Maronici

Gerald O'Collins SJ, Edward G. Farrugia SJ

LEKSYKON pojęć teologicznych i kościelnych

z indeksem angielsko-polskim

Przełożyli Ks. Jan Ożóg SJ, Barbara Żak

Wydawnictwo WAM, Kraków 2002

Maronici

Członkowie wschodniego Kościoła katolickiego, który swój początek zawdzięcza św. Maronowi, przyjacielowi św. Jana Chryzostoma (ok. 347-407). Kościół Maronicki, który pozostał wierny Soborowi Chalcedońskiemu, niezależność organizacyjną uzyskał prawdopodobnie w wieku VII podczas sporów z monoteletami. Jest jednak rzeczą sporną, czy — przynajmniej słownie — nie przyjęli oni ich nauki. W VIII stuleciu, kiedy stolica patriarchatu, Antiochia, nie była obsadzona, tytuł patriarchy nadano przełożonemu klasztoru maronickiego w Orontesie w Syrii. Po przybyciu krzyżowców przywrócono nigdy nie zerwaną łączność z Kościołem katolickim — bez żadnych formalności — i odtąd istniał tu tylko katolicki Kościół maronicki. Maronita, Jeremiasz II, brał udział w obradach Soboru Laterańskiego IV; w rok później (1216) został on uznany patriarchą Antiochii. W roku 1584 Grzegorz XIII (papież w latach 1572-1585) założył w Rzymie kolegium maronickie, w którym w ciągu wieku XVIII wydawano ważne teksty liturgiczne i inne. Obrządek maronicki, jeden z siedmiu większych istniejących obrządków, który niegdyś uważano za zlatynizowaną odmianę obrządku zachodniosyryjskiego, obecnie uznaje się za niezależną tradycję powiązaną zarówno z zachodnimi, jak wschodnimi liturgiami syryjskimi. W XVII i XVIII stuleciu, uległ on powierzchownej latynizacji, którą podczas niedawnych reform w większej części zarzucono. Maronitów można spotkać w Libanie, w Syrii, Izraelu, na Cyprze, w Stanach Zjednoczonych i gdzie indziej. Ze względu na początki Kościoła maronickiego w otoczeniu monasteru św. Marona jego struktura została oparta na monasterach, a nie na diecezjach — przynajmniej do XVIII wieku. Zob. Kościoły wschodnie, obrządek, wyprawy krzyżowe.

opr. mg/mg