Ukraina: kard. Grocholewski przewodniczył uroczystościom fatimskim w Berdyczowie

Wczoraj, 15 lipca, były prefekt Kongregacji Wychowania Katolickiego przewodniczył w Berdyczowie na Ukrainie głównym uroczystościom dziękczynnym z okazji Roku Jubileuszowego 100. rocznicy objawień fatimskich. Gościa z Watykanu przywitał abp Mieczysław Mokrzycki, przewodniczący konferencji episkopatu łacińskiego Ukrainy.

W uroczystości uczestniczył łaciński episkopat Ukrainy, duchowieństwo i wierni ze wszystkich diecezji tego kraju oraz pielgrzymi z Polski, Białorusi, Rosji. Przez sześć dni szli pątnicy z Chmielnickiego (Płoskirowa). Grupa wiernych z Charkowa pokonała 700 km na rowerach.

„Jestem szczęśliwy, że mogę przewodniczyć Mszy świętej w tym uroczym Sanktuarium MB Szkaplerznej w Berdyczowie – powiedział w homilii kard. Grocholewski. - Z wielkim zainteresowaniem przeczytałem o świetlanej historii tego centrum kultu maryjnego, i to nie tylko gdy chodzi o życie religijne, ale także o działalność charytatywną, naukową, kulturową, edukacyjną i wydawniczą. Niestety, to miejsce dzieliło też bardzo dotkliwie losy historii tego regionu: plądrujące najazdy kozaków, tatarów, a w późniejszych czasach Rosjan; kasaty zajmujących się tym miejscem karmelitów bosych, kilkakrotne zburzenie kościoła i budynków klasztornych, kradzieże, profanacje miejsc świętych, zwłaszcza poprzez przekształcenie świątyni w muzeum ateizmu, itd. Dzisiaj cieszymy się, że to miejsce święte w ostatnich dziesiątkach lat odrodziło się, nabrało szczególnego splendoru. Sam papież św. Jan Paweł II poświęcił nowy obraz Matki Bożej Berdyczowskiej (9 VI 1997). Został on wkrótce potem ukoronowany koronami papieskimi (19 VII 1998), a w październiku 2011 r. episkopat Ukrainy ogłosił cały zespół klasztorny Sanktuarium Narodowym Ukrainy. Najbardziej jednak cieszy fakt, że obecnie tylu wiernych przybywa do tego sanktuarium, by uczcić Matkę Bożą, wyrazić Jej swoją miłość i prosić Ją o wstawiennictwo przed Tronem Bożym – zaznaczył kard. Grocholewski.

Nawiązując do objawień Matki Bożej w Fatimie powiedział, że „Maryja ukazała wówczas tragedię współczesnego świata: potworne wojny, zbrodnie, prześladowania, upadek moralności, brak szacunku do życia. Te tragedie dotykają dzisiaj boleśnie wasz kraj. To wszystko jest powodem ogromnych niesprawiedliwości, cierpienia, bólu, łez, chorób i śmierci ogromnej ilości ludzi. By uleczyć świat z tych potworności, tzn. by przemienić rzeczywistość współczesnego świata, jako Dobra Matka, Maryja wezwała Kościół i całą ludzkość do pokuty, do nawrócenia, do zawierzenia się Jej Niepokalanemu Sercu, do modlitwy zwłaszcza różańcowej i do szkaplerza. Jest to wołanie Matki, zatroskanej o nasze dobro, o nasze zbawienie, o dobro całej ludzkości. Niech ono dotrze do naszych serce. Módlmy się w tym sanktuarium, nie tylko w własnych intencjach, ale także za wasz cały kraj, za świat, o jego nawrócenie, o zwycięstwo prawdy i dobra” – wezwał kard. Grocholewski.

Na zakończenie dodał: „Uczyńmy Maryję naprawdę Matką i Królową naszych parafii, naszych społeczności, naszych rodzin, naszych domów zakonnych, Matką naszych serc, naszych myśli, naszych pragnień. A Ona, ta wspaniała Matka, będzie nas prowadziła do najwyższego dobra, do Chrystusa, którego dzisiaj świat tak bardzo potrzebuje”.

Został odczytany Akt ofiarowania Ukrainy Niepokalanemu Sercu Maryi przez biskupów łacińskich tego kraju.

Podczas wizyty na Ukrainie kard. Grocholewski zwiedzał także Lwów, gdzie przewodniczył Mszy św w katedrze łacińskiej, a w Żytomierzu spotkał się z bp. seniorem Janem Purwińskim.

Historia berdyczowskiego sanktuarium sięga 1630 r., kiedy to wojewoda kijowski Janusz Tyszkiewicz, jako wotum dziękczynne za uwolnienie z niewoli tatarskiej, ufundował w Berdyczowie kościół i sprowadził tu ojców karmelitów. Im też oddał w opiekę od dawna czczony w jego rodzinie obraz Matki Bożej, będący wierną kopią obrazu Matki Bożej Śnieżnej z Rzymu.

Wizerunek ten szybko zasłynął cudami i do Berdyczowa zaczęły napływać liczne pielgrzymki. W związku z tym stany Rzeczypospolitej, zebrane na sejmie walnym w Grodnie w 1752 r., poprosiły papieża o pozwolenie na koronację obrazu. Benedykt XIV wyraził zgodę i sam ofiarował dwie szczerozłote korony. Nałożył je na obraz 16 lipca 1756 r. na polu za miastem biskup kijowski Kajetan Ignacy Sołtyk. Ponieważ w pierwszej połowie XIX w. skradziono je, przeto 6 czerwca 1856 r. nowe korony, ofiarowane przez bł. Piusa IX, nałożył biskup łucki Kasper Borowski.

Mimo rozbiorów, prześladowań Kościoła i kasacji przez władze carskie zakonu karmelitów, kult Matki Bożej Berdyczowskiej zataczał coraz szersze kręgi aż do 1926 r., kiedy to klasztor wraz z kościołem zagarnęły władze sowieckie. W górnym kościele urządzono muzeum, a w dolnym salę kinową. Cudowny obraz przedstawiano jako zabytek sztuki oraz dowód ciemnoty i katolickiego zacofania. W 1941 r. wybuchł pożar, który strawił górny kościół, pozostawiając jedynie mury, dolny natomiast zachował się w dobrym stanie. W tym samym roku zaginął również cudowny wizerunek Matki Bożej. Nie wiadomo do końca, czy spłonął w pożarze, czy może wywieziono go do Polski i słuch o nim zaginął. Ale mógł też podzielić los tylu innych obrazów zrabowanych z kościołów i przechowywanych do tej pory w muzealnych magazynach.

Ojcowie karmelici po powrocie do Berdyczowa w 1991 r. przystąpili do odbudowy zdewastowanych wnętrz obu kościołów i upowszechnienia kultu Matki Bożej Berdyczowskiej, który mimo iż sanktuarium było zrujnowane, przetrwał w sercach wiernych. O tym, że praca i poświęcenie kustoszów sanktuarium wydaje konkretne owoce, świadczą tysiące pątników, którzy corocznie przybywają do „ukraińskiej Częstochowy”.

Intronizacji nowego obrazu, namalowanego przez malarkę z Krakowa Bożenę Muchę-Sowińską, który 9 czerwca 1997 r. pobłogosławił Jan Paweł II w kościele św. Jadwigi w Krakowie, dokonał 20 lipca 1997 r. pierwszy ordynariusz odnowionej diecezji kijowsko-żytomierskiej bp Jan Purwiński.

W 2012 r. w Berdyczowie rekonsekrowano górną część kościoła Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Dziewicy Maryi, a rok wcześniej episkopat Ukrainy nadał temu miejscu rangę sanktuarium narodowego.

kcz (KAI Lwów) / Berdyczów