Papież o debacie na temat końca życia: potrzeba mądrości i rozeznania

Chorego człowieka nie zawsze można wyleczyć, ale zawsze trzeba się nim zaopiekować, bez skracania jego życia, ale też bez uporczywego i zbytecznego odwlekania jego śmierci – napisał Franciszek do uczestników spotkania.

Papież zauważył, że pytanie o koniec życia przybiera dziś nowe formy, między innymi w związku z rozwojem medycyny. Zabiegi na ludzkim ciele stają się coraz bardziej skuteczne, ale nie zawsze są rozstrzygające. Mogą podtrzymywać, a nawet zastępować funkcje biologiczne, co jednak nie jest jednoznaczne z poprawą stanu zdrowia. Potrzeba więc mądrości, bo dziś coraz silniejsza jest pokusa stosowania terapii, które są skuteczne dla ciała, lecz nie służą integralnemu dobru osoby – napisał Franciszek. W tym kontekście przypomniał on katechizmowe rozróżnienie między moralnie dopuszczalną rezygnacją z uporczywej i nieproporcjonalnej terapii, a eutanazją, która zawsze jest niedopuszczalna, bo polega na przerwaniu życia i zadaniu śmierci.

Papież przyznaje, że w konkretnych sytuacjach w grę wchodzi wiele różnych czynników i stwierdzenie, czy terapia jest proporcjonalna nie może się opierać na mechanicznym zastosowaniu ogólnej reguły. Niezbędne jest rozeznanie, które bierze pod uwagę podmiot moralny, okoliczności i intencje. Franciszek przypomina tu podmiotowość samego chorego, któremu w pierwszym rzędzie przysługuje prawo do decydowania w dialogu z lekarzami o podejmowaniu konkretnej terapii lub rezygnowania z niej, gdyby miała się ona okazać nieproporcjonalna. Papież podkreśla też znaczenie medycyny paliatywnej i nasze moralne zobowiązania wobec ludzi chorych.

Ojciec Święty zauważa, że w społeczeństwach demokratycznych wszystkie te zagadnienia wymagają spokojnej dyskusji, w której trzeba uwzględnić zarówno różnorodność światopoglądów, przekonań etycznych i przynależności religijnych, ale też i fakt, że państwo ma obowiązek chronić swych obywateli, a w szczególności tych, którzy są najsłabsi.

W przesłaniu do uczestników watykańskiego spotkania na temat końca życia Franciszek zwraca też uwagę na inny problem, jakim jest ograniczona dostępność najbardziej zaawansowanych i najdroższych terapii. Wiele krajów ubogich, a także ludzie niezamożni w krajach bogatych nie może sobie na nie pozwolić.

kb/ rv