Wpływ mikroklimatu w pojeździe na zachowanie kierowcy i bezpieczeństwo w ruchu drogowym

W dzisiejszych czasach producenci pojazdów wręcz prześcigają się w dążeniu do zwiększenia ergonomii i bezpieczeństwa w pojeździe. Dlatego montowane są różne systemy, które odpowiedzialne są za zminimalizowanie prawdopodobieństwa zaistnienia zdarzenia niepożądanego, jakim może być wypadek. W sytuacji kiedy jednak będzie miał on miejsce należy zminimalizować jego skutki.

Najważniejszym elementem w procesie transportu ładunków lub pasażerów jest człowiek — kierowca. Bezpieczne funkcjonowanie kierowcy w ruchu drogowym w dużym stopniu zależy od jego własności psychofizycznych, przystosowania społecznego, kultury jazdy oraz umiejętności radzenia sobie w złożonej sytuacji, jaką jest prowadzenie pojazdu.

Jednak każdy z nas jest inny, posiada inną osobowość, różny czas reakcji oraz różnie reaguje na zmieniające się warunki otoczenia. Z analizy systemów transportowych wynika, że operator środków technicznych, pomimo odpowiednich predyspozycji do zawodu popełnia błędy, które wynikają nie tylko z jego cech osobowościowych, ale także na skutek oddziaływania otoczenia, czyli np. występowania drgań, hałasu i mikroklimatu.

Mikroklimat w znaczeniu encyklopedycznym jest to klimat charakterystyczny dla małej części środowiska, której odrębność jest wynikiem specyfiki układu czynników ją tworzących, np. wysokością i wahaniami temperatury, wilgotności, szybkością ruchu powietrza. Do podstawowych czynników kształtujących mikroklimat środowiska należy zaliczyć temperaturę powietrza, wilgotność, ruch powietrza, promieniowanie cieplne, ciśnienie atmosferyczne. Wszystkie części składowe mikroklimatu wywierają wpływ na samopoczucie człowieka, jego sprawność fizyczną i umysłową, na wydajność pracy oraz zachowanie dobrego stanu zdrowia. Mikroklimat decyduje także o gospodarce cieplnej organizmu. Przy zbyt niskich lub wysokich temperaturach otoczenia następuje wzmożone krążenie krwi w naczyniach podskórnych i odbywa się to kosztem niedokrwienia innych narządów. Spada więc ogólna fizyczna i psychiczna sprawność organizmu, co w konsekwencji może przyczynić się do zwiększenia prawdopodobieństwa wystąpienia wypadku. Dlatego bardzo ważne jest sztuczne regulowanie warunków klimatycznych panujących w pojeździe. Ma to istotne znaczenie np. w czasie upałów lub mrozów panujących na zewnątrz.  Niewłaściwa temperatura w samochodzie także pośrednio wpływa na bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Jak podają źródła literaturowe wpływ 10 stopniowej różnicy temperatur np. 26 stopni a 36 stopni wewnątrz pojazdu, powoduje u kierowcy wydłużenie czasu reakcji o 1,5 sekundy. Przyjmuje się, że przeciętny czas reakcji kierowcy na nagłe pojawienie się przeszkody lub istoty żywej na drodze wynosi od 0,7 do 1,0 sekundy. Widoczność, a zatem warunki atmosferyczne i czystość szyb, stopień spożycia środków odurzających, stan emocjonalny osoby kierującej pojazdem, stopień fizycznego i psychicznego zmęczenia kierującego, jego wiek, ewentualne wady wzroku, mikroklimat oraz natężenie ruchu są czynnikami, które mogą w istotny sposób wpływać na wydłużenie czasu reakcji. Wbrew pozorom, właśnie od czasu reakcji zależy bardzo dużo. Bardzo często jest tak, że chwila zawahania (od momentu zauważenia czegoś, do właściwej reakcji) rzutuje na to, czy reakcja będzie wykonana na czas. Zatem nawet jedna sekunda może decydować o tym, czy przeżyjemy wypadek, czy uda nam się wystarczająco szybko zareagować.

Dlatego warto dbać o poprawne działanie układu klimatyzacji, aby kierowca i inni pasażerowie odczuwali komfort podczas jazdy. Pełna klimatyzacja wnętrza samochodu powinna utrzymywać na stałym, optymalnym poziomie nie tylko temperaturę, ale także czystość gazów, zapach, skład mieszanki.

W zasadzie nie można uchronić kierowcy od wielu czynników takich jak  przeciążenia informacyjne, napięcie emocjonalne ani realnych i nieprzewidzianych sytuacji. Natomiast można zapewnić właściwy wpływ innych czynników np. mikroklimatu na skutek poprawnego działania układu klimatyzacji, tak aby nie zagrażał bezpieczeństwu oddziałując na kierowcę w sposób bezpośredni.