Kronika podróży do Brazylii

Kronika podróży do Brazylii

Środa 9 maja

VI podróż apostolska Benedykta XVI poza granice Włoch rozpoczęła się w środę 9 maja. Papieżowi towarzyszyli m.in. Sekretarz Stanu kard. Tarcisio Bertone, prefekt Kongregacji ds. Biskupów i przewodniczący Papieskiej Komisji ds. Ameryki Łacińskiej kard. Giovanni Battista Re, prefekt Kongregacji ds. Duchowieństwa i były metropolita Săo Paulo kard. Cláudio Hummes, prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych kard. José Saraiva Martins oraz przewodniczący Papieskiej Rady «Cor Unum» abp Paul Cordes.

Na pokładzie samolotu, który wystartował z rzymskiego lotniska Fiumicino o godz. 9.08, odbyła się konferencja prasowa. Przez pół godziny Ojciec Święty odpowiadał na pytania dziennikarzy lecących wraz z nim do Brazylii.

O godz. 16.02 czasu lokalnego — po niespełna 12 godzinach lotu — papieski samolot wylądował na lotnisku Guarulhos w metropolii Săo Paulo. Papieża powitali przedstawiciele władz państwowych z prezydentem federalnym Luizem Inaciem Lulą da Silvą na czele, a także władze kościelne z arcybiskupem Săo Paulo Odilem Pedrem Schererem oraz przewodniczącym V Konferencji Ogólnej Episkopatu Ameryki Łacińskiej i Karaibów kard. Franciskiem Javierem Errazurizem Ossą.

Podczas ceremonii powitalnej prezydent i Papież wygłosili przemówienia. Luiz Inácio Lula da Silva uwydatnił rolę Kościoła katolickiego w kształtowaniu narodu brazylijskiego i jego podstawowych wartości. Wyraził też uznanie dla działalności Stolicy Apostolskiej na rzecz pokoju i walki z ubóstwem.

Następnie Benedykt XVI udał się helikopterem na oddalone o 20 km lotnisko na Campo de Marte, gdzie został powitany przez przedstawicieli władz lokalnych, którzy wręczyli mu klucze do miasta i nadali tytuł honorowego obywatela Săo Paulo. Tam też po raz pierwszy Ojciec Święty usłyszał hymn wizyty papieskiej, który zaśpiewał chór młodzieżowy. Słowa hymnu nawiązują do Encykliki «Deus caritas est».

Z Campo de Marte Papież udał się samochodem panoramicznym do oddalonego o 5 km klasztoru św. Benedykta, który był rezydencją Ojca Świętego podczas pobytu w Săo Paulo. Klasztor ten został założony w 1598 r. i znajduje się w najstarszej części miasta.

W ulewnym deszczu pod klasztorem zgromadziły się tłumy Brazylijczyków. Tuż przed godz. 18 Papież wyszedł na klasztorny balkon, z którego wygłosił do zgromadzonych krótkie przemówienie.

Czwartek 10 maja

Rano, o godz. 8, Ojciec Święty odprawił Mszę św. w klasztornej kaplicy. O godz. 11 przybył do siedziby władz stanu Săo Paulo, Palacio dos Bandeirantes, gdzie odbyło się spotkanie z prezydentem Brazylii Luizem Inaciem Lulą da Silvą.

W południe Papież wrócił do klasztoru św. Benedykta i tam spotkał się z przedstawicielami brazylijskich instytucji ekumenicznych, niekatolickich Kościołów i wspólnot chrześcijańskich oraz społeczności żydowskiej i muzułmańskiej.

Zgromadzone na przyklasztornym placu tysiące osób owacyjnie witało Papieża, który przemówił do nich z balkonu. Po obiedzie, który spożył z członkami prezydium Konferencji Episkopatu Brazylii, przyjął na osobnych audiencjach gubernatora stanu Săo Paulo José Serrę, burmistrza miasta Gilberta Kassaba oraz 86-letniego kard. Paula Evarista Arnsa, który w latach 1970-1998 był metropolitą Săo Paulo.

O godz. 17.30 Benedykt XVI udał się na spotkanie z brazylijską młodzieżą, które miało miejsce na stadionie miejskim Pacaembu. Na trybunach zasiadło 40 tys. osób, pozostałych 80 tys. zgromadziło się przed stadionem i śledziło wydarzenie z wielkich ekranów. Spotkanie miało formę Liturgii Słowa, a jego hasłem były słowa: «Młody człowiek uczniem i misjonarzem Jezusa Chrystusa». Czytania biblijne przeplatały się ze śpiewem, tańcem i świadectwami młodych ludzi, dotyczącymi różnych aspektów ich życia: stosunku do Kościoła, nauki, problemu analfabetyzmu, pracy, narkotyków, przemocy. Po Ewangelii Ojciec Święty wygłosił długie przemówienie. Na zakończenie spotkania wspólnie odmówiono Ojcze Nasz. Papież wrócił do klasztoru św. Benedykta, a młodzież udała się w pielgrzymce na Campo de Marte, gdzie od godz. 2 w nocy odbywało się czuwanie modlitewne, animowane przez różne ruchy kościelne, przygotowujące do porannej Mszy papieskiej, podczas której został kanonizowany pierwszy Brazylijczyk br. Antoni od św. Anny Galvăo.

Piątek 11 maja

O godz. 9 Ojciec Święty przybył samochodem panoramicznym na Campo de Marte, gdzie oczekiwało go ponad milion osób. Pół godziny później rozpoczęła się Msza św. Przy ołtarzu polowym ustawiony był monumentalny krzyż, a obok niego dwa obrazy: br. Antoniego Galvăo i Maryi Niepokalanej, której gorącym czcicielem był nowy święty. Papieża powitał metropolita Săo Paulo abp Odilo Pedro Scherer. Na początku Mszy św. odbyły się obrzędy kanonizacji. O zaliczenie br. Antoniego w poczet świętych poprosił Papieża prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych kard. José Saraiva Martins. Następnie odczytano krótką biografię brazylijskiego franciszkanina. Po Litanii do Wszystkich Świętych Benedykt XVI wypowiedział formułę kanonizacyjną. Do ołtarza zostały przyniesione relikwie nowego świętego, które złożono u stóp krzyża. Przyniosły je przedstawicielka założonego przez br. Antoniego zgromadzenia oraz kobieta, która doznała cudu za wstawiennictwem świętego.

Po obrzędach kanonizacji nastąpiła liturgia słowa i Benedykt XVI wygłosił homilię. Po zakończeniu Eucharystii Papież wrócił do swej rezydencji.

O godz. 16 udał się do pobliskiej neogotyckiej katedry pw. Zwiastowania Najświętszej Maryi Pannie (zwanej «Catedral da Sé»), gdzie wraz z brazylijskimi biskupami sprawował Nieszpory, podczas których wygłosił obszerne przemówienie. W liturgii uczestniczyło 430 biskupów brazylijskich, w których imieniu Papieża powitał przewodniczący Konferencji Episkopatu abp Geraldo Lyrio Rocha. Śpiew psalmów prowadziło siedmiu benedyktynów.

Z katedry Ojciec Święty udał się na Campo de Marte, skąd helikopterem odleciał do oddalonej o ok. 170 km Aparecidy. Przed odlotem w imieniu mieszkańców Săo Paulo pożegnali go burmistrz miasta, przewodniczący Rady Miejskiej i dyrektor lotniska.

Po godz. 19.30 helikopter z Papieżem wylądował przy sanktuarium w Aparecidzie, gdzie Ojca Świętego powitali miejscowy metropolita abp Raimundo Damasceno Assis i przedstawiciele władz miejskich. Następnie Benedykt XVI udał się do seminarium duchownego, które było jego rezydencją w Aparecidzie.

(część 2, wg. L'Osservatore 9/2007)

Sobota 12 maja

Czwarty dzień wizyty w Brazylii i pierwszy w Aparecidzie rozpoczęła Msza św. odprawiana przez Ojca Świętego w kaplicy miejscowego seminarium duchownego, do którego przybył poprzedniego wieczora.

O godz. 9.30 udał się samochodem do «Fazenda da Esperança» — «Farmy nadziei» w oddalonej o 30 km od Aparecidy miejscowości Guaratinguetá. Ośrodek ten powstał z inicjatywy niemieckiego franciszkanina o. Hansa Stapela i należy do sieci wspólnot resocjalizacyjnych dla narkomanów, alkoholików oraz innych osób potrzebujących pomocy. Na «Farmach nadziei» realizowany jest roczny program terapii odwykowej, której podstawą jest, oprócz pomocy medycznej, psychologicznej i pedagogicznej, praca, życie wspólnotowe oraz modlitwa. Obecnie w blisko 40 wspólnotach istniejących w Brazylii i innych częściach świata (m.in. w Niemczech i Rosji) przebywa ok. 2 tys. osób w wieku od 15 do 45 lat. W poszczególnych ośrodkach pracuje 250 wolontariuszy, którzy należą do założonego przez o. Stapela stowarzyszenia «Rodzina nadziei». Pierwsza wspólnota powstała w Guaratinguetá, gdzie dziś na obszarze 350 ha znajduje się 21 domów oraz klasztor klarysek, które wspierają dzieło modlitwą i pokutą.

Po przybyciu na «Farmę nadziei» Benedykt XVI spotkał się najpierw, w nowym kościele wzniesionym na terenie ośrodka, z siostrami i skierował do nich krótkie przemówienie.

Pracownicy i podopieczni wszystkich ośrodków «Farmy nadziei» zgromadzili się na boisku sportowym. W imieniu zebranych Papieża powitał o. Hans Stapel. Ojciec Święty wysłuchał świadectw Antonia Eleuteria Neta, pierwszego narkomana, którego o. Stapel wyleczył z nałogu; Rolanda Muhliga, niemieckiego wolontariusza; Aleksieja Szipowa, rosyjskiego narkomana; Silvii Hartwich, anorektyczki; oraz Ricarda Correi Riberinha, «dziecka ulicy»; wygłosił przemówienie, a następnie razem z uczestnikami spotkania odmówił modlitwę Ojcze nasz.

O godz. 12.30 Benedykt XVI powrócił do seminarium w Aparecidzie, gdzie spotkał się z członkami prezydium V Konferencji Ogólnej Episkopatu Ameryki Łacińskiej i Karaibów, w którego skład wchodzą trzej przewodniczący: kard. Giovanni Battista Re, kard. Francisco Javier Errázuriz Ossa i kard. Geraldo Majella Agnelo, oraz sekretarz generalny bp Andrés Stanovnik i drugi sekretarz abp Odilo Pedro Scherer.

Wieczorem Ojciec Święty udał się do narodowego sanktuarium Matki Bożej z Aparecidy, Patronki Brazylii, w którym czczona jest Jej figurka z terakoty, znaleziona w rzece Paraibie przez trzech rybaków na początku XVIII w. Co roku sanktuarium w Aparecidzie odwiedza ponad 8 mln pielgrzymów. Papież przybył tam o godz. 18. Wraz z uczestnikami V Konferencji Ogólnej Episkopatu Ameryki Łacińskiej i Karaibów, brazylijskimi kapłanami, diakonami, zakonnikami i seminarzystami odmówił chwalebne tajemnice różańca, a następnie wygłosił homilię. Na zakończenie podarował kustoszom sanktuarium, ojcom redemptorystom, złotą różę.

O godz. 19.40 wrócił do seminarium duchownego, które było jego rezydencją w czasie pobytu w Aparecidzie.

Niedziela 13 maja

W ostatnim dniu wizyty w Brazylii Papież zainaugurował obrady V Konferencji Ogólnej Episkopatu Ameryki Łacińskiej i Karaibów, której hasło brzmi: «Jesteśmy uczniami i misjonarzami Jezusa Chrystusa, aby nasze narody miały w Nim życie». To ważne wydarzenie kościelne było głównym celem jego pielgrzymki. O godz. 9.30 odprawił Mszę św. na otwarcie Konferencji na placu przed sanktuarium Matki Bożej z Aparecidy, gdzie powiewały flagi wszystkich krajów Ameryki Południowej i chorągwie 20 największych sanktuariów maryjnych na tym kontynencie. W liturgii uczestniczyło ponad pół miliona wiernych z całej Ameryki Łacińskiej. Na zakończenie Eucharystii Ojciec Święty odmówił modlitwę «Regina caeli», a w południe wrócił do swej rezydencji w seminarium duchownym.

O godz. 16 Papież przybył do sali konferencyjnej sanktuarium w Aparecidzie. Odmówił Nieszpory razem ze zgromadzonymi biskupami, a następnie przewodniczył pierwszej sesji Konferencji i wygłosił obszerne przemówienie wprowadzające w tematykę obrad, które miały trwać do 31 maja. Na zakończenie sesji przywitał się z delegacją jej uczestników.

Z sali konferencyjnej Ojciec Święty udał się do swej rezydencji, by pożegnać się z goszczącą go wspólnotą seminarium. Spotkał się tam również z grupą dobroczyńców, którzy sponsorowali pielgrzymkę.

O godz. 19.20 odleciał helikopterem na oddalone o 130 km lotnisko metropolii Săo Paulo w Guarulhos, gdzie odbyła się ceremonia pożegnalna.

Przemówienia wygłosili wiceprezydent Brazylii José Alencar Gomes da Silva i Benedykt XVI. O godz. 20.55 Papież odleciał do Rzymu.

opr. mg/mg