Mielec – najbardziej doświadczona specjalna strefa ekonomiczna w Polsce

Świętujemy 25 lat działalności SSE w Mielcu. Co, z perspektywy tych lat jest największym sukcesem?

Trudno wymienić jeden sukces, znaczenie ma całokształt. SSE EURO-PARK MIELEC to wyjątkowy projekt. Dlaczego? Ponieważ po 1989 roku stanowił jeden z nielicznych sukcesów polityki wspierania obszarów depresji gospodarczej. Sukces minionego 25-lecia to skuteczna restrukturyzacja i zmiana monokulturowego miasta w ośrodek przemysłowy o zróżnicowanej strukturze branżowej. Poza lotnictwem i motoryzacją zaczęły rozwijać się inne branże tj. IT, elektronika, fotowoltaika, farmacja. Dzięki temu kryzys w jednej z branż nie ma już takiego oddziaływania na lokalny rynek pracy jak miało to miejsce kiedyś. 

Na początku lat 90-tych negatywne skutki transformacji gospodarczej generowały wysokie bezrobocie. Region był uzależniony od stanu branży lotniczej i PZL Mielec. Wraz z powstaniem strefy zaczęło się to zmieniać. Ale w parze z dywersyfikacją branż szła restrukturyzacja lotnictwa. W PZL Mielec udziały objęła firma Sikorsky należąca do amerykańskiej United Technologies Corporation. To zaowocowało uruchomieniem produkcji śmigłowca Black Hawk. W strefie inwestowały też takie firmy jak niemiecki MTU Aero Engines, czy amerykańskie: Goodrich Aerospace i Hamilton Sundstrand.

Podsumowując, sukcesami mieleckiej strefy są zdynamizowanie rozwoju regionu i pozyskanie inwestorów. A w rezultacie ożywienie popytu na usługi, stworzenie nowych miejsc pracy i podniesienie standardu życia społeczności lokalnej. 

Specjalna strefa ekonomiczna w Mielcu zaczynała swoją działalność w czasach, gdy w regionie panował kryzys. Jakie czynniki i jakie działania zdecydowały o tym, że dziś to prężnie rozwijająca się strefa przemysłowa?

Podstawowym czynnikiem była presja aktualnej sytuacji, która niejako wymusiła poszukiwanie skutecznego instrumentu naprawczego. Tym okazały się specjalne strefy ekonomiczne. Mielecka, powołana do życia w 1995 roku, była pierwszym tego typu projektem. Rok wcześniej Sejm uchwalił ustawę powołującą do życia strefy ekonomiczne. Co ciekawe, jej zarys powstawał właśnie w Mielcu. To symboliczne, wszak to właśnie to miasto dotknięte upadkiem WSK PZL MIELEC potrzebowało wsparcia. 

Drugim kluczowym czynnikiem było zaangażowanie lokalnego środowiska, które brało udział w tworzeniu ram prawnych dla funkcjonowania strefy. Ostatecznie SSE EURO-PARK MIELEC stała się wzorem dla innych stref w zakresie regulacji o pomocy publicznej, sporządzenia planu rozwoju strefy, czy regulaminu jej funkcjonowania.

Trzeci czynnik to powołanie Agencji Rozwoju Przemysłu na zarządzającego strefą. Dzięki jej wsparciu była możliwa restrukturyzacja i prywatyzacja największego pracodawcy w regionie, Polskich Zakładów Lotniczych, co miało swój oddźwięk w utrzymaniu wyspecjalizowanej kadry technicznej w regionie i podtrzymaniu tradycji ośrodka przemysłowego.

Dzięki determinacji, odpowiedniemu planowaniu i mądremu zarządzaniu dziś mielecka strefa to najbardziej doświadczona SSE w Polsce. Skupia branże tradycyjne ale też kreuje warunki dla rozwoju nowych technologicznie zaawansowanych sektorów. Aktywnie działa w obszarze kształtowania kadr dla przemysłu i promocji szkolnictwa zawodowego.

Z kryzysem przyszło się mierzyć także niedawno, w 2020 roku. Jak SSE i działające w niej firmy poradziły sobie w tym czasie?

Niezwykle ważne były instrumenty funkcjonujące w ramach Tarczy Antykryzysowej. Dzięki nim wiele firm przetrwało i może dalej funkcjonować na rynku. Niektórzy zaś rozszerzyli swą działalność, rozwijając się w innych obszarach. Dobry przykład to PPH „PARYS”, firma specjalizująca się w wyrobach chemii samochodowej. W dobie pandemii rozpoczęła produkcję płynów do dezynfekcji. Z kolei mieleckie First Company to przedsiębiorstwo, które zaangażowało się w produkcję fartuchów i kombinezonów ochronnych dla branży medycznej.  

Warto dodać, że w pierwszych miesiącach pandemii ARP udzielała pomocy przedsiębiorcom z terenu strefy i obszaru, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji ekonomicznej. W ramach tej pomocy obniżano wysokość partycypacji w kosztach związanych z administrowaniem strefę. Obniżano także wysokość wynagrodzenia za usługi świadczone przez ARP na rzecz przedsiębiorstw.

Jakie branże dziś dominują i najbardziej dynamicznie rozwijają się w strefie?

Należy podkreślić, że EURO-PARK MIELEC jest najbardziej zdywersyfikowanym branżowo obszarem w Polsce. Rozwijają się tu firmy zaawansowane technologicznie, zajmujące się wyspecjalizowaną produkcją czy usługami. Niemniej jednak dominują przedsiębiorcy prowadzący działalność w takich branżach jak lotnictwo, obróbka metalu, przetwórstwo tworzyw sztucznych i motoryzacja.

Na przestrzeni ostatnich lat pojawiły się nowe branże tj. fotowoltaika czy farmacja, wcześniej nielicznie reprezentowane na tym obszarze. Dynamicznie rozwijają się przedsiębiorcy działający w ramach takich sektorów jak IT, elektronika, producenci maszyn oraz artykułów spożywczych.

Jaka będzie przyszłość SSE w Mielcu?

Jako zarządzający EURO-PARK MIELEC bierzemy pod rozwagę perspektywę rozwoju całego obszaru, tak jego potencjału jak i jego niedoskonałości. Podkarpacie i Lubelszczyzna to regiony bardzo zbliżone do siebie pod względem tempa rozwoju. Dostrzegamy tu szanse na nowe przedsięwzięcia inwestycyjne. Znaczenie ma rozwijająca się infrastruktura transportowa, bliskość granicy ze Słowacją czy Ukrainą, a także systematyczne uzbrajanie terenów pod inwestycje. 

Nasz cel to kreowanie atrakcyjnych warunków dla rozwoju projektów inwestycyjnych. Obecnie trwają rozmowy z potencjalnymi nowymi inwestorami. Chcemy też pobudzać działalność produkcyjną i usługową. Koncentrujemy się na wspieraniu innowacji i pozyskiwaniu inwestycji z obszaru B+R. 

Jako zarządzający obszarem EURO-PARK MIELEC skupiamy się na rozszerzaniu oferty dedykowanej przedsiębiorcom. Zależy nam na pozyskiwaniu nowych terenów inwestycyjnych, w szczególności dużych obszarów, gdzie będzie możliwość ulokowania znaczących projektów. 

Nie możemy zapomnieć również o wspieraniu współpracy na linii biznes – edukacja, bo od tego zleży rozwój regionu i to dodatkowo kształtuje naszą ofertę inwestycyjną. Promując kształcenie zawodowe, dbamy o przyszłość obszaru, którym zarządzamy.

Partnerem publikacji jest Agencja Rozwoju Przemysłu S.A.