Śladami Biblii: Filip Diakon, Samarytanie, Duch Pocieszyciel

jeden z siedmiu diakonów. Nazywany również ewangelistą. Głosił Ewangelię także w Samarii, gdzie nawrócił Szymona Maga, a w drodze z Jerozolimy do Gazy urzędnika królowej etiopskiej. Nauczał w Azocie, a następnie w Cezarei Palestyńskiej, gdzie przyjął św. Pawła udającego się do Jerozolimy. Filip prawdopodobnie zmarł w Cezarei Palestyńskiej.

Samarytanie

grupa etniczno-religijna w Palestynie, powstała — po zniszczeniu przez króla Asyrii, Sargona II, królestwa Izraela (721 przed Chr.) — z przemieszania się resztek ludności żydowskiej, zamieszkałej w okolicach miasta Samaria, z kolonistami asyryjskimi osadzonymi przez zwycięskiego władcę.

Samarytanie zachowali kult Jahwe, ze Starego Testamentu uznawali jedynie Pięcioksiąg, wierzyli w jedynego Boga, w piekło i niebo, w sąd ostateczny i zmartwychwstanie ciał, a także w przyjście mesjasza (Taheba), który według nich miał się pojawić po 6 tys. lat od stworzenia świata i nawrócić wszystkie narody na wiarę samarytańską. Mieszkańcy Judei traktowali Samarytan jako heretyków i mieszańców, niegodnych miana Hebrajczyka. Odtrąceni i niedopuszczani do wspólnego kultu, Samarytanie utworzyli w IV w. przed Chr. odrębną gminę i wybudowali (ok. 350—330 przed Chr.) na górze Gerazim swoją świątynię.

Byli prześladowani przez Żydów (Jan Hyrkan I, władca Judei, pobił Samarytan i zburzył w 128 przed Chr. ich świątynię), również w okresie rzymsko-bizantyjskim, szczególnie za panowania cesarza Justyniana I. Wielokrotnie podejmowali próby powstań, kończące się klęskami i rzeziami (zwłaszcza powstanie w latach 529—530, które wybuchło po zniesieniu przez Justyniana autonomii Samarii).

Duch Pocieszyciel (Parakletos)

Parakletos znaczy „Pocieszyciel”, a także „Orędownik” lub „Rzecznik”. Chrystus nazywa Ducha Prawdy „innym” Pocieszycielem, drugim, gdyż On sam, Jezus Chrystus, jest pierwszym Pocieszycielem (por. 1 J 2,1); pierwszym nosicielem i dawcą Dobrej Nowiny. Duch Święty przychodzi po Nim i za Jego sprawą, aby dzieło Dobrej Nowiny zbawienia kontynuować w świecie przez Kościół. O tej kontynuacji swego dzieła przez Ducha Świętego mówi Chrystus kilkakrotnie w czasie rozmowy pożegnalnej, przygotowując Apostołów, zgromadzonych w Wieczerniku, do swego odejścia przez mękę i śmierć krzyżową.

Pomiędzy Duchem Świętym a Chrystusem zachodzi najściślejsza więź, gdyż On, Duch Prawdy, działa w dziejach człowieka jako „inny Pocieszyciel”, zabezpieczając trwale przekaz i promieniowanie Dobrej Nowiny objawionej przez Jezusa z Nazaretu. Dzięki temu, w Duchu Świętym-Paraklecie, który w tajemnicy i działalności Kościoła stale kontynuuje historyczną obecność Odkupiciela na ziemi i Jego zbawcze dzieło, jaśnieje chwała Chrystusa.

opr. mg/mg