Bóg jako Ojciec

Gerald O'Collins SJ, Edward G. Farrugia SJ

LEKSYKON pojęć teologicznych i kościelnych

z indeksem angielsko-polskim

Przełożyli Ks. Jan Ożóg SJ, Barbara Żak

Wydawnictwo WAM, Kraków 2002

Bóg jako Ojciec

Niedosłowny (czyli metaforyczny) sposób mówienia o stosunku Boga do ludu (oraz dużo rzadziej do poszczególnych osób, jak król na wzór Dawida), spotykany już w Starym Testamencie, ale używany dużo rzadziej niż Bóg jako „Król”, a nawet jako „Ukochany/Mąż”. Kierując się świadomością Boga jako „Abba”, Jezus uczył swych zwolenników, aby mówili do Boga „Ojcze” (Łk 11, 2; Rz 8, 15; Ga 4, 6). Św. Paweł rozróżnia pomiędzy Synostwem Jezusa, a przybraniem za dzieci Boże ochrzczonych i usprawiedliwionych (Rz 8, 14-17; Ga 4, 5-7). Podobnie św. Jan dokonuje rozróżnienia pomiędzy pierworodnym Synem Bożym, a naszym nowym życiem jako „dzieci” Bożych (J 1, 12). Odpierając poglądy Marcjona, św. Ireneusz (zm. ok. 200 r.), a później Nicejsko-konstantynopolitańskie wyznanie wiary utożsamiło Boga Starego Testamentu (Jahwe) z Ojcem Pana naszego Jezusa Chrystusa. Wyznanie to, w swym podejściu przyczynowym, uznaje „monarchię” (gr. „jedna, jedyna zasada”) Ojca, który jest początkiem bez początku Syna i Ducha Świętego, jak również całej rzeczywistości stworzonej. „Monarchię” tę należy odróżnić od modalistycznego monarchianizmu, który negował rozróżnienie osób w Trójcy. Stary Testament (Iz 49, 15; 66, 13) oraz oficjalne nauczanie Kościoła, jak encyklika Jana Pawła II z 1980 r. Dives in misericordia (4, nr 52), przedstawiają obrazy Boga jako matki. Bóg Ojciec nie jest dominującym „mężczyzną”, lecz przekracza seksualność i płeć, a zatem powinno się Go określać poprzez to wszystko, co tylko można sobie wyobrazić najlepszego w ludzkich matkach i ojcach; podkreśla to przypowieść Jezusa o synu marnotrawnym (słuszniej nazywana „przypowieścią o miłosiernym ojcu”) (Łk 15, 11-32). Zob. Abba, Bóg, monarchianie, patripasjanizm, przybranie za dzieci Boże, Syn Boży, teologia Trójcy Przenajświętszej.

opr. mg/mg