Przesłanka eugeniczna, a rozwój życia płodu

Na mocy przesłanki eugenicznej, dającej możliwość aborcji dzieci, u których wystąpiło podejrzenie o chorobę lub niepełnosprawność, zabijanych jest obecnie 96 proc. płodów spośród tych, które poddawane są aborcji.

W wypadku tej przesłanki, decyzję o przerwaniu ciąży można podjąć do chwili osiągnięcia przez dziecko zdolności do samodzielnego życia poza organizmem kobiety. W Polsce kryterium to spełniają płody liczące 25-27 tygodni. Istnieje jednak szansa na wykreślenie przesłanki eugenicznej z obecnie obowiązującej ustawy aborcyjnej.

Już pierwszy miesiąc życia dziecka owocuje szeregiem błyskawicznych zmian. Od momentu poczęcia zdeterminowane są m.in. płeć, kolor oczu, włosów, skóry, rysy twarzy, budowa ciała, tendencja do wysokiego lub niskiego wzrostu. Kluczowym momentem tej fazy rozwoju jest 21. dzień po zapłodnieniu. Choć dziecko mierzy wtedy zaledwie 2,5 mm, jego serce już zaczyna bić, pompując krew w nieskomplikowanym układzie naczyń, oddzielnym od krążenia matki.

Ósmy tydzień ciąży to czas, kiedy kończy się proces organogenezy, czyli tworzenia narządów. Około 41. dnia pojawiają się pierwsze odruchy nerwowe oraz ruchy rozwijających się rąk i nóg. Praca mózgu jest już na tyle intensywna, że można zarejestrować wysyłane przez niego fale elektromagnetyczne. Kształtują się usta, których okolice stają się już wrażliwe na dotyk. Na tym etapie serce dziecka bije ok. 100-160 uderzeń na minutę, sprawnie działają nerki i żołądek, kształtuje się również układ kostny.

W trzecim miesiącu życia ciało dziecka nabiera wrażliwości na dotyk. Wielokrotnie wzrasta liczba połączeń nerwowo-mięśniowych, a płód zaczyna ćwiczyć mięśnie potrzebne do samodzielnego oddychania, jedzenia, mówienia. Nabiera też umiejętności ziewania, przeciągania się i ssania. Trenuje także mimikę twarzy - porusza gałkami ocznymi, marszczy brwi. Mierzy w tym czasie ok. 9 cm, a jego waga wynosi ok. 30 g. Pod koniec tego miesiąca dziecko wykazuje już w swoim zachowaniu cechy indywidualne. Mięśnie twarzy przyjmują indywidualny układ zgodny z odziedziczonymi cechami.

Według polskiego prawa właśnie do 12. tygodnia ciąży można usunąć dziecko, jeżeli istnieje podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zagrożonego, np. gwałtu.

Czwarty miesiąc jest nadal czasem gwałtownych zmian - narządy wewnętrzne doskonalą swoje funkcje, serce przepompowuje dziennie 30 litrów krwi, organizm syntetyzuje białka oraz wydziela hormony. W mózgu tworzą się bruzdy i zwoje, powiększa się jego objętość, wzrasta też sieć połączeń między komórkami nerwowymi. Płód jest też coraz bardziej aktywny. W ciągu całego dnia wykonuje ok. 20 tys. ruchów. Zaczyna odczuwać smak i zapach wód płodowych, jest wrażliwy na dotyk i zmianę ciśnienia swojej przestrzeni. Powoli zaczynają rosnąć mu włosy.

W piątym miesiącu ciąży dziecko osiąga ok. 30 cm wzrostu i 40 dkg wagi, a bicie jego serca można już usłyszeć bez użycia stetoskopu. Matka może już odczuwać pierwsze ruchy płodu, np. przeciąganie, obroty, kopniaki, a nawet czkawkę. Rozwija się również wrażliwość dotykowa.

Proporcje ciała dziecka w szóstym miesiącu stają się podobne do tych przy urodzeniu. W tym czasie osiąga ono ok. 25-30 cm wzrostu oraz wagę 50-70 dkg. Jego organizm zaczyna magazynować składniki potrzebne po urodzeniu (wapń, żelazo, biało itp.). W mózgu na obszarze wielkości łebka szpilki mieści się już ok. 7 tys. komórek, a między nimi funkcjonuje 124 mln połączeń.

Dalszy rozwój dziecka polegać będzie wyłącznie na dalszym kształtowaniu się wszystkich działających już narządów i układów, a także na powiększaniu masy.

Według polskiego prawa do 6. miesiąca można podjąć decyzję o aborcji eugenicznej. Kryterium zdolności do życia poza organizmem matki obejmuje dzieci od 25. do 27. tygodnia.

Im późniejsza decyzja o usunięciu ciąży, tym większe prawdopodobieństwo, że abortowane dziecko będzie odczuwało ból - stwierdzili lekarze i naukowcy anestezjolodzy z Birmingham w Wielkiej Brytanii. Na podstawie przeprowadzonych badań odnotowali wzrost hormonu stresu u płodów między 17. a 35. tygodniem, zaobserwowany podczas pobierania krwi. Badaniami objęto zarówno matki jak i dzieci, jednak stwierdzono, że reakcja płodu była niezależna od reakcji matki.

Wrażliwość na bodźce - oddalanie się od jego źródła całym ciałem - odnotowano u płodów w wieku 7,5 tygodnia. Pierwszą częścią ciała czułą na dotyk jest okolica ust dziecka (ok. ósmego tygodnia ciąży). W 14. tygodniu zaobserwowano podobną reakcje na powierzchni niemalże całego ciała.

W związku z tym brytyjscy badacze wskazali na konieczność znieczulenia płodu podczas różnych medycznych procedur wykonywanych na nienarodzonych dzieciach, w tym w czasie późnych aborcji.

Jak wyjaśnia Magdalena Korzekwa-Kaliszuk, dyrektor polskiego oddziału CitizenGo, w 2015 r. w polskich szpitalach z mocy prawa zginęło 1044 dzieci, z czego 1000 ze względu na podejrzenie niepełnosprawności. Warto dodać, że czas, w którym u dziecka w łonie matki stwierdza się chorobę lub wadę rozwojową, to zwykle 20-24 tydzień ciąży (5-6 miesiąc).

Istnieje jednak szansa na wykreślenie przesłanki eugenicznej z obecnie obowiązującej ustawy aborcyjnej. Kaja Godek z Fundacji Życie i Rodzina zapowiada, że wkrótce do Sejmu trafi projekt obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej „Zatrzymaj aborcję”, zakazujący zabijania dzieci poczętych, u których podejrzewa się niepełnosprawność bądź chorobę.

(Na podstawie książki "Ekologia prokreacji- vademecum", Polskie Stowarzyszenie Obroń Życia Człowieka, Kraków 2016)

ara / Warszawa