Hermeneutyka

Gerald O'Collins SJ, Edward G. Farrugia SJ

LEKSYKON pojęć teologicznych i kościelnych

z indeksem angielsko-polskim

Przełożyli Ks. Jan Ożóg SJ, Barbara Żak

Wydawnictwo WAM, Kraków 2002

Hermeneutyka

(gr. „dotyczący wyjaśniania” od Hermesa, posłańca bogów) Teoria i praktyka rozumienia i interpretowania tekstów, biblijnych lub innych. Hermeneutyka, której zadaniem jest (a) ustalanie pierwotnego znaczenia tekstu w powiązaniu z jego historycznymi uwarunkowaniami oraz (b) wyrażenie tego znaczenia współcześnie, uznaje, że tekst może zawierać i przekazywać znaczenie wychodzące poza wyraźne zamiary pierwotnego autora. Specjaliści zajmujący się hermeneutyką korzystają nie tylko z dorobku takich nauk, jak: filologia, historia, krytyka literacka i socjologia, muszą także stosować refleksję filozoficzną nad losem człowieka i jego rolą w tworzeniu i odczytywaniu tekstów. Mimo istniejących różnic między indywidualnymi sposobami myślenia i kulturami wspólna nam wszystkim ludzka natura wypełnia tę lukę i pozwala nam zrozumieć i interpretować tekst. Zob. alegoria, analogia wiary, dogmat, egzegeza, haggada, krytyka biblijna, Pismo Święte i Tradycja, sens Pisma Świętego, Urząd Nauczycielski Kościoła.

Heroiczność cnót Praktykowanie cnót chrześcijańskich w stopniu nadzwyczajnym. Znamionami takiego heroizmu są: miłość, pokora i wytrwałość w długotrwałych trudnościach. Przed beatyfikacją i kanonizacją trzeba wykazać, że kandydat na ołtarze praktykował cnoty chrześcijańskie w stopniu nieprzeciętnym. Wyjątkiem są tylko męczennicy, ponieważ heroizm ich śmierci ustawia całe ich życie w nowej perspektywie. Sergiusz Bułgakow (1871-1944) i Paul Evdokimov (1901-1970) wyrażali poglądy chrześcijańskiego Wschodu, ceniąc świętych raczej za to, że są „oświeceni” poprzez zamieszkanie Ducha Świętego, niż podkreślając ich rzeczywiste osiągnięcia, czy świętość moralną. Zob. beatyfikacja, cnota, kanonizacja, męczennik, świętość.

opr. mg/mg