„Mimo możliwości ucieczki pozostał ze swoimi wiernymi”. Beatyfikacja abp. Eduarda Profittlicha SJ

Brat Damian Wojciechowski SJ, uczestnik uroczystości, przypomniał, że arcybiskup Profittlich został zamordowany, zmarł wskutek wycieńczenia w więzieniu radzieckim po aresztowaniu, oskarżony o szpiegostwo na rzecz Niemiec oraz działalność przeciwko komunizmowi. Był jedną z dwudziestu kilku tysięcy ofiar sowieckiego totalitaryzmu, gdy Związek Radziecki zajął Estonię w 1940 roku w ramach Paktu Ribbentrop-Mołotow.”

Wymiar międzynarodowy i lokalny

Mimo niewielkiej liczby katolików w Estonii, państwowa telewizja przeprowadziła transmisję na żywo, co pokazuje, jak wielkie znaczenie miało to wydarzenie dla całego kraju. Brat Damian podkreślił, że choć Profittlich był Niemcem z pochodzenia, był głową Kościoła w Estonii, a jego beatyfikacja przyciągnęła wielu gości zagranicznych:

„Uroczystość zgromadziła liczne delegacje z Austrii, Niemiec, Litwy, Łotwy, Szwecji, Francji i innych krajów europejskich. Wzięło w niej udział 11 biskupów i dwóch kardynałów, w tym kardynał Schönborn, który przewodniczył beatyfikacji, oraz kardynał Stanisław Dziwisz. Podkreślono międzynarodowy charakter tej uroczystości.”

Związki z Polską

Eduard Profittlich miał silne powiązania z Polską. Studiował filozofię i teologię na wydziale jezuickim w Krakowie w latach 20. XX wieku (obecnie Uniwersytet Ignatianum). Pracował również w parafiach śląskich oraz w Hamburgu wśród Polonii. Dzięki znajomości języka polskiego i niemieckiego został skierowany na misję do Estonii, gdzie wielu katolików było polskiego pochodzenia.

Życie poświęcone wiernym

Profittlich świadomie pozostał w Estonii mimo możliwości wyjazdu. Kardynał Schönborn przywołał jego słowa skierowane do rodziców:

„Świadomie poświęcam swoje życie, aby pozostać przy moich wiernych w tym trudnym czasie, gdy są prześladowani, wysyłani do obozów i więzień, skazywani na śmierć. Nie opuszczam ich; jestem z nimi.”

Po aresztowaniu przez władze radzieckie Profittlich zmarł wskutek wycieńczenia w 1942 roku, nie doczekawszy wykonania wyroku śmierci. Do dziś miejsce jego śmierci jest nieznane.

Dziedzictwo arcybiskupa

Jedyną pozostałością po arcybiskupie Profittlichu jest jego odręczny list, który został wystawiony podczas ceremonii przy ołtarzu. Brat Damian podkreślił:

„Po tylu latach zapomnienia, kiedy próbowano zatarć pamięć o nim, Kościół w Estonii nadal żyje – jest międzynarodowy, wielojęzyczny, niewielki, lecz wierny Ewangelii i nieustannie stara się działać oraz ewangelizować.”

Liturgia beatyfikacyjna odbyła się w językach łacińskim, estońskim i angielskim, a modlitwa wiernych była odmawiana w sześciu językach: angielskim, niemieckim, polskim, ukraińskim, rosyjskim i estońskim.

Brat Damian podkreślił również długoletnią tradycję jezuitów w Estonii sięgającą XVI wieku, którzy zakładali szkoły i misje, aby Kościół katolicki mógł przetrwać w tym regionie.

Beatyfikacja Eduarda Profittlicha SJ stanowi świadectwo jego odwagi, wierności Ewangelii oraz poświęcenia dla wiernych w czasach prześladowań. Arcybiskup Profittlich stał się symbolem wszystkich ofiar totalitaryzmu w Estonii i inspiracją dla współczesnych chrześcijan.