Niech zstąpi Duch Twój...

Trzecia Osoba Trójcy Świętej pozostaje wciąż wielką tajemnicą. Zauważmy, że nawet ilość pieśni religijnych, modlitw skierowanych do Ducha Świętego jest dużo mniejsza niż do Chrystusa czy Maryi. Wynika to z faktu, że Jezusa, Matkę Bożą czy nawet Ojca Niebieskiego poznajemy poprzez opis bezpośrednich wydarzeń związanych z ich posłannictwem. Duch Święty jest trudniejszy go uchwycenia intelektualnego, ale nie oznacza to, że Jego rola jest mniejsza w dziele zbawienia człowieka. Wręcz przeciwnie...

2. Biblia o Duchu Świętym

Duch Święty objawiony zostaje w sposób pełny dopiero na kartach Ewangelii. Niemniej jednak już w Starym Testamencie objawienie Boże odsłania tajemnicę Trzeciej Osoby Trójcy Świętej. Najpierw w Księdze Rodzaju mowa jest o „Duchu Bożym, który unosił się nad wodami” (Rdz 1,3). Stary Testament wprowadza pojęcia hebr. ruah, co znaczy tchnienie. Teologowie mówią, iż posiada on znaczenie dynamicznego działania Boga, który ciągle JEST („Jestem, który jestem...). U proroków zaczyna się pojawiać pojęcie Duch Jahwe. Prorok Izajasz zapowiadając nadejście Mesjasza stwierdza: „I wyrośnie różdżka z pnia Jessego, wypuści się odrośl z jego korzeni i spocznie na niej Duch Pański, duch mądrości i rozumu, duch rady i męstwa, duch wiedzy i bojaźni Pańskiej” (Iz 11, 1-2). Zaskakuje, że już w VIII lub VII wieku przed Chrystusem prorok zapowiada i jasno nazywa dary Ducha Świętego. Jego obecność jest szczególnie widoczna na kartach Nowego Testamentu. Najpierw pojawia się Duch Święty podczas zwiastowania, kiedy to Archanioł Gabriel zapowiada Maryi, ze to Duch Święty pocznie w Niej Dziecię — Syna Bożego (por. Łk 1,35). Później duch Święty objawia się w postaci jakby gołębicy podczas chrztu Jezusa (por. J 1,31). Istotę posłannictwa Ducha Świętego określa dopiero w pełni Jezus. Najwięcej wzmianek na ten temat jest w Ewangelii według św. Jana. Jezus nazywa Ducha Świętego Pocieszycielem. „Ja zaś będę prosił Ojca, a innego Pocieszyciela da Wam, aby był z Wami na zawsze — Ducha Prawdy (J 14,15-16). „A Pocieszyciel, Duch Święty, którego Ojciec pośle w moim imieniu, On Was wszystkiego nauczy i przypomni Wam wszystko, co Ja Wam powiedziałem (J 14,26). Duch Święty „przekona świat o grzechu, sprawiedliwości i sądzie” (J 15,8).

3. Duch Święty w nauce Kościoła

Prawda o Duchu Świętym kształtowała się powoli. W jej powstawaniu nie brakowało błędów. Wyjaśnił je dopiero Sobór Nicejski (325) i Sobór Konstantynopolitański I (381) , stwierdzając, że Duch Święty od Ojca i Syna pochodzi oraz z Ojcem i Synem odpiera uwielbienie i chwałę. Pomijamy tu kwestię sporu z Kościołem Wschodu (filoque — wg którego Duch Święty pochodzi tylko od Ojca). Św. Atanazy stwierdza, że dzięki Duchowi Świętemu Bóg stał się nosicielem ciała, aby człowiek mógł stać się nosicielem Ducha.

4. Rola Ducha Świętego w naszym życiu

Duch Święty jest Uświęcicielem. To on sprawia, że łaska Boża czyli sam Chrystus w nas zamieszkuje. To On sprawił, że Jezus począł się w łonie Maryi. To On również „otwiera” niejako nasze serca i dusze na Chrystusa. Jezus przenika nas i przemienia, uzdrawia właśnie mocą Ducha Świętego. Teologia mówi, że dzięki Duchowi Świętemu uświęcona zostaje nie tylko nasza dusza, ale i ciało, stąd Msze o uzdrowienie w niektórych ruchach charyzmatycznych są zawsze skierowane ku Duchowi Świętemu. Duch Święty również uświęca, inaczej mówiąc konsekruje dary ofiarne: chleb i wino, które stają się Ciałem i Krwią Pańską (modlitwa do Niego o ten dar uświęcenia to epikleza). Duch Święty jest więzią miłości, relacją jedności. To On jednoczy Ojca z Synem — w Nim stanowią Jedno. Również nas Duch Święty jednoczy, stąd — zauważmy — każda prawie modlitwa liturgiczna kończy się wezwaniem: w jedności Ducha Świętego. Duch Święty swoim tchnieniem uprzedza nasze myśli, słowa, daje nowe światło, otwiera umysł na przyjęcie prawdy Bożej, ożywia w nas pragnienie dobra, pomaga nam się modlić, wreszcie obdarza nas siedmioma darami: mądrością, rozumem, radą, męstwem, umiejętnością, bojaźnią Bożą i pobożnością. Św. Paweł mówi z kolei o owocach Ducha, którymi są: „miłość, radość, pokój, cierpliwość, dobroć, uprzejmość, wierność, łagodność, opanowanie” (Ga 5,22). A zatem człowiek, który otwiera się na działanie Ducha Świętego po prostu staje się święty, szczęśliwszy, dojrzalszy.

Kościół naucza również o tzw. kosmicznym działaniu Ducha Świętego. To Duch Święty kształtuje porządek społeczny w aspekcie międzynarodowym, buduje pokój i tworzy społeczności typu naród. Zauważmy, że miał tego świadomość Jan Paweł II, który na Placu Zwycięstwa wołał w 1979 r.: Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi... tej ziemi. Wiemy, że te słowa Ojca Świętego sprzed 30 lat były profetyczne. Polska przeszła wyjątkową drogę reform i przemian. Niech Jego wołanie będzie wciąż aktualne i dziś, niech zstąpi i na nas Duch Święty!

opr. mg/mg