Dekret Domus Dei

Święta Matka Kościół zawsze zabiegał o ozdobę i piękno Domu Bożego. Z tej racji zawsze wydawał odpowiednie przepisy, dzięki którym mogłaby być zachowana i coraz bardziej ujawniała się godność świętych budowli, stosownie do warunków czasu, miejsca i narodów. Ponadto wiara i pobożność chrześcijan wiele przyczyniły się do tego, by wzniesione w ciągu wieków świątynie stały się piękniejsze i godniejsze. Również i Papieże obdarzali szczególnymi tytułami wyróżniające się spośród innych kościoły, wśród których od przeszło 100 lat wylicza się tytuł Bazyliki Mniejszej. Tytuł ten z natury rzeczy ściśle łączy się z tytułem Bazyliki Większej, który od XVIII wieku przyznawany jest wyłącznie bazyliko" Patriarchalnym.

Bazyliki zaś Patriarchalne - jak to powszechnie jest znane - uważa się i rzeczywiście są częściami składowymi papieskiego pałacu lateraneńskiego. I tak Archibazylika Zbawiciela "głowa, matka i mistrzyni wszystkich kościołów"⁽¹⁾, jest kościołem katedralnym Papieża, bazyliki zaś: św. Piotra, św. Pawła, św. Wawrzyńca za murami i Matki Bożej Większej uważa się za należące w szczególny sposób do Ojca św.

Ponieważ zaś, zgodnie z życzeniem Soboru Watykańskiego II, wszystkie instytuty kościelne winny być dostosowane do warunków i wymogów naszych czasów, przeto Kongregacja Obrzędów, zasięgnąwszy zdania i rady rzeczoznawców i rozważywszy wszystko uważnie i dokładnie, postanowiła, że wprawdzie należy zachować tytuł Bazyliki mniejszej, wprowadzając jednak nowe i szersze jego znaczenie, dzięki czemu zostałby podkreślony bardziej ścisły związek z katedrą Piotra i stworzonoby w ten sposób centrum działalności liturgicznej i duszpasterskiej.

Aby osiągnąć ten cel, Kongregacja Obrzędów, dokładnie zreformowała i odpowiednio zmieniła stan i obowiązki kościołów, które będą otrzymywały tytuł Bazyliki Mniejszej, jak również przywileje związane z tym tytułem.

Oto one:

1. Kościół winien się odznaczać odpowiednią wielkością oraz artyzmem, a jego forma winna odpowiadać jak najdokładniej przepisom liturgicznym.

2. Musi być konsekrowany.

3. Winien się cieszyć szczególną godnością w całej diecezji np. z racji przechowywania ciała lub znacznej relikwii jakiegoś świętego kanonizowanego lub z racji czczonego tam w szczególny sposób sławnego obrazu ewentualnie z tej racji, że sam kościół związany jest z jakimś szczególnym wydarzeniem religijnej historii diecezji.

4. Ma być jakby ośrodkiem promieniującym życia, religijnego i duszpasterskiego. Stąd:

1. sprawowanie Liturgii a zwłaszcza Eucharystii winno się dokonywać E pełną godnością, by było wzorem dla innych czy to ze względu na przestrzeganie przepisów liturgicznych czy też z racji czynnego uczestniczenia wiernych;
2. winna być w nim schola kantorów oraz ponadto ktoś odpowiedni do kierowania i podtrzymywania uczestnictwa wiernych⁽²⁾;
3. powinna być wystarczająca liczba kapłanów przydzielonych do kościoła, a spowiednicy - stosownie do potrzeb penitentów - winni być do dyspozycji w ustalonych godzinach;
4. głoszenie słowa Bożego winno mieć częściej miejsce, a nie ograniczać się tylko do homilii w dni świąteczne.

5. W obrębie bazyliki winno się dokonywać religijne wychowanie wiernych przez organizowanie kursów dokształcających, serię zebrań i tym podobne poczynania.

6. Wśród dzieł i poczynań bazyliki należy przyznać naczelne miejsce rozważaniu i rozpowszechnianiu dokumentów, ukazujących myśl i naukę Ojca św.

7. W bazylice należy obchodzić ze szczególnym podkreśleniem:

1. uroczystość Katedry św. Piotra (22 lut.);
2. uroczystość św. Apostołów Piotra i Pawła (29 czerwca);
3. rocznicę koronacji Papieża.

8. W każdej bazylice - gdy to jest wskazane - zwłaszcza w dni świąteczne, należy odprawiać jedną lub drugą Mszę św. czytaną albo śpiewaną w języku łacińskim⁽³⁾.

W tego rodzaju Mszy św. śpiewanej ze szczególną troską i zainteresowaniem należy stosować melodie gregoriańskie lub polifonię religijną.

9. Na frontonie bazyliki winny być umieszczone odznaki papieskie lub Stolicy Ap.

10. Wierni mogą uzyskać odpust zupełny, pod zwykłymi warunkami, gdy nawiedzą bazylikę w wyliczone poniżej dni:

1. w uroczystość św. Apostołów Piotra i Pawła (29 czerwca);
2. w święto tytułu;
3. w święto "Porcjunkuli" (2 sierpn.)
4. jeden raz w ciągu roku w dniu określonym według uznania.

11. Można odmawiać "Wierzę" we Mszach św. z udziałem jakiejś pielgrzymki lub odprawianych z licznym udziałem wiernych.

12. Można używać odznaki papieskiej, tj. kluczy ukośnie złożonych, na chorągwiach procesjonalnych, szatach liturgicznych i na pieczęci bazyliki.

13. Rektor bazyliki może nakładać na rokietę mozettę z czarnego jedwabiu z obszyciem brzegu, dziurek i guzikami koloru rubinowego.

14. Kościoły, które otrzymały już wcześniej tytuł bazyliki, winny się dostosować wedle możności do wymogów i obowiązków, o których mowa w nn. 1 - 9.

15. Ordynariusz Miejsca winien skierować prośbę o uzyskanie tytułu bazyliki mniejszej dla jakiegokolwiek kościoła nawet wyjętego. On też zaświadczy o istnieniu wymaganych warunków. Ordynariusz zaznaczy w prośbie ile i które bazyliki znajdują się już na terenie diecezji. Wreszcie do prośby należy dołączyć broszury, książki, zdjęcia, przedstawiające w sposób wystarczający formę, strukturę i stan kościoła.

Ojciec św. pap. Paweł VI władzą swoją zatwierdził niniejszy dekret na audiencji udzielonej w dniu 6 czerwca b.r. niżej podpisanemu Sekretarzowi Kongregacji Obrzędów, zarządzając, by kościoły, które otrzymają w przyszłości tytuł Bazyliki Mniejszej odpowiadały wymienionym wyżej warunkom i mogły wypełnić wypływające stąd obowiązki.

Bez względu na jakiekolwiek przeciwne zarządzenia.

W Siedzibie Kongregacji Obrzędów, dnia 6 czerwca 1968 roku.

Benon Kard. Gut Prefekt

+ P. Antonelli, Arcbp tyt. Idykry Sekretarz