Monofizytyzm

Gerald O'Collins SJ, Edward G. Farrugia SJ

LEKSYKON pojęć teologicznych i kościelnych

z indeksem angielsko-polskim

Przełożyli Ks. Jan Ożóg SJ, Barbara Żak

Wydawnictwo WAM, Kraków 2002

Monofizytyzm

(gr. „jedna natura”) Poglądy heretyckie przypisywane tym, którzy odmówili przyjęcia nauki Soboru Chalcedońskiego (451), że w Chrystusie są „dwie natury w jednej Osobie” (DH 300-303; ND 613-616) i oderwali się od patriarchatów konstantynopolitańskiego i rzymskiego. Żadna ze stron jednak nie broniła czystego monofizytyzmu, mianowicie że wcielenie oznaczało albo zlanie się bóstwa i człowieczeństwa w trzecią „naturę”, albo wchłonięcie ludzkiej natury Chrystusa przez Jego naturę Boską w taki sposób, jak ocean wchłania kroplę wody. Wydaje się, że różnica zdań odnośnie Soboru Chalcedońskiego była częściowo terminologiczna. Spośród odszczepieńców Tymoteusz Aerulus (zm. 477) został „monofizyckim” patriarchą Aleksandrii, a Piotr Folusznik (zm. 488) patriarchą Antiochii. Kościoły „monofizyckie” zostały ostatecznie zorganizowane przez Sewera z Antiochii (ok. 465-538), złożonego z urzędu patriarchy antiocheńskiego w roku 518. Obecnie Kościoły „monofizyckie” nazywa się powszechnie orientalnymi Kościołami prawosławnymi. Zob. chrześcijaństwo etiopskie, chrześcijaństwo koptyjskiej eutychianizm, prawosławie orientalne, Sobór Chalcedoński, Sobór Konstantynopolitański II, unia hipostatyczna.

opr. mg/mg