Kronika podróży do Toronto (XVII Światowy Dzień Młodzieży)

Kronika podróży

Więź przyjaźni Ojca Świętego z młodymi sięga początków pontyfikatu. Mimo upływu lat Jan Paweł II nie przestaje «utożsamiać się z oczekiwaniami i nadziejami» młodzieży, potrafi — ilekroć spotyka swych «stróżów poranka» — dawać im nowe perspektywy i siłę. Pokojowa armia młodych, która idzie za Papieżem, staje się z dnia na dzień, z roku na rok coraz liczniejsza, coraz silniejsza duchowo, coraz bardziej dynamiczna i przyciągająca innych. Owa międzypokoleniowa więź w tych latach wędrownego pontyfikatu, zadzierzgnięta z synami — którzy z czasem stali się ojcami — obejmuje nowe pokolenie synów, którzy prowadzeni przez swych ojców, przedłużają to kościelne i młodzieńcze doświadczenie, naznaczające bieg historii.

Młodzież wszystkich narodów postępuje za Papieżem, ponieważ jedynie on, słowem i świadectwem życia, odpowiada na jej pytania i niepokoje. Ten fakt potwierdził również XVII Światowy Dzień Młodzieży w Toronto, który był głębokim doświadczeniem wiary i wezwaniem do budowania na ziemi cywilizacji miłości.

Wtorek 23 lipca

O godz. 9.08 samolot włoskich linii lotniczych MD-11 «Giacomo Puccini» wystartował z rzymskiego lotniska Fiumicino. Z pokładu samolotu Jan Paweł II przesłał telegramy z pozdrowieniami do przywódców krajów, nad których terytorium przelatywał: Włoch, Francji, Wielkiej Brytanii i Irlandii. Po 9 godzinach lotu i pokonaniu 7147 km samolot wylądował na międzynarodowym lotnisku «Lester B. Pearson» w Toronto — stolicy stanu Ontario, o godz. 13.00 czasu lokalnego (19.00 — środkowoeuropejskiego). W ceremonii powitalnej, która odbyła się w wielkim hangarze, uczestniczyli przedstawiciele władz państwowych i kościelnych, m.in. premier Ontario David Young, burmistrz Toronto Mel Lastman, ambasador Kanady przy Stolicy Apostolskiej Wilfrid-Guy Licari, abp Toronto kard. Aloysius Matthew Ambrozic, przewodniczący Konferencji Episkopatu Kanady bp Jacques Berthelet, a także 72 chłopców i dziewcząt z 72 diecezji kanadyjskich oraz grupa młodzieży reprezentującej wszystkie kontynenty. Orkiestra wojskowa odegrała hymny państwa watykańskiego i kanadyjskiego, a następnie premier Jean Chrétien skierował do Ojca Świętego słowa powitania.

Jan Paweł II podziękował Kanadzie za życzliwe przyjęcie młodzieży z całego świata, gromadzącej się w Toronto na XVII Światowym Dniu Młodzieży, i życzył, aby jego hasło przypominało wszystkim chrześcijanom, że mają być «solą ziemi i światłem świata».

Po uroczystości powitalnej Papież helikopterem odleciał na Strawberry Island (Wyspę Truskawkową) na jeziorze Simcoe, oddaloną 100 km od Toronto, gdzie zatrzymał się na trzy dni w ośrodku rekolekcyjnym ojców bazylianów.

Do Kanady Karol Wojtyła przybył po raz pierwszy jeszcze jako arcybiskup Krakowa; odwiedził wówczas Montreal, gdzie przebywał od 28 sierpnia do 1 września 1969 r. Następnie już jako Następca św. Piotra pielgrzymował do tego kraju w latach 1984 (9-20 września) i 1987 (19-21 września).

Archidiecezja Toronto liczy 5 360 000 mieszkańców, z czego 1 847 000 to katolicy (35%). Posiada 222 parafie i 5 placówek misyjnych. Jest w niej 385 kapłanów diecezjalnych i 501 zakonnych, 613 braci i 738 sióstr zakonnych, 78 seminarzystów oraz 147 diakonów stałych.

Toronto to również katolicka eparchia obrządku ukraińskiego, podległa archieparchii Winnipeg. Jej pasterzem jest od 1 lipca 1998 r. bp Cornelius John Pasichny. Liczy ona 41 010 katolików i posiada 78 parafii, 85 kapłanów diecezjalnych i 15 zakonnych, 17 braci i 36 sióstr zakonnych, 6 seminarzystów i 20 diakonów stałych.

Środa 24 lipca

Jan Paweł II przebywał przez cały dzień na Strawberry Island, natomiast młodzież zgromadzona w Toronto słuchała katechez, które były głoszone w 23 językach przez ponad 500 pasterzy: kardynałów, arcybiskupów i biskupów z całego świata, w tym również z Polski (obecni byli m.in. Prymas kard. Józef Glemp, abp Józef Życiński, bp Andrzej Suski, bp Zygmunt Zimowski, bp Henryk Tomasik), w 129 kościołach katolickich i 7 salach Centrum Wystawowego. Katechiści nawiązywali w wystąpieniach do tematu XVII Światowego Dnia Młodzieży: «Wy jesteście solą ziemi, wy jesteście światłem świata», oraz odpowiadali na pytania dotyczące wiary i życia chrześcijańskiego we współczesnym świecie.

W wielu zakątkach Toronto odbywał się «Festiwal Młodych», który także był wyrazem nieustannego poszukiwania wiary. Dziewczęta i chłopcy uczestniczyli w spotkaniach modlitewnych, czuwaniach, koncertach, przedstawieniach teatralnych, programach niesienia pomocy ludziom ubogim, chorym, w podeszłym wieku.

Czwartek 25 lipca

Po południu Ojciec Święty opuścił Wyspę Truskawkową i przybył helikopterem do Toronto, aby przewodniczyć ceremonii otwarcia XVII Dnia Młodzieży, która odbyła się w Centrum Wystawowym. Przez pół godziny przejeżdżał odkrytym samochodem między sektorami, witany okrzykami, śpiewami i brawami rozentuzjazmowanej rzeszy młodych, przybyłych ze 172 krajów świata.

W imieniu zgromadzonych słowa powitania skierował do Ojca Świętego przewodniczący Konferencji Episkopatu Kanady bp Jacques Berthelet. Zapewnił Papieża, że młodzież zgromadziła się na tym miejscu, by «tworzyć łańcuch przyjaźni, która nie zna granic», by «budować świat pokoju i kulturę miłości» oraz «spotkać Chrystusa i dać świadectwo wiary chrześcijańskiej». «My, biskupi Kanady — mówił dalej — jesteśmy dumni, że przyjmujemy ciebie, Ojcze Święty, razem z twoimi współpracownikami. Jesteśmy dumni, że gościmy młodzież świata wraz z jej pasterzami i animatorami. Jesteśmy dumni, że przeżywamy ten XVII Światowy Dzień Młodzieży, który rzeczywiście jest wydarzeniem pokoju w świecie rozdartym konfliktami, znakiem nadziei w czasach lęku, potwierdzeniem wiary pośród zwątpienia i radosnym krzykiem na padole smutku».

Ojciec Święty pozdrowił młodzież w kilku językach, a po odśpiewaniu przez kantorów fragmentu Ewangelii o ośmiu Błogosławieństwach wygłosił przemówienie, w którym nawiązał do słów Chrystusa z Kazania na Górze. Następnie odbyła się procesja z krzyżem Światowego Dnia Młodzieży.

Krzyż ten, wysoki na 4 m i ważący 31 kg, został przekazany delegacji młodzieży kanadyjskiej w Rzymie w Niedzielę Palmową 2001 r. Od tego momentu rozpoczął swoje długie pielgrzymowanie, skupiając tysiące osób. Odwiedził wszystkie 72 diecezje katolickie Kanady, pokonując drogę powietrzną, lądową i wodną liczącą 42 tys. kilometrów. Dotarł do ponad 350 miast i wsi. Wnoszony był nie tylko do kościołów, ale także do domów poprawczych, więzień, szkół i uniwersytetów. Stawał w parkach i na ośnieżonych szczytach gór, w centrach handlowych, w dzielnicach i na głównych ulicach miast, w barach, dyskotekach i wszędzie tam, gdzie przebywa młodzież. W dniach 24 i 25 lutego 2002 r. stanął na ruinach World Trade Center w Nowym Jorku. Na ostatnim etapie — z katedry w Montrealu pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Świata do Toronto (545 km) — niesiony był przez 20-osobową grupę dziewcząt i chłopców, która ten dystans pokonała pieszo, wędrując od 28 kwietnia do 9 czerwca.

Po procesji Ojciec Święty dokończył swoje przemówienie, które było wielokrotnie przerywane oklaskami i okrzykami. Młodzi dziękowali mu śpiewem i muzyką. Jan Paweł II odpowiedział: «Dziękujmy Panu za dar młodości. Młodość, młodość przychodzi i mija, a jednak pozostaje przez całe życie».

Na zakończenie spotkania Ojciec Święty odśpiewał z młodzieżą «Ojcze nasz» i udzielił Apostolskiego Błogosławieństwa.

Piątek 26 lipca

Jan Paweł II zaprosił na obiad do swej rezydencji na Wyspie Truskawkowej szesnastu młodych przedstawicieli wszystkich kontynentów: z Niemiec, Indii, Stanów Zjednoczonych, Sudanu, Chin, Jordanii, Kenii, Australii, Peru, Bośni-Hercegowiny i z Tahiti.

W piątek młodzi przybywający do Toronto mieli okazję przystąpić do spowiedzi św. nad brzegiem jeziora Ontario w «Coronation Park», nazwany na tę szczególną okazję «Duc in Altum Park», gdzie dyżur w konfesjonałach pełniło 200 kapłanów.

Wieczorem tego samego dnia setki tysięcy młodzieży w strugach ulewnego deszczu uczestniczyło w Drodze Krzyżowej. Główna procesja wyruszyła od ratusza i przeszła przez centrum miasta. W rozważaniach męki Pańskiej wykorzystano teksty Jana Pawła II z Drogi Krzyżowej odprawionej przy Koloseum w Wielki Piątek 2000 r.

Sobota 27 lipca

O godz. 9.30 Jan Paweł II opuścił Wyspę Truskawkową i helikopterem odleciał do Toronto, gdzie zamieszkał w domu generalnym Zgromadzenia Sióstr św. Józefa. Przed południem spotkał się tam z najwyższymi władzami świeckimi i kościelnymi: z gubernatorem generalnym Kanady panią Adrienne Clarkson, następnie z premierem Kanady Jeanem Chrétienem, później z premierem stanu Ontario Davidem Youngiem, wreszcie z burmistrzem Toronto panem Melem Lastmanem.

W południe Ojciec Święty przyjął na audiencji przełożoną generalną zgromadzenia m. Margaret Myatt oraz jego radę, po czym w klasztornej kaplicy ze wszystkimi siostrami wspólnoty odmówił modlitwę «Anioł Pański» i wygłosił do nich krótkie przemówienie.

Obiad Jan Paweł II spożył wraz z biskupami Konferencji Episkopatu Kanady oraz z grupą osób z Watykanu tworzących orszak papieski.

O godz. 18.30 Ojciec Święty przybył na lotnisko Downsview Park w Toronto, gdzie przewodniczył wielkiemu czuwaniu modlitewnemu XVII Światowego Dnia Młodzieży. Park Downsview, zajmujący obszar 139 ha, stanowi część terenu kanadyjskiej bazy wojskowej, ostatnio zdemilitaryzowanej i zamienionej na prywatne lotnisko.

Ogromna równina zapełniła się młodymi. Najliczniej reprezentowani byli oczywiście Kanadyjczycy i młodzież ze Stanów Zjednoczonych, ale wielu pielgrzymów przybyło również z Włoch, Hiszpanii, Niemiec, Meksyku i Chile. Z Polski przyjechało ok. 4000. Obecni byli także przedstawiciele młodzieży z Ziemi Świętej.

Młodzież owacyjnie powitała Ojca Świętego. «W dzisiejszy wieczór jesteśmy tutaj — mówili jej przedstawiciele — aby Ci powiedzieć, że staraliśmy się być 'stróżami poranka' i że nadal nimi będziemy w nowym tysiącleciu. Ojcze Święty, gorąco pragniemy głosić światu, że Chrystus jest naszym światłem i że On pokonał ciemności i zło. Pragniemy powiedzieć światu, że Chrystus żyje w nas, że doświadczamy Jego obecności w innych ludziach, w Piśmie Świętym oraz w sakramentach Eucharystii i pojednania. (...) Wzywałeś nas, abyśmy nie obawiali się otworzyć serc i umysłów na Chrystusa. I oto przyszło nas tutaj setki tysięcy, aby Ci powiedzieć, jak bardzo nasze 'tak' powiedziane Panu odmieniło nasze życie. (...) Pokój i miłość. Są to dwie podstawowe wartości naszej wiary. Umacniamy je na skalę planetarną dzięki obchodom Światowego Dnia Młodzieży. Masowe spotkania, jak te, które przeżyłem w Paryżu i w Rzymie, a teraz w Toronto, zawsze sprawiały na mnie wrażenie wielkiego chrześcijańskiego 'Woodstocku', gdzie pokój i miłość budowane są na skale ('rock') obecności Boga pośród nas. Chrystus pozostawił nam pokój, a my przeżywamy ten dar podczas każdej Liturgii Eucharystycznej».

Jan Paweł II pozdrawiał młodych w różnych językach. W języku ojczystym zwrócił się również do pielgrzymów zgromadzonych przed telebimami na rynku w Wadowicach.

Przejmujący i wymowny był obrzęd światła. Do papieskiego podium przyniesiono w procesji dwanaście płonących pochodni i dwanaście koszyków soli — znak nawiązujący do tematu spotkania: «Wy jesteście solą ziemi, wy jesteście światłem świata». Światło zostało przekazane młodym. Prawie milion świec zapłonęło w tę noc w Toronto, prawie milion głosów krzyczało, śpiewało i modliło się. Prawie milion serc biło w jednym rytmie z sercem Jana Pawła II. «Wy jesteście mężczyznami i kobietami jutra — powiedział do młodych Ojciec Święty — w waszych sercach i w waszych rękach złożona jest przyszłość. Wam Bóg powierza trudne, ale wzniosłe zadanie współpracowania z Nim przy budowaniu cywilizacji miłości».

Czuwanie zakończyło się ok. godz. 22 odśpiewaniem «Magnificat» i modlitwy «Ojcze nasz». Młodzi pielgrzymi spędzili na tym miejscu całą noc.

Niedziela 28 lipca

Ojciec Święty powrócił na lotnisko nazajutrz, w niedzielę 28 lipca, aby sprawować Eucharystię na zakończenie XVII Światowego Dnia Młodzieży. Mimo ulewnego deszczu we Mszy św. uczestniczyło ok. miliona osób. Było to wspaniałe świadectwo wiary, jakie nowe pokolenia dały Chrystusowi z godną podziwu nadzieją i wielkodusznością.

Z Janem Pawłem II koncelebrowało 30 kardynałów, 450 biskupów i ok. 1500 kapłanów.

Na początku liturgii powitał Ojca Świętego arcybiskup Toronto kard. Aloysius Matthew Ambrozic. «Ojcze Święty, Ty zawsze wypełniałeś misję utwierdzania braci i sióstr w wierze — powiedział — przypominając naszym umysłom i sercom o niewyczerpanych skarbach Chrystusa, Jego prawdzie, Jego dobroci, Jego zbawczej mocy. Jego Świątobliwość był wytrwałym przewodnikiem w prawidłowym odczytywaniu orędzia Soboru Watykańskiego II, troszcząc się o to, aby żaden szczegół nauczania nie został pominięty. Dziś pragniemy Ci podziękować w szczególności za ustanowienie i upowszechnienie Światowego Dnia Młodzieży. Przez tę inicjatywę okazałeś swoje zaufanie do ludzi młodych, do ich wiary, zaangażowania, ich wyobraźni, ich zdolności twórczych. Ten Dzień przyniósł niewypowiedziane dobro Kościołowi, ludziom młodym i nam wszystkim».

W homilii Ojciec Święty wskazał na osobę Chrystusa i wezwał młodych, by słuchali Jego słów i z nich czerpali siłę do przemiany siebie i całego świata. Na zakończenie uroczystości Jan Paweł II przekazał młodym małe drewniane krzyże — znak Chrystusa ukrzyżowanego i zmartwychwstałego. «Wpatrując się w krzyż — powiedział — będziecie światłem świata. Ucząc się od niego życia chrześcijańskiego — staniecie się solą ziemi».

Przed końcowym błogosławieństwem Jan Paweł II pozdrowił pielgrzymów w kilku językach i ogłosił, że następny Światowy Dzień Młodzieży odbędzie się w Kolonii w 2005 r. Na koniec zabrał głos przewodniczący Papieskiej Rady ds. Świeckich kard. James Francis Stafford. Powiedział m.in.: «W tych dniach, Ojcze Święty, dałeś nam przykład duchowego ojcostwa. Dziękujemy Ci za zaproszenie nas, abyśmy Ci towarzyszyli w pielgrzymce. Dziękujemy za wskazania, jakich nam udzielasz pełniąc swą posługę Piotrową. Duchowieństwo i młodzież wiedzą, że dar ojcostwa wymaga pokonywania schodów w górę i w dół. Ich wąskie stopnie prowadzą nas do nieba, które Ty, Ojcze Święty, nam ukazujesz».

Po południu w domu generalnym Zgromadzenia Sióstr św. Józefa w Toronto Papież spotkał się z członkami komitetu organizacyjnego XVII Światowego Dnia Młodzieży, aby im wyrazić wdzięczność za jego przygotowanie i pomyślny przebieg.

Światowy Dzień Młodzieży nie mógłby się odbyć bez ofiarnej służby wolontariuszy. W Toronto było ich 25 tys., z Kanady i wszystkich kontynentów. Łącznie przepracowali 8 mln godzin. 350 z nich pomagało w prowadzeniu katechez dla osób upośledzonych umysłowo.

opr. mg/mg