XII Synod Biskupów w Rzymie

Synod biskupów jest okresowym zebraniem przedstawicieli Konferencji Episkopatów z wszystkich regionów świata w celu rozważenia ważnych problemów związanych z działalnością Kościoła w świecie współczesnym. Synod Biskupów powołał papież Paweł VI. Pierwszym sekretarzem generalnym Synodu Biskupów był Polak, biskup Władysław Rubin, późniejszy kardynał i prefekt Kongregacji do spraw Kościołów Wschodnich. Pierwsza sesja synodu odbyła się w 1967 r. Do papieża należy zwoływanie Synodu Biskupów, mianowanie i zatwierdzenie członków z wyboru, ustalanie treści porządku obrad, przewodniczenie i zamknięcie obrad. Synod Biskupów posiada stały Sekretariat Generalny oraz Radę Sekretariatu. Synod Biskupów zbiera się na swoje obrady zasadniczo co trzy lata (H. Markwica). Obecnie sekretarzem generalnym Synodu Biskupów jest Chorwat, arcybiskup Nikola Eterović.

Obecny XII Synod Biskupów odbędzie się w Rzymie w dniach od 5 do 26 października 2008 r., a jego tematem będzie: „Słowo Boże w życiu i misji Kościoła”. Temat ten wybrany przez papieża Benedykta XVI został bardzo przychylnie przyjęty przez biskupów i wiernych. W ramach przygotowań do synodu zostały rozesłane do Konferencji Episkopatów, Kongregacji rzymskich, do katolickich Kościołów wschodnich kwestionariusze, w których dano możliwość wypowiedzenia się na temat problematyki Słowa Bożego.

W uroczystość Zesłania Ducha Świętego (11 maja 2008) opublikowano w Watykanie tzw. Instrumentum laboris, opracowanie przez XI Radę Zwyczajną Sekretariatu Generalnego Synodu Biskupów. Dokument ten ma służyć pomocą w refleksji synodalnej nad problematyką Słowa Bożego. W przedmowie do Instrumentum laboris arcybiskup Nikola Eterović pisze , że „Słowem Bożym par excellence jest Jezus Chrystus, człowiek i Bóg. Wieczny Syn jest Słowem, które od zawsze istnieje w Bogu, ponieważ Ono samo jest Bogiem: «Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga i Bogiem było Słowo» (J 1,1). Słowo objawia tajemnicę Boga jedynego i troistego. Od zawsze wypowiadane przez Boga Ojca w miłości Ducha Świętego, Słowo oznacza dialog, opisuje komunię, wprowadza w głębię błogosławionego życia Trójcy Przenajświętszej. W Jezusie Chrystusie, Słowie Przedwiecznym, Bóg wybrał nas przed założeniem świata i przeznaczył nas dla siebie jako przybranych synów (por. Ef 1,4-5)”.

W Instrumentum laboris odnotowano wspólne oczekiwania Pasterzy Kościoła co do mającego obradować w Rzymie XII Synodu Biskupów. Są one następujące:

— potrzeba uznania prymatu Słowa Bożego w życiu i misji Kościoła; postuluje się przy tym odważną i twórczą pedagogikę przekazu dostosowaną do naszych czasów (kultura, aktualne konteksty życia, komunikacja);

— apel o uznanie, że Słowo Boże to Jezus Chrystus, co pociąga za sobą lekturę całej Biblii postrzeganej w jej tajemnicy, w szczególności w czasie sprawowania liturgii, a zwłaszcza niedzielnej Eucharystii;

— głoszenie, że Duch Święty prowadzi do pełnego zrozumienia Słowa Bożego, pomagając nam je zrozumieć i ożywiając lekturę Biblii w Kościele, w jego żywej Tradycji głoszenia i miłości, tak że słuchanie Słowa Bożego i wszelka lektura Biblii wymagają przynależności do wspólnoty Kościoła w postawie jedności i służby;

— pewność, że Biblia jest Objawieniem Słowa Bożego, chociaż zrozumienie tego faktu nie jest łatwe, szczególnie w odniesieniu do Starego Testamentu;

— wielkie pragnienie wiernych, by słuchać Słowa Bożego, czemu odpowiadają cenne inicjatywy duszpasterskie, ale też zauważa się pilną potrzebę przezwyciężenia obojętności, ignorancji i zamieszania w kwestii prawd wiary dotyczących Słowa Bożego, brak przygotowania, niedostatek materiałów ułatwiających lekturę Biblii;

— potrzeba duszpasterstwa biblijnego, a także animacji biblijnej całego duszpasterstwa, która obejmowałaby nauczanie wszystkich prawd wiary;

— niezbędna jest komunia w wierze i wypełnianie Słowa Bożego, a zarazem jednak oczekuje się, że poszczególne Kościoły partykularne wezmą na siebie odpowiedzialność za przyjęcie Słowa w ich konkretnej sytuacji;

— potrzeba poznania różnych sposobów podejścia do Biblii w Tradycji łacińskiej i Tradycji wschodniej oraz uznania ich za bogactwo;

— kompetencje i odpowiedzialność Pasterzy w zakresie głoszenia Słowa Bożego, co wymaga od nich stałej formacji;

— pilna potrzeba, by wierni świeccy nie byli biernym odbiorcami, lecz słuchali Słowa Bożego, a zarazem głosili je i byli do tego przygotowani i wspierani przez wspólnotę;

— pewność, że Bóg kieruje swoje Słowo zbawienia do każdego człowieka, począwszy od najuboższych i że zatem chce, aby Jego Słowo było szerzone przez misję, czyli, aby zapoznawano z nim wszystkie narody jako z Dobrą Nowiną o wyzwoleniu, pocieszeniu i zbawieniu, starając się prowadzić dialog wewnątrz Kościołów i wspólnot chrześcijańskich oraz z innymi religiami, a tym bardziej z tak wieloma kulturami, nie zapominając o wielu ziarnach prawdy, które Boża Opatrzność w nich złożyła.

Wobec wyżej przedstawionych oczekiwań określono cel obecnego Synodu Biskupów. Synod przede wszystkim chce się zająć Słowem, poprzez które „niewidzialny Bóg w swojej wielkiej miłości przemawia do ludzi jak do przyjaciół i przestaje z nimi, aby zaprosić i przyjąć do wspólnoty z sobą (KO 2)”. Konkretnie Synod uznaje za jeden ze swoich celów pomóc lepiej wyjaśnić takie podstawowe aspekty prawdy o Objawieniu, jak: Słowo Boże,, wiara, Tradycja, Biblia Magisterium. Synod pragnie rozbudzić rozmiłowanie w Piśmie Świętym, aby „wierni mieli do niego szeroki przystęp (KO 22)”. Dalej pragnie Synod przypomnieć o jedności, jaka istnieje między „chlebem Słowa i Ciałem Chrystusa”. Chodzi też o zapewnienie chrześcijanom pełnego pokarmu w ich życiu. Zgromadzenie synodalne pragnie, aby w całym Kościele szerzyła się praktyka Lectio Divina. „Lectio Divina” zwane też jest Bożym czytaniem, modlitewną lekturą Pisma Świętego, medytacją biblijną. Taki sposób lektury Pisma Świętego zalecany był przez Ojców Kościoła w starożytności chrześcijańskiej. Do tej praktyki powrócono po Soborze Watykańskim II, zachęcając, aby czytanie Pisma Świętego łączyć z modlitwą (M. Daniluk, J. Kudasiewicz). Pragnieniem ojców synodalnych jest, aby obrady Synodu Biskupów nie miały tylko charakteru informacyjnego, ale żeby przyczyniły się do większego zaangażowania się duchownych i wiernych świeckich do życia Słowem Bożym, aby ono okazało się „żywe, skuteczne i przenikające (por Hbr 4,12)”.

Warto byłoby zapoznać się z treścią Instrumentum laboris chociażby poprzez internet. Składa się ono z Wprowadzenia, historycznego wstępu oraz z ośmiu rozdziałów. Rozdział I: Bóg jako Ten, który do nas mówi. Tożsamość Słowa Bożego, II: Bóg jako natchnione Słowo Boże i jego prawdziwość, III: Postawa wymagana od tego, kto słucha Słowa, IV: Słowo Boże ożywia Kościół, V: Słowo Boże w różnorakich posługach Kościoła, VI: Z myślą o szerokim dostępie do Pisma Świętego, VII: Słowo Boże w posługach i w formacji Ludu Bożego, VIII: Słowo Boże, łaska komunii. Zakończenie nosi tytuł: Słowo Boże darem dla Kościoła.

Bądźmy wdzięczni Bogu za dar obecnego Synodu Biskupów. Niech to wydarzenie, tak ważne w życiu Kościoła, pobudzi nas do bardziej pilnego słuchania Słowa Bożego podczas liturgii i przyjmowania go oraz do czytania Biblii zgodnie z tradycją „lectio Divina”.

na podstawie Instrumentum laboris,Watykan 2008

opr. aw/aw