Konferencja o jasnogórskich drogach do niepodległości

Wydarzenie odbywa się na Uniwersytecie Humanistyczno-Przyrodniczym im. Jana Długosza w Częstochowie oraz na Jasnej Górze.

Celem konferencji jest m. in. przypomnienie wkładu narodowego sanktuarium w odzyskanie przez Polskę niepodległości oraz przypomnienie misji wykonywanej przez często zapomnianych artystów, pisarzy, nauczycieli, a także duchownych i siostry zakonne, którzy troszczyli się o zachowanie narodowej tradycji.

Patronat Narodowy w Stulecie Odzyskania Niepodległości nad tym wydarzeniem objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda. W liście wystosowanym na to wydarzenie prezydent podziękował „za cenną inicjatywę ukazania doniosłej roli częstochowskiego sanktuarium – miejsca, gdzie zawsze byliśmy wolni - oraz kultu Matki Bożej Jasnogórskiej w historii Rzeczypospolitej oraz wyraził przekonanie, że przypomnienie bogactwa dziejów Jasnej Góry, ściśle związanej z losami Polski, przyczyni się do przypomnienia i ożywienia wartości, na jakich wzrastały nasza Ojczyzna i naród".

Konferencja rozpoczęła się Mszą św. w Kaplicy Cudownego Obrazu Matki Bożej na Jasnej Górze pod przewodnictwem abpa Wacława Depo, metropolity częstochowskiego. W homilii abp Depo podkreślił, że „jasnogórska Eucharystia przypomina nam, że jesteśmy wezwani do miłości dwóch naszych matek: Maryi i Ojczyzny”. - Konferencja wskazuje nam na bogactwo naszego dziedzictwa kulturowego, a zarazem na potrzebę miłości odpowiedzialnej za te wspólnoty – Matkę Kościół i Matkę Ojczyznę – mówił abp Depo.

Problematyka pierwszego dnia konferencji objęła m. in. tematy: Jasna Góra w początkowych latach niepodległości Polski, uroczystości religijno-patriotyczne na Jasnej Górze w okresie II Rzeczpospolitej, Jasna Góra – Diecezja częstochowska dziedzictwem duchowej stolicy narodu polskiego w okresie niewoli narodowej, motywy Maryjne w poezji XVIII wieku, Jasna Góra w tradycji epopeicznej, Matka Boska Częstochowska oczami rosyjskich prawosławnych, wizerunek Matki Boskiej w czeskiej kulturze epoki baroku, patriotyzm i religijność konfederatów barskich.

Do udziału w konferencji zaproszono wielu wybitnych prelegentów świata nauki, zarówno świeckich jak i duchownych z kraju i z zagranicy. Przybyli przedstawiciele m.in. z: Uniwersytetu Jagiellońskiego i Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie, Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetu Łódzkiego, Uniwersytetu Ostrawskiego i Uniwersytetu im. Palackiego w Ołomuńcu – Czechy, a także z Muzeum T. Kościuszki w Solurze – Szwajcaria.

Temat Jasnej Góry w początkowych latach niepodległości Polski przybliżył o. dr Józef Płatek OSPPE, którego referat odczytał o. Michał Legan OSPPE. Natomiast o. dr Grzegorz Prus (WSD Zakonu Paulinów w Krakowie) wskazał na znaczenie Jasnej Góry w okresie II Rzeczypospolitej. Prelegent podkreślił, że Jasna Góra poprzez organizowane uroczystości religijno-patriotyczne odegrał ważna rolę w budowaniu i podtrzymywaniu świadomości religijnej i patriotycznej narodu oraz w pielęgnowaniu tradycji narodowej.

O szczególnych relacjach pomiędzy Jasną Górą a diecezją częstochowską mówił historyk Kościoła ks. prof. dr hab. Jan Związek (UJD).

W drugiej części pierwszego dnia konferencji prelegenci: prof. dr hab. Teresa Kostkiewiczowa (IBL PAN, UKSW), prof. dr hab. Bogusław Dopart (UJ), prof. dr hab. Lucjan Suchanek (PAU), prof. PhDr. Marie Sobotková CSc (Uniwersytet im. Palackiego, Ołomuniec) oraz prof. dr hab. Andrzej Stroynowski (UJD) przedstawią tematy: motywy Maryjne w poezji XVIII wieku, Matka Boska Częstochowska oczami rosyjskich prawosławnych, wizerunek Matki Boskiej w czeskiej kulturze epoki baroku.

Jak podkreśla Anna Wypych-Gawrońska, rektor Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie, „konferencja ma szczególny wymiar. Mamy świadomość, że jako uniwersytet funkcjonujemy w Częstochowie przy Jasnej Górze, więc te zadania, które wiążą się ze specyfiką miejsca, w którym działamy, w tej konferencji zostaną przedstawione”.

Natomiast zdaniem dr hab. Agnieszki Czajkowskiej, dziekan Wydziału Filologiczno-Historycznego UJD, „jest to ważne wydarzenie, nie tylko dla naszego uniwersytetu, ale także dla społeczności naszego miasta”.

Na duże znaczenie tej konferencji zwrócił również uwagę abp Wacław Depo, metropolita częstochowski. - To źródło, które tutaj bije u serca Matki na Jasnej Górze, ono przez pokolenia jest naszym odniesieniem, przede wszystkim tej siły duchowej – powiedział abp Depo.

- Ta międzynarodowa konferencja na nowo przypomina nam dziedzictwo, które jest związane z kultem maryjnym, i nie tylko odnoszącym się do tego miejsca, ale do zabytków kultury w sensie języka, literatury, sztuki i wszelkiego rodzaju dziedzin naukowych, które rzeczywiście na drogach niepodległości były, są i muszą być obecne – dodał abp Depo.

Międzynarodową konferencję naukową zorganizował Wydział Filologiczno-Historyczny Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie. W skład komitetu honorowego weszli – metropolita częstochowski abp Wacław Depo, przeor Jasnej Góry o. Marian Waligóra oraz rektorzy częstochowskich uczelni: prof. dr hab. Anna Wypych-Gawrońska – UJD, prof. dr hab. inż. Norbert Sczygiol – Politechnika Częstochowska i ks. dr Grzegorz Szumera – WSD Częstochowa oraz dr Krzysztof Czajkowski, prezes Fundacji Silva Rerum Polonarum.

Międzynarodowej konferencji towarzyszy niezwykłe wydarzenie artystyczne – 6 grudnia w Jasnogórskiej Bazylice podczas koncertu symfonicznego zabrzmią Uwertura na orkiestrę symfoniczną Ignacego Paderewskiego oraz Koncert fortepianowy f-moll op. 21 Fryderyka Chopina. Wystąpią: Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Narodowej pod dyrekcją Jacka Kaspszyka oraz Rafał Blechacz, uzdolniony młody pianista.

Konferencji towarzyszy także okolicznościowa wystawa ze zbiorów Klasztoru Jasnogórskiego, prezentująca artefakty związane z dążeniem do odzyskania przez Polskę niepodległości w budynku Uniwersytetu.

W drugim dniu obrad konferencji prelegenci przybliżą takie tematy jak: „Bogurodzica romantyków”. Mickiewicz i inni, Wizerunki Najświętszej Maryi Panny w piśmiennictwie polskim 2. poł. XIX wieku –wobec cenzury, Wiersze maryjne Rainera Marii Rilkego, Bronisławy Ostrowskiej i Witolda Hulewicza, Matka Boża Częstochowska a Żołnierze Podziemia Niepodległościowego (1944-1963), u stóp Jasnej Góry - dwa epizody z życia Zofii Kossak, rola Maryi i Jasnej Góry w życiu narodu polskiego, w nauczaniu Papieży i niektórych biskupów polskich.

Również 7 grudnia odbędzie się panel dyskusyjny nt. „Jasna Góra – ostatni szaniec „w wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem”. W panelu wezmą udział: ks. prof. dr hab. Jerzy Szymik, o. dr hab. Michał Legan OSPPE, Tomasz Królak (wiceprezes KAI), dr Krzysztof Czajkowski – prowadzenie.

Ostatni dzień obrad Konferencji w sobotę, 8 grudnia zaplanowano na Jasnej Górze.

Ks.mf, Magda Nowak / Częstochowa