznacza spadek o ponad 18%.

Charakterystycznym zjawiskiem ostatniego dwudziestolecia był bardzo wyraźny wzrost liczby diakonów stałych. Jest ich obecnie ok. 27 tys., czyli pięciokrotnie więcej niż w 1978 r.; obecność diakonów stałych jest najliczniejsza w Ameryce, gdzie pełni posługę blisko 66% z nich, i w Europie ok. 32%.

Ok. 111 tys. alumnów przygotowuje się do kapłaństwa, co oznacza przyrost w omawianym okresie o ponad 72%. Bardzo wyraźnie zmienia się także ich rozmieszczenie na poszczególnych kontynentach: zwiększa się udział Afrykanów w ogólnej liczbie seminarzystów (wzrost z prawie 9 do 18%), natomiast Europejczycy stanowili 20 lat temu ponad 37% wszystkich kandydatów do kapłaństwa, obecnie zaś tylko ok. 25%, czyli praktycznie tyle samo co alumni z Azji.

 O nowym Roczniku w Radio Watykańskim

opr. mg/mg