Polityka a świadectwo o Chrystusie i praktykowanie miłości

Ojciec Święty przyjął na audiencji w Sali Konsystorza uczestników xxiv Zgromadzenia Plenarnego Papieskiej Rady ds. Świeckich, którego obrady poświęcone były świadectwu dawanemu Chrystusowi we wspólnocie politycznej. Papież powiedział m.in., że «potrzebni są politycy będący autentycznymi chrześcijanami, a bardziej jeszcze wierni świeccy składający świadectwo o Chrystusie i Ewangelii we wspólnocie obywatelskiej i politycznej» oraz, że misją Kościoła nie jest szkolenie polityków, może on jednak wydawać osąd moralny także o sprawach, które dotyczą porządku politycznego.

Eminencje, czcigodni bracia w biskupstwie i w kapłaństwie, drodzy bracia i siostry!

Z radością przyjmuję was wszystkich, członków i konsultorów, biorących udział w xxiv Zgromadzeniu Plenarnym Papieskiej Rady ds. Świeckich. Serdecznie pozdrawiam przewodniczącego Rady, kard. Stanisława Ryłkę, dziękując mu za uprzejme słowa, które do mnie skierował, jej sekretarza, bpa Josefa Clemensa, i wszystkich obecnych. Sam skład osobowy waszej dykasterii, gdzie obok pasterzy pracują w większości wierni świeccy z całego świata, wywodzący się z różnych środowisk i o rozmaitych doświadczeniach, jest znaczącym obrazem organicznej wspólnoty, jaką tworzy Kościół, w którym kapłaństwo powszechne, właściwe wiernym ochrzczonym, i kapłaństwo urzędowe są zakorzenione w jednym kapłaństwie Chrystusa, na warunkach zasadniczo odmiennych, lecz nawzajem sobie służą. Gdy dobiega końca Rok Kapłański, jeszcze bardziej czujemy się świadkami zadziwiającego i wielkodusznego oddania i poświęcenia tak wielu ludzi «zdobytych» przez Chrystusa i upodobnionych do Niego w kapłaństwie urzędowym. Dzień po dniu towarzyszą oni w drodze christifideles laici, głosząc Słowo Boże, mówiąc o Jego przebaczeniu i pojednaniu z Nim, przypominając o modlitwie i ofiarowując jako pokarm Ciało i Krew Pana. Z tej tajemnicy komunii wierni świeccy czerpią głęboką siłę, która pozwala im być świadkami Chrystusa w konkretnych warunkach ich życia, we wszystkich środowiskach i formach działalności.

Temat tego waszego zgromadzenia: «Świadkowie Chrystusa we wspólnocie politycznej», ma szczególne znaczenie. Oczywiście nie należy do misji Kościoła techniczne szkolenie polityków. Temu celowi służą różne instytucje. Jednakże jego misją jest «wydawanie osądu moralnego, również o sprawach, które dotyczą porządku politycznego, zwłaszcza gdy wymagają tego fundamentalne prawa osoby albo zbawienie dusz, przy zastosowaniu tych wszystkich środków pomocniczych, które zgodne są z Ewangelią i z dobrem wszystkich, stosownie do czasu i zmieniających się warunków» (Gaudium et spes, 76). Kościół w szczególny sposób skupia się na wychowywaniu uczniów Chrystusa, ażeby zawsze i wszędzie byli oni świadkami Jego obecności. Wierni świeccy powinni ukazywać w konkretny sposób w życiu osobistym i rodzinnym, społecznym, kulturalnym i politycznym, że wiara pozwala w nowy i głęboki sposób odczytywać rzeczywistość i ją przekształcać; że chrześcijańska nadzieja rozszerza ograniczone horyzonty człowieka i wskazuje mu prawdziwe wyżyny jego istnienia — Boga; że miłość w prawdzie jest najbardziej skuteczną siłą, która może zmienić świat; że Ewangelia jest gwarancją wolności i przesłaniem o wyzwoleniu; że podstawowe zasady nauki społecznej Kościoła — takie jak godność osoby ludzkiej, pomocniczość i solidarność — są bardzo aktualne i cenne w dziele propagowania nowych dróg rozwoju w służbie całego człowieka i wszystkich ludzi. Zadaniem wiernych świeckich jest również aktywne uczestniczenie w życiu politycznym — w sposób coraz bardziej zgodny z nauczaniem Kościoła powinni oni w demokratycznej dialektyce opowiadać się za dobrze umotywowanymi racjami i wielkimi ideałami, zabiegając o szeroki konsensus tych wszystkich, którym leżą na sercu obrona życia i wolności, strzeżenie prawdy i dobra rodziny, solidarność z potrzebującymi, i są przekonani, że dążenie do wspólnego dobra jest konieczne. Chrześcijanie nie dążą do hegemonii politycznej bądź kulturalnej, ale wszędzie tam, gdzie się angażują, powoduje nimi pewność, że Chrystus jest kamieniem węgielnym każdej ludzkiej budowli (por. Kongregacja Nauki Wiary, Nota doktrynalna o niektórych aspektach działalności i postępowania katolików w życiu politycznym, 24 listopada 2002 r.).

Posługując się wyrażeniem stosowanym przez moich poprzedników, ja również mogę stwierdzić, że polityka jest ważną dziedziną praktykowania miłości. Przypomina ona chrześcijanom, że powinni się zdecydowanie angażować na rzecz wspólnoty obywatelskiej, na rzecz budowy pomyślnego życia w różnych krajach, a także być obecni i skutecznie działać w ramach organizacji i programów wspólnoty międzynarodowej. Potrzebni są politycy będący autentycznymi chrześcijanami, a bardziej jeszcze wierni świeccy składający świadectwo o Chrystusie i Ewangelii we wspólnocie obywatelskiej i politycznej. Tę potrzebę należy uwzględniać w programach wychowawczych wspólnot kościelnych, konieczne są też nowe formy towarzyszenia i wspierania ze strony pasterzy. Przynależność chrześcijan do stowarzyszeń wiernych, do ruchów kościelnych i do nowych wspólnot może być dla tych uczniów i świadków dobrą szkołą z uwagi na bogactwo charyzmatyczne, wspólnotowe, wychowawcze i misyjne, właściwe tym środowiskom.

Jest to wyzwanie niełatwe. Czasy, w których żyjemy, stawiają przed nami wielkie i złożone problemy, a kwestia społeczna stała się jednocześnie kwestią antropologiczną. Legły w gruzach schematy ideologiczne, które w niedawnej przeszłości miały być rzekomo «naukowym» rozwiązaniem tej kwestii. Rozpowszechnianie się mglistego relatywizmu kulturowego oraz utylitarystycznego i hedonistycznego indywidualizmu osłabia demokrację i sprzyja dominacji potentatów. Należy odnaleźć i pogłębić autentyczną mądrość polityczną; mieć wysokie wymagania w odniesieniu do własnych kompetencji; w sposób krytyczny posługiwać się wynikami badań nauk humanistycznych; stawiać czoło rzeczywistości we wszystkich jej aspektach, unikając redukcjonizmu ideologicznego i utopijnych roszczeń; podchodzić z otwartością do wszystkich form prawdziwego dialogu i współpracy, ze świadomością, że polityka jest także trudną sztuką szukania równowagi między ideałami i interesem, ale nie zapominać też, że wkład chrześcijan jest decydujący tylko wtedy, gdy rozumienie wiary staje się rozumieniem rzeczywistości, kryterium osądu i przemiany. Potrzebna jest prawdziwa «rewolucja miłości». Nowe pokolenia stoją w obliczu wielkich wymogów i wyzwań związanych z życiem indywidualnym i społecznym. Wasza dykasteria śledzi te sprawy ze szczególną troską, zwłaszcza dzięki Światowym Dniom Młodzieży, które od 25 lat wydają bogate owoce apostolskie wśród ludzi młodych. Jednym z nich jest zaangażowanie społeczne i polityczne, którego podstawą nie są ideologie czy partykularne interesy, ale wybór, by służyć człowiekowi i wspólnemu dobru w świetle Ewangelii. Drodzy przyjaciele, prosząc Pana, aby prace tego waszego zgromadzenia oraz wasza codzienna działalność wydały obfite owoce, zawierzam każdego z was, wasze rodziny i wspólnoty wstawiennictwu Najświętszej Maryi Panny, Gwiazdy nowej ewangelizacji, i z serca wam udzielam apostolskiego błogosławieństwa.

opr. mg/mg