Odpowiedź na wyzwania czasu pandemii. Nowy program Caritas dla dzieci

To odpowiedź na wyzwania czasu pandemii, w tym dramatyczny spadek nastrojów wśród uczniów odczuwających osamotnienie i stres.

„Będzie to długofalowy program dla dzieci i młodzieży, podopiecznych Caritas ze świetlic socjoterapeutycznych i środowiskowych. Caritas prowadzi w Polsce ok. 100 takich placówek, korzystają z nich blisko 3 tys. dzieci, które przychodzą po szkole na świetlicę, aby zjeść gorący posiłek, odrobić w spokoju lekcje, wziąć udział w zajęciach pozalekcyjnych, rozwijać swoje zainteresowania” – opowiada Małgorzata Jarosz-Jarszewska, kierownik działu programów społecznych Caritas Polska.

Po roku izolacji

Nowy program stanowi kontynuację wieloletniej kampanii „Tornister Pełen Uśmiechów”, w ramach której Caritas co roku przekazuje wyprawki szkolne dzieciom z rodzin potrzebujących wsparcia. Tornistrów z przyborami szkolnymi nie zabraknie i w tym roku, ale Akademia Caritas Dzieciom to przede wszystkim kompleksowa odpowiedź na wyzwania związane z doświadczeniem pandemii. Według raportu Instytutu Profilaktyki Zintegrowanej, przygotowanego na zlecenie Ministerstwa Edukacji i Nauki, „trwający od roku czas epidemii COVID-19 i związany z nim reżim sanitarny (zwłaszcza aspekt izolacji społecznej) doprowadził do znaczącego osłabienia kondycji psychicznej uczniów”. 

Autorzy raportu wskazują na takie zjawiska jak np. wzrost odsetka młodzieży, która odczuwała często lub przez cały czas poczucie osamotnienia (z poziomu 21 proc. przed epidemią do 28 proc. w czasie epidemii w całej grupie badanej, a u dziewcząt z poziomu 30 proc. osamotnionych przed epidemią do 43 proc. w czasie epidemii), czy też, szczególnie niepokojący, wzrost odsetka dziewcząt deklarujących odczuwanie myśli samobójczych. Do takich myśli, występujących co najmniej dwukrotnie w okresie ostatniego miesiąca, w czasie epidemii przyznawało się 17 proc. badanych dziewcząt (przed epidemią 12 proc.).

„Ostatnio dzieci dużo czasu spędzały w domach, przy komputerach i widzimy ogromną potrzebę wzmocnienia ich dobrostanu psychicznego, rozwoju fizycznego i rozwoju zainteresowań. Pierwszym komponentem nowego programu będą warsztaty Ratownicy Marzeń, czyli zajęcia z profilaktyki zintegrowanej, służące m.in. wzmocnieniu poczucia własnej wartości, obniżeniu poziomu zachowań ryzykownych oraz nauce radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych” – wyjaśnia Małgorzata Jarosz-Jarszewska. Podczas zajęć są wykorzystywane elementy popkultury, bajki; prowadzący rozmawiają z uczestnikami o emocjach, uczuciach, o trudnych życiowych sytuacjach i o tym, jak sobie z nimi radzić.

Obudzić ciekawość świata

Kolejnym elementem Akademii Caritas Dzieciom są zajęcia w modułowych pracowniach przyrodniczych, umożliwiających przeprowadzanie eksperymentów. Doświadczenia mogą być prowadzone w umownych obszarach energia, woda, powietrze, w ramach nauczania takich przedmiotów jak fizyka, chemia, czy biologia. Pracownie trafią do świetlic Caritas. 

„Zostały opracowane we współpracy z Centrum Nauki Kopernik i pozwalają na przekazywanie wiedzy w atrakcyjny sposób, na angażowanie dzieci do współprowadzenia doświadczeń naukowych i rozbudzanie dzięki temu ich zainteresowania otaczającym je światem” – tłumaczy Małgorzata Jarosz-Jarszewska. Przekazanie jednej z pracowni na rzecz świetlicy Caritas w Sanoku odbyło się 22 sierpnia w Zarzeczu k. Przeworska na Podkarpaciu, podczas uroczystej inauguracji Akademii Caritas Dzieciom. 

„Dzięki niej nasi wychowankowie będą mogli poszerzać swoją wiedzę i wyrównywać szanse edukacyjne. Dla niektórych będą to zupełnie nowe rzeczy, inni będą mieli okazję, aby rozwijać swoje zainteresowania” – mówi o pracowni i doświadczeniach, jakie można w niej przeprowadzać, Dorota Smarzewska, kierowniczka placówki.

W trakcie uroczystości przekazano też 400 z blisko 6,4 tys. wyprawek szkolnych, które dzięki zaangażowaniu 15 Caritas diecezjalnych trafią w tym roku do dzieci i młodzieży z różnych rejonów Polski oraz do uczniów na Białorusi i Ukrainie.

Kroki dla zdrowia

Częścią nowego programu Caritas dla dzieci i młodzieży jest także akcja „Krok za grosz”. Ma ona dwa cele: zachęcenie jej uczestników do aktywności fizycznej i zmobilizowanie ich do pomagania innym. Dzieci i młodzież ze świetlic Caritas mają „zbierać” kroki bądź kilometry organizując wspólne spacery, biegi lub wyprawy rowerowe. Wyniki będą co miesiąc przesyłane do Caritas Polska, a organizacja przekaże środki finansowe w kwocie 1 gr za każdy krok i 10 zł za kilometr przejechany na rowerach, na rzecz podopiecznego portalu UratujeCię.pl wskazanego przez biorących udział w akcji. Wpływy mogą na przykład zasilić zbiórkę na leczenie dziecka z diecezji, na terenie której działa dana świetlica „wymieniająca” kroki na grosze.

Więcej niż akcja

„Te trzy moduły Akademii Caritas Dzieciom stanowią kompleksową odpowiedź na potrzeby, jakie pojawiły się wśród dzieci i młodzieży podczas ostatniego roku. Zależy nam na tym, aby ten program miał charakter systemowy. Problemy, jakie przyniosła pandemia sprawiają, że w tym przypadku stawiamy nie na akcyjność, a na działania długoterminowe” – zapowiada ks. dr Marcin Iżycki, dyrektor Caritas Polska.

Pierwsze pracownie przyrodnicze trafią do świetlic Caritas we wrześniu. Z organizowanych dzięki nim zajęć edukacyjnych skorzysta ok. tysiąca uczniów. Podobna będzie liczba uczestników warsztatów profilaktyki zintegrowanej, które podczas pilotażu programu odbędą się w 25 placówkach Caritas oraz w 25 szkołach, w których działają Szkolne Koła Caritas.

„Na jaką skalę ostatecznie uda się wdrożyć program, to będzie zależało od środków, jakie zgromadzimy. Staramy się pozyskać partnerów instytucjonalnych, biznesowych, apelujemy też o wsparcie indywidualnych darczyńców. Wszyscy przecież wiemy, jak trudny dla najmłodszych był ubiegły rok i jak duże znaczenie dla całego społeczeństwa ma wspieranie rozwoju dzieci i młodzieży” – podkreśla ks. Marcin Iżycki.

Szczegóły można znaleźć na www.caritas.pl/dzieci