Bez sensacji, a konkretnie

Recenzja książki Matteo Luigi Napolitano "Tajne akta Watykanu", Wydawnictwo Jedność

Sprawy Watykanu wzbudzają w ludziach niegasnącą ciekawość. Każda papieska wypowiedź jest poddawana różnym interpretacjom i niejednokrotnie sprzedawana jako pierwszorzędny „news”, przełom czy zwrot w podejściu Kościoła do różnych spraw. Bardzo często ze spraw, które dla katolicyzmu od lat są normalne i naturalne, robi się wielką sensację lub szuka drugiego dna.

Biorąc do ręki książkę Matteo Luigi Napolitano „Tajne akta Watykanu” spodziewałam się takiego właśnie sensacyjnego, czy nawet konspiracyjnego tonu, ujawniającego niewiarygodne tajemnice. W końcu sam tytuł wskazywałby na taką właśnie retorykę. Tymczasem stanowisko autora trafnie podkreśla fragment jednego z rozdziałów:

„Zatrzymaliśmy się nad tymi szczegółami wyłącznie po to, aby wyjaśnić czytelnikowi, że czasami nawet debata historyczna, i w ogóle dotycząca kultury, karmi się sensacjami”. Profesor Napolitano dokładnie zdaje sobie sprawę, jak łatwo nawet mając do dyspozycji dokumenty historyczne, dopuścić się nadinterpretacji, przekręcenia faktów czy puszczenia w obieg fałszywych opinii. Jak łatwo skrytykować, nie znając pełnego obrazu.

Książka dotyka spraw budzących ogromne zainteresowanie – jak stosunek Piusa XII wobec nazizmu i pogromu Żydów, poglądów Moskwy na temat Jana Pawła II czy afery Wikileaks. Są to zdarzenia powszechnie znane, dlatego autor zakłada naszą podstawową wiedzę w tym zakresie. Nie opisuje konkretnych okresów historycznych, lecz od razu poszerza je o dokumenty niedawno ujawnione lub te, które w powszechnej debacie są (być może celowo) pomijane. Dzięki temu poznajemy szereg szczegółów, które znacząco ubogacają naszą historyczną wiedzę o Watykanie jako miejscu szeroko zakrojonej dyplomacji. Najwięcej dowiadujemy się z korespondencji papieskiej, głównie z ambasadorami Watykanu w różnych krajach.

Dzięki lekturze możemy zobiektywizować powszechne opinie i nie ulegać tak łatwo dyktaturze mediów. Znając liczne, konkretne fakty, możemy wyrobić sobie własne zdanie i zbliżyć się do ważnych wydarzeń minionych lat. Polecam tym, którym sprawy Watykanu, papiestwa, dyplomacji i historii są szczególnie bliskie.

opr. aś/aś