Matka Boża Siewna

W polskiej tradycji ludowej Matka Boża, której pamiątkę narodzenia obchodzimy 8 września, jest postrzegana jako patronka jesiennych siewów i dlatego nazwano Ją Siewną.

Święto Narodzenia Najświętszej Maryi Panny bierze swój początek w Kościele Jerozolimskim. Apokryfy podawały wiele szczegółów dotyczących dzieciństwa Maryi, podkreślając, że przyszła Ona na świat, jako córka starszych już wiekiem małżonków Joachima i Anny, w Jerozolimie, w pobliżu świątyni. Pielgrzymi przybywający do Jerozolimy już od V w. nawiedzali kościół Najświętszej Panny „w miejscu Jej narodzenia”. Tak więc można przypuszczać, że uroczystość poświęcenia tej bazyliki zapoczątkowała święto Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. Obecnie wspomniana bazylika nosi imię św. Anny, a w niej jest czczona figurka Maryi jako małego dziecka. Z Jerozolimy tradycję tego święta przejął Kościół w Konstantynopolu. W Kościele Zachodnim święto Narodzenia Najświętszej Maryi Panny występuje po raz pierwszy w kalendarzu liturgicznym biskupa Reims w dzisiejszej Francji — Sonnancjusza (614-631). Za pontyfikatu papieża Sergiusza I (687 — 701) to święto nabiera dużego znaczenia, zostaje zaliczone do czterech wielkich uroczystości Maryjnych połączonych z procesją stacyjną (J. Miazek). W dniu 8 września lud rzymski wraz ze swoimi kapłanami gromadził się w kościele św. Adriana, po czym wszyscy z zapalonymi świecami udawali się w uroczystej procesji do bazyliki Matki Bożej Większej. Wierzono, że jak jutrzenka zapowiadała wschód słońca, tak narodziny Maryi zapowiadały bliskie już przyjście na świat Zbawiciela. Dzień narodzin Maryi nie tylko sprawił radość Jej rodzicom, ale stał się radością całej ludzkości, gdyż narodzony z Niej Chrystus pojedna nas z Bogiem i ofiaruje nam pokój, którego świat dać nie może (por. J 14,27).

Joachim i Anna nadali swojemu nowo narodzonemu dziecku imię „Maryja”. Oznacza ono — „pani”. Chrystus jest bowiem naszym Panem, Maryja naszą Panią, Królową nieba i ziemi. „Maryja” — znaczy „piękna, piękna nie tylko ciałem, ale nade wszystko łaską Bożą, przywilejem niepokalanego poczęcia, swoim uduchowieniem. Imię „Maryja” znaczy też „światłość”, bowiem była oświecona bardziej niż wszyscy święci. „Maryja”, to imię według tradycji oznacza „gwiazdę morza”, ponieważ Matka Pana i nas ludzi opiekuje się nami, „rozbitkami zagubionymi na wielkim morzu życiowych niepewności. Maryja świeci jak gwiazda, a my, wpatrzeni w tę jasność, na pewno trafimy do portu zbawienia” (E. Ferenc).

„Narodzenie” Najświętszej Maryi Panny w liturgii Kościoła powszechnego ma rangę święta, natomiast w kościołach pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny obchodzi się uroczystość. W naszej Archidiecezji tak jest w Krypnie i Kundzinie. Teksty liturgiczne przybliżają nam tajemnicę „narodzenia”. W kolekcie mszalnej wspomina się, że „macierzyństwo Najświętszej Dziewicy stało się początkiem naszego zbawienia”, dlatego prosimy, aby święto Jej narodzenia utwierdziło nas w pokoju. Modlitwa nad darami zawiera prośbę o oczyszczenie nas z grzechów przez Chrystusa i uczynienie naszej ofiary, w której uczestniczymy, miłej Bogu. W modlitwie po Komunii prosimy Boga, aby w święto Narodzenia Najświętszej Maryi Panny napełnił Kościół (którym jesteśmy) swoją radością przez Maryję, która dla całego świata stała się nadzieją i jutrzenką zbawienia. Czytania mszalnej Liturgii słowa przypominają, że Mesjasz będzie pochodził z Betlejem i dzięki temu to miasto stanie się sławne (Mi 5,1-4a); także Bóg współdziała z tymi, którzy Go miłują (Rz 8,28-30). W Ewangelii anioł przekonuje św. Józefa, aby nie bał się, przyjął do swego domu Maryję, bo Ona urodzi Zbawiciela świata (Mt 1,18-23). W Liturgii Godzin (t. IV, s. 1138-1139) św. Andrzej z Krety, biskup w swoim kazaniu tłumaczy znaczenia święta Narodzenia Najświętszej Maryi Panny: „(...) Niech zatem całe stworzenie śpiewa, raduje się i pomnaża wesele dnia dzisiejszego. Mieszkańcy ziemi i niebios niech wspólną święcą dziś uroczystość. Niechaj wspólnie świętują wszyscy na ziemi i w niebie. Dziś bowiem wzniesiony został przybytek Stwórcy wszechświata, dziś stworzenie mocą niepojętego zamysłu Boga przygotowuje nowe mieszkanie Stwórcy”.

Zgodnie z tradycją w dniu 8 września błogosławi się ziarno przeznaczone na siew. W modlitwie błogosławieństwa prosimy: „ Boże, Ty sprawiasz, że wszystkie nasiona wpadłszy w ziemię obumierają, aby wydać plony, które dają radość siewcy i chleb głodnemu. Prosimy Cię, pobłogosław te ziarna i inne nasiona, zachowaj je przed gradem, powodzią, suszą i wszelką szkodą, a ziemię użyźniaj rosą z nieba, aby rośliny z nich wyrosłe wydały obfite plony. Spraw też, abyśmy za przykładem Najświętszej Maryi Panny, która słuchała słowa Twojego i strzegła owocnie w sercu, przynosili plon stokrotny przez naszą wytrwałość w pełnieniu Twojej woli. Udziel nam tego przez zasługi Najświętszej Dziewicy, której narodziny dziś obchodzimy”. Dawniej polscy rolnicy do pobłogosławionego w dniu 8 września ziarna dodawali ziarna wyłuskane z wieńców poświęconych w uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, aby uprosić sobie dobry urodzaj. W niektórych stronach Polski rolnicy przed siewem kropili swoje dłonie woda święconą. Pierwszą garść poświęconego zboża rzucali w rolę w formie znaku krzyża, dodając: „W imię Boskie” (O. Kolberg).

W dzień Narodzenia Najświętszej Maryi Panny polecajmy Bogu naszych rolników i ich ciężką pracę, a także za przykładem św. Józefa zaprośmy Maryję wraz z Jej Synem do naszego życia, polecając siebie oraz nasze rodziny Jej przemożnej opiece.

opr. aw/aw