Przykład Maroka

Lucetta Scaraffia

Przykład Maroka

Tam gdzie tolerancja religijna istnieje naprawdę

L'Osservatore Romano (ed. włoska) 8 października 2014

W tych czasach, kiedy fundamentalizm islamski pokazuje swoje najokrutniejsze oblicze, nieustannie sławiąc wojnę religijną, islam umiarkowany wydaje się wielu jedynie bezpodstawną, abstrakcyjną nadzieją, być może nawet czymś, co naprawdę nie istnieje. To jest poważny błąd: islam umiarkowany, otwarty na tolerancję religijną i poszanowanie praw człowieka, jest rzeczywistością, co pokazuje przykład Maroka, gdzie wręcz konkretnie kształtuje życie kraju.

Oczywiście, tutaj poprawne współżycie religii ma długą tradycję, nie zostało wymyślone wczoraj, na fali tolerancji odkrytej przez nowoczesność. Tutaj bowiem istnieją gminy żydowskie, które wywodzą się z gmin z diaspory spowodowanej zniszczeniem świątyni jerozolimskiej w 70 r. Ich obecność znacznie się wzmocniła pod koniec XV w., kiedy w 1492 r. Żydzi i muzułmanie zostali wygnani — jeżeli nie nawracali się na chrześcijaństwo — z Hiszpanii, gdzie od stuleci żyli w zgodzie.

W tych okolicznościach razem przybyli do Maroka i razem na tej ziemi odtworzyli cywilizację andaluzyjską. Dając początek współistnieniu, które nie przywidywało splotów, ale równoległe drogi, ze zdarzającymi się na niej wypadkami, owszem, ale w gruncie rzeczy dobrze odbieranemu przez wszystkich. Nie przypadkiem król Maroka nosi tytuł Książę Wierzących, które to określenie obejmuje również żydów i chrześcijan. To szerokie spojrzenie, otwarte na inne religie, podkreśla również architektura przepięknego meczetu w Casablance, największego w świecie islamskim po meczecie w Mekce. Zbudowany został ok. 30 lat temu przez ojca aktualnego władcy — jego wnętrze przypomina katedrę chrześcijańską, są w nim też galerie (matronea), zaprojektowane na wzór występujących w synagogach miejsc wydzielonych dla kobiet. W ten sposób, w sercu marokańskiego islamu także elementy architektoniczne mają przypominać, że współistnieje on i współżyje pokojowo z obydwiema religiami.

Ale jest jeszcze coś więcej. Dziś Maroko jest jedynym krajem arabskim, w którym istnieje muzeum judaistyczne — w Casablance — i w którym przedstawiciel judaizmu, przewodniczący gmin zakorzenionych w Maroku, były minister, jest obecnie nierezydującym ambasadorem władcy. Tutaj obok licznych meczetów nie rażą wielkie kościoły chrześcijańskie i synagogi, a na uniwersytecie w Al Akhawayn — jednym z najważniejszych w świecie arabskim, założonym przez króla Maroka i króla Arabii Saudyjskiej — prowadzone są historyczne seminaria na temat Szoah.

Grupa młodych muzułmanów i żydów w celu promowania wzajemnej przyjaźni utworzyła stowarzyszenie, które wśród pierwszych swoich celów założyło sobie z jednej strony sprawienie, aby Arabowie uznali rzeczywistość Szoah, z drugiej, doprowadzenie do uznania za Sprawiedliwego wśród Narodów dziadka obecnego panującego — Mohammada V. Jemu bowiem zawdzięcza się obronę marokańskich Żydów, kiedy w czasie drugiej wojny światowej rząd w Vichy — który sprawował swego rodzaju protektorat kolonialny nad Marokiem — chciał ich prześladować i deportować, jak to działo się we Francji. W tej samej perspektywie wreszcie przygotowywani są w tym kraju imamowie, którzy są wielce cenieni ze względu na swoje dobre wykształcenie i swoje umiarkowanie.

Solidna podstawa historyczna zatem wspiera dalekowzroczną decyzję Maroka, by stać się wzorem współżycia religii, dawać przykład tego, że możliwy jest islam umiarkowany, który dobrze funkcjonuje i jest popierany przez ludność, dobrze widziany przez samą partię islamską. W rzeczywistości jest to przeciwieństwo wypaczeń ekstremistycznych, spowodowanych przez niedawne zjawisko terrorystyczne, które szkodzą przede wszystkim samemu islamowi, powodując tysiące ofiar.

opr. mg/mg