Od dzisiaj rano w Bazylice św. Piotra w Watykanie można oddać hołd Benedyktowi XVI. Przeniesienie trumny z ciałem papieża seniora z kaplicy klasztoru Mater Ecclesiae w Ogrodach Watykańskich miało charakter prywatny. W dniach 2-4 stycznia wszyscy będą mieli możliwość pożegnania się ze Zmarłym do godz. 19 każdego dnia. Papież Ratiznger zmarł w wieku 95 lat 31 grudnia 2022 r.
W Nowy Rok Watykan upublicznił pierwsze zdjęcia wystawionego ciała papieża seniora Benedykta XVI. W udekorowanej jeszcze na Boże Narodzenie kaplicy niewielkiego klasztoru Mater Ecclesiae, gdzie Benedykt XVI spędził ostatnie lata życia i zmarł w Sylwestra, można było zobaczyć ubrane w papieską czerwień ziemskie szczątki byłego Pontifexa.
Jeszcze kilka godzin wcześniej watykaniści w Rzymie dyskutowali, czy Watykan zdecyduje się teraz na kolor lila, zwyczajowo przyjęty dla trumiennych szat zmarłych biskupów, czy na papieską czerwień. Jak widać, decyzja najwyraźniej została podjęta i tak krok po kroku wyłania się protokół i liturgia na te dni żałoby, dla których nie ma precedensów.
Już kilka godzin po śmierci papieża seniora rzecznik Stolicy Apostolskiej Matteo Bruni zapowiedział, że Msza św. pogrzebowa Benedykta XVI będzie „uroczysta, ale prosta” zgodnie z wolą zmarłego. Bruni poinformował też, że Mszy św. pogrzebowej za Benedykta XVI będzie przewodniczył 5 stycznia na Placu św. Piotra papież Franciszek. Stolica Apostolska opublikuje wkrótce szczegóły dotyczące przebiegu liturgii oraz pochówku.
A long line of pilgrims, queuing since the early hours of the morning, went to pay their respects to Pope Emeritus Benedict’s XVI.
— Vatican News (@VaticanNews) 2 stycznia 2023
The Pope Emeritus' body will lie in state in St. Peter’s Basilica until the funeral Thursday morning. pic.twitter.com/nvONdKnos8
Osoby odpowiedzialne za liturgię i protokół w Watykanie mają już wstępne wytyczne, którymi się kierują. Są one jednak stale dostosowywane. W niedzielę nie było jeszcze wiadomo, czy po pogrzebie odbędą się liturgie żałobne w rzymskich bazylikach papieskich.
Znane są natomiast szczegóły dwóch faz wystawienia trumny ze zwłokami. Po „prywatnym” wystawieniu w niedzielę w miejscu śmierci papieża seniora, w poniedziałek 2 stycznia rozpoczęło się publiczne wystawienie w Bazylice św. Piotra. W dniach 2-4 stycznia wszyscy będą mieli możliwość pożegnania się ze zmarłym byłym papieżem do godz. 19 każdego dnia. Choć nie oczekuje się, że będą tam podobne tłumy jak podczas pożegnania papieża Jana Pawła II w kwietniu 2005 roku, to jednak włoska policja przygotowuje się na przybycie dziesiątek tysięcy pielgrzymów.
Wciąż nie wiadomo, kto weźmie udział w Mszy św. żałobnej na Placu Świętego Piotra. Będą to z pewnością przedstawiciele wszystkich konferencji biskupich z całego świata oraz Kościołów wschodnich, a także innych wyznań. W pogrzebie weźmie udział m.in. przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki oraz prymas Polski abp Wojciech Polak.
Ze świata świeckiego oficjalnie zaproszono jedynie delegacje z jego rodzinnych Niemiec oraz z Włoch. Swoją obecność potwierdził już prezydent Niemiec Walter Steinmeier, oczekiwany jest również prezydent Włoch Sergio Mattarella. Ponieważ wszyscy inni rządzący z całego świata i przedstawiciele władz mogą sami zdecydować, czy chcą wziąć udział w spotkaniu, ambasadorowie wielu krajów przy Stolicy Apostolskiej mają pełne ręce pracy, gdyż to przez nich nadchodzą zgłoszenia.
Wśród pierwszych, którzy zapowiedzieli swój udział jest prezydent Polski Andrzej Duda. Ale spodziewane są też koronowane głowy, jak np. belgijska para królewska. Król Filip i królowa Matylda w oficjalnych kondolencjach zapowiedzieli jednocześnie, że przybędą na uroczystości pogrzebowe. Nie należy się jednak spodziewać porównywalnej obecności świeckich władców i monarchów, jak podczas Mszy pogrzebowej poprzednika Benedykta, Jana Pawła II, kiedy na placu św. Piotra obecnych było około 200 głów państw i szefów rządów.
Ponieważ Benedykt XVI w czasie swego pontyfikatu nie tylko miał rangę głowy państwa, ale był przede wszystkim był zwierzchnikiem największej wspólnoty religijnej na świecie, należy się spodziewać, że oprócz katolickich biskupów i kardynałów z całego świata do Rzymu przyjadą liczni przedstawiciele Kościołów chrześcijańskich, a także innych wspólnot wyznaniowych. Obecny patriarcha moskiewski Cyryl był na Mszy św. żałobnej za Jana Pawła II w 2005 roku, wówczas jako przewodniczący Wydziału Zewnętrznych Kontaktów Kościelnych Patriarchatu Moskiewskiego.
Oprócz wielu niewiadomych tych dni, jest też kilka stałych punktów. Jednym z nich jest miejsce pochówku. Według doniesień włoskich mediów, Benedykt XVI powiedział przed laty kardynałowi Angelo Comastriemu, wówczas proboszczowi bazyliki Św. Piotra, że chce być pochowany tam, gdzie kiedyś złożono ciało Jana Pawła II, zanim po jego beatyfikacji zostało przeniesione do wnętrza bazyliki: w prostym grobowcu w Grotach Watykańskich. Informację tę potwierdziło Biuro Prasowe Stolicy Apostolskiej.
ts (KAI) / Rzym