Dane statystyczne dotyczące diecezji: powierzchnia, liczba mieszkańców, liczba katolików, dane o świątynich i wiele innych. Wszystkie dane opatrzone komentarzami.
Tabela 1. Wybrane dane statystyczne dotyczące poszczególnych diecezji
Diecezja | Powierzchnia | Liczba mieszkańców (szacunkowa) | Liczba katolików (szacunkowa) | Procent katolików |
białostocka | 5550 | 446371 | 371 538 | 83,2 |
bielsko-żywiecka | 3000 | 808 900 | 742 300 | 91,8 |
bizantyjska przemysko-warszawska | 157000 |
|
74000 | X |
częstochowska | 6925 | 902 075 | 879 421 | 97,5 |
drohiczyńska | 8000 | 308 700 | 212800 | 68,9 |
elbląska | 9495 | 492 050 | 484 000 | 98,4 |
ełcka | 11 000 | 450 000 | 430 000 | 95,6 |
gdańska | 2500 | 976 778 | 917105 | 93,9 |
gliwicka | 2250 | 765 000 | 694 000 | 90,7 |
gnieźnieńska | 8530 | 1 033151 | 999 755 | 96,8 |
grecko-kat. wroclawsko-gdańska | 200 000 |
|
53000 | X |
kaliska | 10800 | 769 000 | 758 555 | 98,6 |
katowicka | 2400 | 1 700 000 | 1 650 000 | 97,1 |
kielecka | 8319 | 820 000 | 810000 | 98,8 |
koszalińsko-kolobrzeska | 15500 | 928 000 | 849 500 | 91,5 |
krakowska | 5730 | 1 667 000 | 1616000 | 96,9 |
legnicka | 8500 | 1 141 125 | 1 111 143 | 97,4 |
lubelska | 9108 | 1 049 797 | 1 032 007 | 98,3 |
łomżyńska | 11 500 | 581 172 | 574 656 | 98,9 |
łódzka | 5200 | 1 545 000 | 1 465 000 | 94,8 |
opolska | 8033 | 910000 | 870 400 | 95,6 |
ordynariat polowy | X | 800 000 | 760 000 | 95,0 |
pelplińska | 13361 | 850 370 | 802 000 | 94,3 |
płocka | 11 000 | 810000 | 778 000 | 96,0 |
poznańska | 9700 | 1 621 000 | 1 558 500 | 96,1 |
przemyska | 9750 | 822 000 | 818947 | 99,6 |
radomska | 8000 | 953 000 | 950 000 | 99,7 |
rzeszowska | 6000 | 605213 | 591 056 | 97,7 |
sandomierska | 7850 | 729418 | 709 274 | 97,2 |
siedlecka | 11 440 | 757152 | 736 904 | 97,3 |
sosnowiecka | 2000 | 811 000 | 800 500 | 0" 7 |
szczecińsko-kamieńska | 12754 | 1 078 800 | 1 000 000 | 92,7 |
tarnowska | 7566 | 1 119000 | 1 116000 | 99,7 |
toruńska | 5427 | 713400 | 685 600 | 96,1 |
warmińska | 12000 | 733 000 | 705 000 | 96,2 |
warszawska | 3350 | 1 523 000 | 1 445 000 | 94,9 |
warszawsko-praska | 3300 | 1 171 000 | 1 110500 | 94,8 |
włocławska | 10143 | 864 732 | 844 255 | 97,6 |
wrocławska | 11 490 | 1 580039 | 1 470100 | 93,0 |
zamojsko-lubaczowska | 8144 | 490 394 | 476 802 | 97,2 |
zielonogórsko-gorzowska | 10805 | 1 063 000 | 942 000 | 88,6 |
W tabeli nr 1 zestawiono dane statystyczne dotyczące powierzchni, diecezji, szacunkową liczbę mieszkańców, szacunkową liczbę katolików oraz wskaźnik procentowy katolików. Już pobieżna analiza pozwala zorientować się, że ze względu na zajmowaną powierzchnię, diecezje katolickie w Polsce wykazują znaczne zróżnicowanie terytorialne. Pozwala to pogrupować je w następujący sposób: do 5 tys. km kw. - 7 diecezji, od 5 do 10 tys. km kw. - 20 diecezji oraz powyżej 10 tys. km kw. -12 diecezji. Z zestawienia wynika więc, że w strukturze administracji kościelnej dominują diecezje o średniej powierzchni liczące od 5-10 tys. km kw. Diecezje obrządku bizantyjskiego, greko-katolickiego oraz ordynariat polowy ze względu na swoją specyfikę rozciągają się na teren całego kraju. Wielkość powierzchni diecezji nie zawsze odzwierciedla liczbę mieszkańców. Okazuje się, że spośród 39 diecezji katolickich jedna trzecia liczy od 1,0 min. do 1,7 min. mieszkańców. Pozostałe zaś nie przekraczają miliona wahając się w granicach od 0,3 min. do 1,0 min mieszkańców. Na uwagę zasługują diecezje charakteryzujące się małą powierzchnią i równocześnie dużą liczbą mieszkańców. Tego typu diecezje to: katowicka (1,7 mln.), łódzka (1,5 min.), warszawska (1,5 min.) i warszawsko-praska (1,1 min.). Jak widać są to tereny wysoko zurbanizowane, dotyczących aglomeracji wielkomiejskich, skupiających szereg przedsiębiorstw i zakładów produkcyjnych. Stan ludności na tych obszarach jest więc wyższy niż gdzie indziej.
Cenną informacją dla każdej diecezji jest struktura wyznaniowa a zwłaszcza wskaźnik religijnej tożsamości. Na podstawie danych zawartych w tabeli nr 1 możemy powiedzieć, że zdecydowana większość mieszkańców poszczególnych diecezji jest katolikami. Niemniej wskaźnik ten w poszczególnych diecezjach jest nieco zróżnicowany i waha się w przedziale od 68,9% (diecezja drohiczyńska) do 99,7% (diecezje: radomska, tarnowska). Niski wskaźnik katolików w diecezji białostockiej i drohiczyńskiej można tłumaczyć współwystępowaniem na tych terenach kościoła prawosławnego .Jak już zaznaczyliśmy parafie możemy podzielić ze względu na typ (diecezjalne, zakonne) oraz ze względu na charakter tzn. miejsce położenia (miejską, miejsko-wiejską, wiejską). Zestawienie zawarte w tabeli nr 2 pokazuje, że na terenie wszystkich diecezji funkcjonuje 9886 parafii, których liczba w poszczególnych diecezjach jest dość zróżnicowana. Okazuje się, że są diecezje w ramach których istnieje około 400 parafii (krakowska - 412; opolska - 395; poznańska - 410; tarnowska - 441; wrocławska - 405) jak również takie, na terenie których liczba parafii nie przekracza 100 (białostocka - 92; drohiczyńska - 93). Z tego wynika, że liczba parafii jest bardziej uzależniona od stopnia urbanizacji niż powierzchni diecezji.
Ze względu na typ parafii 9253 spośród nich prowadzonych jest przez duchowieństwo diecezjalne (co stanowi 93,6% ogółu) oraz 633 przez duchowieństwo zakonne (co stanowi 6,4% ogółu). Wskazuje to na fakt, że udział duchowieństwa zakonnego w pracy duszpasterskiej na terenach diecezji jest zdecydowanie niższy niż księży diecezjalnych i kształtuje się w granicach od 1,1% (białostocka) do 16,5% (szczecińsko-kamieńska), nie licząc obrządku bizantyjskiego (17,2%). Przykładowo w diecezjach, białostockiej, łomżyńskiej, płockiej, poznańskiej i zamojsko--lubaczowskiej zdecydowanie rzadziej kierują parafiami zakonnicy niż w takich diecezjach jak: gdańska, krakowska, szczecińsko-kamieńska, warszawska czy wrocławska. W pierwszej grupie wskaźnik ten wynosi średnio 2,5% zaś w drugiej 14%. A zatem, w strukturze organizacyjnej diecezji polskich zdecydowanie dominują parafie kierowane przez duchowieństwo diecezjalne.
Tabela 2. Rodzaje parafii w poszczególnych diecezjach
Diecezja | Typ parafii | Charakter parafii | Liczba parafii | ||||||||
diecezjalna | zakonna | miejska | miejska-wiejska | wiejska | |||||||
liczba | % | liczba | % | liczba | % | liczba | % | liczba | % | ||
Ogółem | 9253 | 93,6% | 633 | 6,4% | 1871 | 18,9% | 1535 | 15,5% | 6480 | 65,5% | 9886 |
białostocka | 91 | 98,9% | 1 | 1,1% | 16 | 17,4% | 23 | 25,0% | 53 | 57,6% | 92 |
bielsko-żywiecka | 188 | 92,2% | 16 | 7,8% | 37 | 18,1% | 35 | 17,2% | 132 | 64,7% | 204 |
częstochowska | 289 | 96,7% | 10 | 3,3% | 70 | 23,4% | 38 | 12,7% | 191 | 63,9% | 299 |
bizantyjska przemysko -warszawska | 53 | 82,8% | 11 | 17,2% | 13 | 20,3% | 30 | 46,9% | 21 | 32,8% | 64 |
drohiczyńska | 90 | 96,8% | 3 | 3,2% | 2 | 2,2% | 14 | 15,1% | 77 | 82,8% | 93 |
elbląska | 140 | 89,7% | 16 | 10,3% | 26 | 16,7% | 28 | 17,9% | 102 | 65,4% | 156 |
ełcka | 133 | 90,5% | 14 | 9,5% | 21 | 14,3% | 32 | 21,8% | 94 | 63,9% | 147 |
gdańska | 154 | 89,0% | 19 | 11,0% | 94 | 54,3% | 20 | 11,6% | 59 | 34,1% | 173 |
gliwicka | 134 | 89,3% | 16 | 10,7% | 59 | 39,3% | 30 | 20,0% | 61 | 40,7% | 150 |
gnieźnieńska | 316 | 96,0% | 13 | 4,0% | 59 | 17,9% | 56 | 17,0% | 214 | 65,0% | 329 |
kaliska | 255 | 92,7% | 20 | 7,3% | 31 | 11,3% | 39 | 14,2% | 205 | 74,5% | 275 |
katowicka | 300 | 96,5% | 11 | 3,5% | 154 | 49,5% | 40 | 12,9% | 117 | 37,6% | 311 |
kielecka | 288 | 95,7% | 13 | 4,3% | 24 | 8,0% | 37 | 12,3% | 240 | 79,7% | 301 |
koszalińsko-kołobrzeska | 201 | 89,3% | 24 | 10,7% | 37 | 16,4% | 51 | 22,7% | 137 | 60,9% | 225 |
krakowska | 355 | 86,2% | 57 | 13,8% | 90 | 21,8% | 38^ | 9,2% | 284 | 68,9% | 412 |
legnicka | 269 | 90,9% | 27 | 9,1% | 76 | 25,7% | 53 | 17,9% | 167 | 56,4% | 296 |
lubelska | 244 | 96,8% | 8 | 3,2% | 40 | 15,9% | 36 | 14,3% | 176 | 69,8% | 252 |
łódzka | 194 | 93,3% | 14 | 6,7% | 76 | 36,5% | 50 | 24,0% | 82 | 39,4% | 208 |
łomżyńska | 169 | 97,7% | 4 | 2,3% | 9 | 5,2% | 32 | 18,5% | 132 | 76,3% | 173 |
łowicka | 154 | 95,1% | 8 | 4,9% | 8 | 4,9% | 30 | 18,5% | 124 | 76,5% | 162 |
opolska | 381 | 96,5% | 14 | 3,5% | 26 | 6,6% | 48 | 12,2% | 321 | 81,3% | 395 |
ordynariat polowy | 84 | 100,0% | 79 | 94,0% | 5 | 6,0% | 84 | ||||
pelplińska | 287 | 95,3% | 14 | 4,7% | 22 | 7,3% | 33 | 11,0% | 246 | 81,7% | 301 |
płocka | 238 | 97,9% | 5 | 2,1% | 16 | 6,6% | 38 | 15,6% | 189 | 77,8% | 243 |
poznańska | 398 | 97,1% | 12 | 2,9% | 83 | 20,2% | 82 | 20,0% | 245 | 59,8% | 410 |
przemyska | 365 | 95,5% | 17 | 4,5% | 40 | 10,5% | 32 | 8,4% | 310 | 81,2% | 382 |
radomska | 290 | 97,0% | 9 | 3,0% | 53 | 17,7% | 36 | 12,0% | 210 | 70,2% | 299 |
rzeszowska | 213 | 96,8% | 7 | 3,2% | 26 | 11,8% | 32 | 14,5% | 162 | 73,6% | 220 |
sandomierska | 228 | 96,2% | 9 | 3,8% | 25 | 10,5% | 35 | 14,8% | 177 | 74,7% | 237 |
siedlecka | 234 | 96,3% | 9 | 3,7% | 12 | 4,9% | 34 | 14,0% | 197 | 81,1% | 243 |
sosnowiecka | 150 | 95,5% | 7 | 4,5% | 79 | 50,3% | 18 | 11,5% | 60 | 38,2% | 157 |
szczecińsko-kamieńska | 223 | 83,5% | 44 | 16,5% | 56 | 21,0% | 55 | 20,6% | 156 | 58,4% | 267 |
tarnowska | 427 | 96,8% | 14 | 3,2% | 31 | 7,0% | 45 | 10,2% | 365 | 82,8% | 441 |
toruńska | 182 | 94,8% | 10 | 5,2% | 33 | 17,2% | 24 | 12,5% | 135 | 70,3% | 192 |
warszawsko-praska | 141 | 94,0% | 9 | 6,0% | 61 | 40,7% | 29 | 19,3% | 60 | 40,0% | 150 |
warmińska | 222 | 89,5% | 26 | 10,5% | 23 | 9,3% | 49 | 19,8% | 176 | 71,0% | 248 |
warszawska | 171 | 85,5% | 29 | 14,5% | 91 | 45,5% | 33 | 16,5% | 76 | 38,0% | 200 |
włocławska | 242 | 94,5% | 14 | 5,5% | 26 | 10,2% | 52 | 20,3% | 178 | 69,5% | 256 |
wrocławska | 355 | 87,7% | 50 | 12,3% | 90 | 22,2% | 70 | 17,3% | 245 | 60,5% | 405 |
zamojsko-lubaczowska | 173 | 98,3% | 3 | 1,7% | 7 | 4,0% | 18 | 10,2% | 151 | 85,8% | 176 |
zielonogórsko-gorzowska | 232 | 89,9% | 26 | 10,1% | 50 | 19,4% | 55 | 21,3% | 153 | 59,3% | 258 |
Ze względu na charakter parafii rozróżniamy parafie miejskie, miejsko-wiejskie oraz wiejskie, których ogólny wskaźnik kształtuje się odpowiednio: 18,9%, 15,5% oraz 65,5%. Rozkład taki dowodzi, iż na terenie Polski mamy do czynienia z dominacją parafii o charakterze wiejskim. Różnie to oczywiście wygląda w poszczególnych diecezjach. Przykładowo diecezja gdańska, katowicka, sosnowiecka i warszawska posiadają blisko połowę swych parafii w ośrodkach miejskich. Natomiast w diecezji drohiczyńskiej, kieleckiej, łomżyńskiej, łowickiej, pelplińskiej, tarnowskiej, warmińskiej oraz zamojsko-lubaczowskiej ok. 80% parafii obejmuje tereny wiejskie. Wskaźnik parafii o charakterze miejsko-wiejskim nie jest wysoki i waha się w granicach od 8,4% do 25% wszystkich parafii w danej diecezji.
Tabela 3. Parafie według liczby mieszkańców
Liczba mieszkańców w parafii | Liczba parafii | Procent |
500 mieszkańców i poniżej | 249 | 2,6 |
501 do 599 mieszkańców | 1177 | 12,4 |
1000 do 1999 mieszkańców | 3016 | 31,7 |
2000 do 2999 mieszkańców | 1531 | 16,1 |
3000 do 3999 mieszkańców | 855 | 9,0 |
4000 do 4999 mieszkańców | 534 | 5,6 |
5000 do 5999 mieszkańców | 318 | 3,3 |
6000 do 6999 mieszkańców | 270 | 2,8 |
7000 do 7999 mieszkańców | 207 | 2,2 |
8000 do 8999 mieszkańców | 160 | 1,7 |
9000 do 9999 mieszkańców | 151 | 1,6 |
10000 do 14999 mieszkańców | 516 | 5,4 |
1 5000 do 1 9999 mieszkańców | 245 | 2,6 |
20000 do 24999 mieszkańców | 87 | ,9 |
25000 do 29999 mieszkańców | 35 | ,4 |
30000 do 34999 mieszkańców | 16 | ,2 |
35000 do 35999 mieszkańców | 5 | ,1 |
40000 mieszkańców i powyżej | 4 | ,0 |
Ważną cechą określającą parafię jest jej liczebność, która jak wiemy często
zależy od powierzchni oraz lokalizacji. Tabela nr 3 wprawdzie nie uwzględnia tych
zależności przedstawia jednak wskaźniki parafii w skali ogólnokrajowej ze względu na
stan liczbowy parafian. Ilustracja danych zawartych w tabeli pokazuje, że najliczniejszą
grupę stanowią parafie liczące od 1,0 tys. do 2,0 tys. (31,7%), nieco mniej jest tych
od 2,0 tys. do 3,0 tys. (16,1%) oraz od 0,5 do 0,6 tys. (12,4%) mieszkańców.
Zdecydowanie do rzadkości należą parafie mieszczące się w granicach powyżej 20,0
tys. do 40,0 tys. mieszkańców (łącznie 1,6%). Z tego wynika, że mamy do czynienia z
dążeniem do tworzenia parafii średniej wielkości, w której łatwiej o kontakt
pomiędzy duszpasterzami a wiernymi.
Tabela 4. Rodzaje parafii w poszczególnych województwach
Województwo | Typ parafii | Charakter parafii | Liczba parafii | ||||||||
diecezjalna | zakonna | miejska | miejska-wiejska | wiejska | |||||||
Ogółem | 9253 | 93,6% | 633 | 6,4% | 1871 | 18,9% | 1535 | 15,5% | 6480 | 65,5% | 9886 |
liczba | % | liczba | % | liczba | % | liczba | % | liczba | % | ||
dolnośląskie | 623 | 87,4% | 90 | 12,6% | 176 | 24,7% | 123 | 17,3% | 414 | 58,1% | 713 |
kujawsko-pomorskie | 511 | 94,6% | 29 | 5,4% | 106 | 19,6% | 81 | 15,0% | 353 | 65,4% | 540 |
lubelskie | 578 | 97,6% | 14 | 2,4% | 66 | 11,1% | 73 | 12,3% | 453 | 76,5% | 592 |
lubuskie | 215 | 90,0% | 24 | 10,0% | 47 | 19,7% | 52 | 21,8% | 140 | 58,6% | 239 |
łódzkie | 544 | 95,3% | 27 | 4,7% | 99 | 17,3% | 106 | 18,6% | 366 | 64,1% | 571 |
małopolskie | 854 | 91,4% | 80 | 8,6% | 139 | 14,9% | 89 | 9,5% | 706 | 75,6% | 934 |
mazowieckie | 962 | 94,6% | 55 | 5,4% | 221 | 21,7% | 161 | 15,8% | 635 | 62,4% | 1017 |
opolskie | 436 | 96,7% | 15 | 3,3% | 29 | 6,4% | 56 | 12,4% | 366 | 81,2% | 451 |
podkarpackie | 786 | 96,8% | 26 | 3,2% | 80 | 9,9% | 101 | 12,4% | 631 | 77,7% | 812 |
podlaskie | 274 | 97,5% | 7 | 2,5% | 34 | 12,1% | 58 | 20,6% | 189 | 67,3% | 281 |
pomorskie | 486 | 92,7% | 38 | 7,3% | 135 | 25,8% | 70 | 13,4% | 319 | 60,9% | 524 |
śląskie | 886 | 94,1% | 56 | 5,9% | 378 | 40,1% | 142 | 15,1% | 422 | 44,8% | 942 |
świętokrzyskie | 405 | 95,5% | 19 | 4,5% | 57 | 13,4% | 57 | 13,4% | 310 | 73,1% | 424 |
warmińsko-mazurskie | 443 | 88,2% | 59 | 11,8% | 67 | 13,3% | 112 | 22,3% | 323 | 64,3% | 502 |
wielkopolskie | 884 | 95,8% | 39 | 4,2% | 151 | 16,4% | 164 | 17,8% | 608 | 65,9% | 923 |
zachodniopomorskie | 366 | 86,9% | 55 | 13,1% | 86 | 20,4% | 90 | 21,4% | 245 | 58,2% | 421 |
Przeprowadzona 1 stycznia 2000 r. reforma administracyjna kraju podzieliła Polskę na 16 województw o zróżnicowanej powierzchni oraz różnym potencjale demograficznym, co przekłada się również na liczbę i stan parafii w poszczególnych województwach. Tabela nr 4 uwzględniając nowy podział pokazuje siatkę parafii ze względu na ich liczbę, typ oraz charakter. Okazuje się, że największa liczba parafii występuje w województwach: mazowieckim (1017), śląskim (942), małopolskim (934) oraz wielkopolskim (923). Najmniejszą liczbę parafii widzimy w województwach: lubuskim (239) oraz podlaskim (281).
Podział parafii ze względu na typ pokazuje z kolei, że na terenie każdego województwa znajdują się zarówno parafie prowadzone przez duchowieństwo diecezjalne jak i duchowieństwo zakonne. Przy czym, jak to już wcześniej zauważono, przeważają parafie typu diecezjalnego. Niemniej spośród 16 województw 4 z nich, a więc dolnośląskie, lubuskie, warmińsko-mazurskie oraz zachodniopomorskie są obszarami, na terenie których wskaźnik parafii zakonnych przekracza 10% ogółu parafii. Na uwagę zasługuje województwo lubuskie, które charakteryzuje się ogólnie małą liczbą parafii a równocześnie co dziesiąta z nich kierowana jest przez duchowieństwo zakonne.
Ze względu na charakter parafii, a więc lokalizację, wszystkie województwa podobnie jak diecezje, posiadają parafie o charakterze miejskim, miejsko-wiejskim oraz wiejskim. Najwięcej parafii miejskich zlokalizowanych jest w województwach: dolnośląskim (24,7%), mazowieckim (21,7%), pomorskim (25,8%) i śląskim (40,1%). Parafie wiejskie dominują zaś w następujących województwach: lubelskim (76,5%), małopolskim (75,6%), opolskim (81,2%), podkarpackim (77,7%) i świętokrzyskim (73,1%). Charakter parafii miejsko-wiejskiej występuje również we wszystkich województwach i ich wskaźnik waha się w granicach od 9,5% do 22,3%.
Tabela 5. Liczba kościołów i kaplic w poszczególnych diecezjach
Diecezja | Liczba kościołów parafialnych | Liczba kaplic pełniących funkcję kościołów parafialnych | W tym w budowie (niezależnie od kategorii) |
Ogółem | 9839 | 485 | 660 |
gnieźnieńska | 297 | 7 | 10 |
grecko-kat. wroctawsko-gdańska | 16 | ||
kaliska | 261 | 8 | |
katowicka | 301 | 10 | 25 |
kielecka | 267 | 25 | 17 |
koszalińsko-kołobrzeska | 203 | 20 | 20 |
krakowska | 386 | 12 | 13 |
legnicka | 258 | 0 | 32 |
lubelska | 243 | 13 | 19 |
łomżyńska | 162 | 10 | 13 |
łowicka | 160 | - | |
łódzka | 195 | 14 | 44 |
opolska | 394 | 1 | 1 |
ordynariat polowy | 40 | - | 6 |
pelplińska | 285 | 10 | 8 |
płocka | 231 | 11 | 5 |
poznańska | 404 | 9 | 9 |
przemyska | 370 | 12 | 7 |
radomska | 299 | 17 | |
rzeszowska | 217 | 5 | 20 |
sandomierska | 224 | 6 | 4 |
siedlecka | 242 | - | 13 |
sosnowiecka | 142 | 15 | 15 |
szczecińsko-kamieńska | 716 | 19 | 11 |
tarnowska | 434 | 3 | 39 |
toruńska | 179 | 8 | 8 |
warmińska | 211 | 36 | 36 |
warszawska | 190 | 10 | 10 |
warszawsko-praska | 153 | 2 | 13 |
włocławska | 245 | 11 | 10 |
wrocławska | 389 | 10 | 23 |
zamojsko-lubaczowska | 174 | 0 | 11 |
zielonogórsko-gorzowska | 245 | 6 | 5 |
Infrastrukturę sakralną tworzą między innymi zabudowania z przeznaczeniem do sprawowania kultu. Będą to najczęściej kościoły parafialne oraz kaplice pełniące taką funkcję. Tabela nr 5 uwzględniająca tego typu obiekty pokazuje, że na terenach wszystkich diecezji znajduje się obecnie 9839 kościołów parafialnych oraz 485 kaplic. Równocześnie w 616 przypadkach trwają prace budowlane związane ze wznoszeniem obiektów o takim charakterze. Jak wcześniej wykazaliśmy liczba parafii (łącznie z diecezjami bizantyjską, greko-katolicką oraz ordynariatem polowym) wynosi 9886, co nie pokrywa się z liczbą kościołów parafialnych.
Mimo że na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat wzrasta liczba nowo wybudowanych świątyń, w dalszym ciągu nie wszystkie parafie posiadają własny kościół. Liczba wznoszonych budowli sakralnych wskazuje na dynamikę inwestycyjną i potrzeby duszpasterskie danej diecezji. Spośród nich na czoło, pod względem nowo powstających obiektów sakralnych, wysuwają się diecezje: drohiczyńska (93) i łódzka (44), a następnie gdańska (30), lubelska (32), tarnowska (39) oraz warszawska (36). W pozostałych przypadkach inwestycje budowlane prowadzone są mniej intensywnie, co może wskazywać na występowanie wystarczającej liczby kościołów i kaplic. Jednocześnie aktualne dane statystyczne podają, że większość kościołów i kaplic w Polsce posiada strukturę murowaną (65,9%), pozostałe zaś zbudowane są z drewna (8,2%) bądź innych materiałów (20,%). Istnieją również parafie, w których miejsce kultu spełniają lokale zastępcze.
Tabela 6. Liczba kościołów nieparafialnych w poszczególnych diecezjach
Diecezja | Liczba kościołów nieparafialnych diecezjalnych | Liczba kościołów nieparafialnych zakonnych | Ogółem |
Ogółem | 3674 | 248 | 3922 |
białostocka | 1 | 1 | |
bielsko-żywiecka | 19 | 5 | 24 |
bizantyjska przemysko-warszawska | - | 1 | 1 |
częstochowska | 3 | 7 | 10 |
drohiczyńska | 88 | 1 | 89 |
elbląska | 105 | 30 | 135 |
ełcka | 90 | 90 | |
gdańska | 27 | 7 | 34 |
gliwicka | 28 | 3 | 31 |
gnieźnieńska | 35 | 1 | 36 |
grecko-kat. wroctawsko-gdańska | |||
kaliska | 134 | 2 | 136 |
katowicka | 14 | 1 | 15 |
kielecka | 3 | 2 | 5 |
koszalińsko-kolobrzeska | 364 | 1 | 365 |
krakowska | 34 | 36 | 70 |
legnicka | 242 | 29 | 271 |
lubelska | 16 | 8 | 24 |
łomżyńska | 37 | 1 | 38 |
łowicka | 20 | 5 | 25 |
łódzka | 195 | 14 | 209 |
opolska | 142 | 6 | 148 |
ordynariat polowy | - | ||
pelplińska | 159 | 3 | 162 |
płocka | 56 | 2 | 58 |
poznańska | 76 | 10 | 86 |
przemyska | 265 | 2 | 267 |
radomska | 98 | 13 | 111 |
rzeszowska | 107 | 2 | 109 |
sandomierska | 4 | 1 | 5 |
siedlecka | 5 | 2 | 7 |
sosnowiecka | 12 | - | 12 |
szczecińsko-kamieńska | 1 | - | 1 |
tarnowska | 39 | 7 | 46 |
toruńska | 24 | 2 | 26 |
warmińska | 50 | 1 | 51 |
warszawska | 72 | 15 | 87 |
warszawsko-praska | 3 | 1 | 4 |
włocławska | 32 | 1 | 33 |
wrocławska | 359 | 20 | 379 |
zamojsko-lubaczowska | 178 | 5 | 183 |
zielonogórsko-gorzowska | 537 | 1 | 538 |
Działalność duszpasterska - jak wiemy - nie skupia się jedynie wokół kościoła parafialnego ale również rozciąga na inne kościoły np. rektorskie. Pewnym uzupełnieniem statystyki parafialnej są dane na temat tego rodzaju kościołów określanych mianem nieparafialnych, a w których posługę duszpasterską sprawują zarówno duchowni diecezjalni, co i zakonni.
Tabela 7. Liczba Samodzielnych Ośrodków Duszpasterskich w poszczególnych diecezjach
Diecezja | Liczba Sam. Ośrod. Duszp. diecezjalnych | Liczba Sam. Ośrod. Duszp. zakonnych | Ogółem |
Ogółem | 206 | 84 | 290 |
białostocka | 2 | 2 | |
bielsko-żywiecka | 3 | ||
bizantyjska przemysko-warszawska | - | - | - |
częstochowska | - | - | - |
drohiczyńska | 1 | - | 1 |
elbląska | 23 | 5 | 28 |
ełcka | - | - | - |
gdańska | - | ||
gliwicka | - | - | - |
gnieźnieńska | - | - | - |
grecko-kat. wrocławsko-gdańska |
|
|
- |
kaliska | - | - | - |
katowicka | 3 | 1 | 4 |
kielecka | 2 | 12 | 14 |
koszalińsko-kołobrzeska | - | - | |
krakowska | 5 | 11 | 16 |
legnicka | 4 | 4 | |
lubelska | 1 | 1 | |
łomżyńska | 2 | 2 | |
łowicka | 1 | 1 | |
łódzka | 1 | 15 | 16 |
opolska | 1 | 1 | |
ordynariat polowy | 103 | 103 | |
pelplińska | - | - | - |
płocka | 1 | 2 | 3 |
poznańska | 1 | 2 | 3 |
przemyska | 6 | 2 | 8 |
radomska | 1 | - | 1 |
rzeszowska | 5 | 5 | |
sandomierska | 5 | - | 5 |
siedlecka | - | - | - |
sosnowiecka | - | - | - |
szczecińsko-kamieńska | - | - | - |
tarnowska | 7 | 7 | |
toruńska | - | 1 | 1 |
warmińska | 19 | 4 | 23 |
warszawska | 2 | 28 | 30 |
warszawsko-praska | 2 | 2 | |
włocławska | - | - | - |
wrocławska | 4 | 1 | 5 |
zamojsko-lubaczowska | - | - | |
zielonogórsko-gorzowska | 1 | 1 |
Uzupełnieniem charakterystyki polskich parafii są dane na temat działalności Samodzielnych Ośrodków Duszpasterskich. Odpowiadając na zapotrzebowanie różnych grup, ruchów i stowarzyszeń, rozwijają szeroką działalność na terenach niektórych diecezji. Ogółem we wszystkich diecezjach ich liczba sięga obecnie 290 ośrodków. Podobnie jak i w poprzednich zestawieniach i tu większość z nich jest prowadzona przez duchowieństwo diecezjalne (206), zaś zakonnicy kierują 84 takimi ośrodkami. Rozkład na wszystkie diecezje pokazuje, iż największą liczbę z nich posiada Ordynariat Polowy (103) co wypływa z jego specyfiki duszpasterskiej. Oprócz niego działalność tego typu rozwijana jest w diecezji warszawsko-praskiej (30), elbląskiej (28) warmińskiej (23) oraz krakowskiej (16), łódzkiej (16) i kieleckiej (14). W pozostałych diecezjach liczba takich ośrodków jest niewielka i nie przekracza dziesięciu.
Wydawcą jest Apostolicum, 05-091 Ząbki, tel.: (22) 781-74-64
Copyright by ISSK SAC 2001
opr. JU/PO