Sprawozdanie z I Ogólnopolskiego Kongresu Misyjnego Zakonów i Zgromadzeń Zakonnych

Sprawozdanie ks. dra Eugeniusza Śliwki, werbisty, sekretarza Kongresu, z przebiegu Pierwszego Ogólnopolskiego Kongresu Misyjnego Zakonów i Zgromadzeń Zakonnych Męskich i Żeńskich, który odbył się w 2002 roku na terenie Archidiecezji Gdańskiej przedstawione na zebraniu organizatorów i sponsorów Kongresu w Gdańsku-Oliwie, w dniu 28 XII 2002 roku

Otwierając to dzisiejsze spotkanie, chciałbym bardzo serdecznie wszystkich Państwa przywitać, na czele z Jego Ekscelencją Księdzem Arcybiskupem Metropolitą Gdańskim.

Dobiega końca rok 2002 od narodzenia Chrystusa, tym samym także dobiega końca Pierwszy Ogólnopolski Kongres Misyjny Zakonów i Zgromadzeń na terenie Archidiecezji Gdańskiej. Było to wielkie doświadczenie pastoralne zarówno dla tych, którzy ten Kongres organizowali i przeprowadzali, jak też dla tych, którzy byli adresatami kongresowych przedsięwzięć. Hasłem Kongresu były słowa Ojca Świętego Jana Pawła II zaczerpnięte z Ewangelii — „Wypłyń na głębię”, które Ojciec Święty uczynił hasłem i programem na nowe tysiąclecie. Ojciec Święty każe nam uzbroić się w cierpliwość i nową nadzieję.

I tak jak pierwsi uczniowie, powróciwszy z nieudanego połowu, na słowa skierowane do Piotra „wypłyń na głębię”, zaryzykowali i wyłowili z morza tyle ryb, że aż się rwały sieci. My też zaryzykujmy, bo idąc z Chrystusem w nowym tysiącleciu, z pewnością przeżyjemy to, co powracający z drugiego połowu apostołowie. Na sukces na płaszczyźnie teologicznej składa się i trud apostolski i wiara i posłuszeństwo Bogu, nawet wbrew logice, bo tylko dla Boga rzecz niemożliwa staje się możliwą.

Pierwszy Krajowy Kongres Misyjny Zakonów na terenie Archidiecezji Gdańskiej dobiega końca. Głównym jego celem było uczulenie społeczeństwa na potrzeby misyjne i uświadomienie katolikom, że ich katolicyzm bez odpowiedzialności za głoszenie Ewangelii dla całego świata nie ma większego sensu. Chcieliśmy uświadomić sobie wzajemnie, że na tyle mamy prawo przyznawać się do Chrystusa, na ile dajemy odpowiedź na misyjne wezwania. Jeżeli chodzi o prowadzących Kongres, mieli oni okazję, po pierwsze, spróbowania własnych sił apostolskich na nieznanym dotąd terenie, mieli okazję przekraczania siebie, ćwiczenia się w cierpliwości we współpracy z wieloma różnymi podmiotami. Mimo, że upłynęło tyle lat, nie możemy odnotować w przeszłości takiego wielkiego pola współpracy między zakonami, jak to miało miejsce w mijającym roku. Kongres objął swoim działaniem ponad 180 parafii Archidiecezji Gdańskiej. W Kongresie aktywnych było ponad 40 zakonów i zgromadzeń polskich. Były to zgromadzenia liczące się na polu pracy misyjnej. Żałujemy jednak, że pozostałe zakony nie podjęły tego zadania, a przecież wiara, także we wspólnotach zakonnych, wzmacnia się, gdy jest przekazywana. Problematyką misyjną pragnęliśmy objąć wszystkie warstwy społeczne Archidiecezji. Główny nacisk położyliśmy na obecność zakonów w parafiach. Zakony przeprowadziły katechezy w przedszkolach i szkołach różnego poziomu, przewodniczyły

Mszom św. misyjnym i nabożeństwom, organizowały spotkania z misjonarzami, wystawy, spektakle misyjne, gazetki, kiermasze. Poszczególne zakony przy okazji animacji misyjnej organizowały animację powołaniową przybliżając np. studentom charyzmaty swoich zakonów. Jakże wiele literatury i ulotek dostało się do rąk uczestników.

Kongres rozpoczął oficjalnie list pasterski arcybiskupa Tadeusza Gocłowskiego, metropolity gdańskiego do diecezjan, odczytany w okresie wielkiego postu. Kolejnym wydarzeniem były ogólnodiecezjalne uroczystości ku czci św. Wojciecha. Zakony poprowadziły Drogę Krzyżową, której przewodniczył biskup wygnaniec z Syberii Jerzy Mazur, werbista. On też przedstawił aktualną sytuację katolików na tym terenie. Na Wzgórzu Wojciechowym odbyła się prezentacja misterium męki Pańskiej, nabożeństwo z wystawieniem Najświętszego Sakramentu w intencji dzieła misyjnego, a następnie koncerty zakonnych zespołów kleryckich. Następnego dnia miała miejsce Msza św. dla młodzieży, którą sprawował biskup Jerzy Mazur z Syberii. Sumie pontyfikalnej z udziałem biskupów gdańskich i biskupa z Syberii przewodniczył biskup Adam Śmigielski z Sosnowca. Na zakończenie świadectwo o swoim Kościele Syberyjskim przedstawił biskup Mazur. Przez cały czas odpustu, zarówno w kościele, na plebani, jak i w specjalnym namiocie można było oglądać wystawy misyjne połączone z prezentacją eksponatów przywiezionych przez misjonarzy. Wszyscy wojciechowi pielgrzymi mogli zaopatrzyć się w materiały misyjne. Zakonnicy wzięli także udział w procesji z relikwiami św. Wojciecha z kościoła Mariackiego w Gdańsku do miejsca odpustu. Przygotowano wiele afiszy, wiele informacji, które były rozprowadzane w parafiach, szkołach, mediach, a także w różnych punktach ulicznych miasta. Dalszym działaniem kongresowym było sympozjum naukowe na Uniwersytecie Gdańskim połączone z wystawami muzealniczymi, spektaklem misyjnym w wykonaniu dzieci z Jeżewa, kiermaszem książki misyjnej i misjologicznej. Dekoracje prezydium stanowiły meble afrykańskie, udostępnione na czas sympozjum przez byłego misjonarza w Afryce, księdza dziekana Ryszarda Pełcha ze Świecia. Sesja trwała 3 dni. Wzięli w niej udział także goście zagraniczni. Ostatniego dnia w Centrum Ekumenicznym Sióstr Brygidek w Oliwie odbyło się nabożeństwo ekumeniczne w intencji świata, które przeprowadzili wspólnie przedstawiciele głównych ośrodków chrześcijańskich Trójmiasta, któremu przewodniczył Arcybiskup metropolita gdański. Na zakończenie spotkania ekumenicznego odbyła się agapa. Kolejne ogólnodiecezjalne wydarzenie misyjne miało miejsce przy okazji uroczystości Zesłania Ducha Świętego. W kościele Świętej Trójcy w Gdańsku na to spotkanie przybyli członkowie kół misyjnych dziecięcych i dorosłych. W nocy w Dzień Zesłania Ducha Świętego miało miejsce specjalne nabożeństwo ku czci Ducha Świętego w Bazylice Mariackiej, pod przewodnictwem metropolity gdańskiego. Dalsze wydarzenie kongresowe, to spotkanie dzieci w Operze Leśnej. Program spotkania wypełniły śpiewy i tańce afrykańskie, świadectwa misjonarzy oraz katecheza misyjna przeprowadzona przez arcybiskupa gdańskiego. Spotkaniu towarzyszyła wystawa prezentująca sytuację dzieci w Afryce. Dzieci zostały wyposażone w materiały o tematyce misyjnej.

Główne działania kongresowe przypadły na połowę czerwca 2002 roku. Msza św. inauguracyjna, której przewodniczył Ksiądz Arcybiskup Józef Kowalczyk Nuncjusz Apostolski w Warszawie odbyła się w Bazylice Archikatedralnej w Gdańsku-Oliwie. Przy tej okazji zostały poświęcone 2 samochody ufundowane przez austriacką i polską MIVA dla polskich misjonarzy. Następnego dnia ksiądz biskup Zygmunt Pawłowicz, sufragan gdański, w Bazylice Mariackiej w Gdańsku otworzył wielką wystawę misyjną, w której swoją działalność misyjną prezentowało ponad 40 zakonów i zgromadzeń zakonnych. Poza zakonami prezentowały swoje zaangażowanie misyjne: Papieskie Dzieła Misyjne, Komisja Misyjna Episkopatu, Fundacja Redemptoris Misio z Poznania oraz ruch MAITRI, a także misyjne organizacje z zagranicy — Kirche in Noot, Medeor, MIVA. Kolejnego dnia w Pałacu Opatów w Oliwie było otwarcie wystawy poświęconej pracy ojca Mariana Żelazka, który pracuje w Indiach ponad 50 lat. Wystawę otwierał konsul Królestwa Norwegii w Gdyni wraz z księdzem infułatem Stanisławem Bogdanowiczem. Wystawa ta stanowiła część akcji propagandowej zmierzającej do przyznania ojcu Żelazkowi Pokojowej Nagrody Nobla za rok 2002. Równolegle w Muzeum Archeologicznym w Gdańsku otworzono wystawę nowogwinejską ze zbiorów Muzeum Misyjnego w Pieniężnie. Przez cały tydzień w 3 kinach Trójmiasta: „Neptun” i „Kameralne” w Gdańsku oraz „Warszawa” w Gdyni były prezentowane filmy o tematyce misyjnej. W Centrum Kultury w Wejherowie zaprezentowano sztukę afrykańską. W sali wystawowej kościoła Matki Bożej przy ulicy Świętojańskiej gdańska malarka Maria Jędrzejczyk, w kontekście sztuki afrykańskiej, zaprezentowała swoje malarstwo - Madonny świata. Należy dodać, iż w czasie głównego tygodnia kongresowego w różnych kościołach archidiecezji miały miejsce spotkania modlitewne połączone z prezentacją takich zagadnień kluczowych misji, jak zaangażowanie społeczno- socjalne misjonarzy, zakony kontemplacyjne na misjach, charyzmaty zakonne odpowiedzią na potrzeby współczesności, Kościół w Chinach i Rosji, chrześcijaństwo w spotkaniu z islamem. Nie zabrakło także oddania czci misjonarzom męczennikom, co miało miejsce w musicalu „Benedicti” w kościele Świętego Jana. Każdego dnia w kościołach Archidiecezji, gdzie jest wieczysta adoracja Najświętszego Sakramentu, modlono się w intencji misji, a w kościele Świętego Józefa w Gdańsku odprawiono całonocną adorację w intencji misji przy udziale kilkudziesięciu osób.

W sobotę poprzedzającą główne uroczystości w Bazylice Mariackiej w Gdańsku, na ulicy Długiej zorganizowano koncert misyjny, połączony z loterią misyjną, w wykonaniu zespołów muzycznych różnych zakonów oraz zaproszonych gości z krajów misyjnych. Przedwakacyjne prace kongresowe zakończyła uroczysta Msza św. w Bazylice Mariackiej w Gdańsku pod przewodnictwem arcybiskupa metropolity gdańskiego. Po nabożeństwie odbyła się w Dworze Artusa w Gdańsku agapa ku czci polskich misjonarzy, a także wszystkich zaangażowanych w dzieło kongresowe. W godzinach wieczornych w Bazylice Świętej Brygidy w Gdańsku miał miejsce koncert muzyki boliwijskiej opracowanej przez ojca Piotra Nawrota, werbistę. Koncert wykonała Cappella Gedanensis. Po koncercie odbyło się nieformalne spotkanie na plebani u księdza prałata Jankowskiego.

Jednym z końcowych akcentów kongresowych było ogólnodiecezjalne spotkanie ministrantów w kościele Świętego Stanisława w Gdyni, w którym wziął również udział ksiądz arcybiskup Tadeusz Gocłowski. W trakcie spotkania zaprezentowano afrykańską wystawę ze zbiorów w Pieniężnie, ponadto klerycy z Pieniężna zaprezentowali koncert muzyki latynoskiej. Podobnie jak na innych spotkaniach, ministranci zostali zaopatrzeni w materiały misyjne. Ministranci wzięli także udział w konkursie misyjnym. Głównymi gospodarzami ministranckiego spotkania misyjnego byli nowicjusze jezuiccy. Po wakacjach w wielu szkołach przeprowadzono plastyczny konkurs misyjny oraz wiedzy misyjnej. W sumie w konkursach tych wzięło udział ponad 300 osób z diecezji gdańskiej, elbląskiej oraz pelplińskiej. Konkurs mógł dojść do skutku dzięki zaangażowaniu się katechetów, rodziców oraz Centrum Kształcenia Nauczycieli w Gdańsku, a także Wydziału Katechetycznego Kurii Gdańskiej.

Dzieło kongresowe ze swoim przesłaniem mogło dotrzeć do szerszego grona odbiorców dzięki telewizji, radiu oraz prasie świeckiej, a także religijnej, głównie TV Gdańsk, TV Kablowej UPC, Radiu Gdańsk, Radiu Plus, Radiu Maryja, KAI, Dziennikowi Bałtyckiemu, Naszemu Dziennikowi, Gwieździe Morza. Pogłębienie wielu problemów prezentowanych podczas Kongresu mogło nastąpić dzięki publikacjom własnym kongresowym takim jak: „ABC misji”, „Paszport misyjny”, „Informator o zakonach misyjnych”, informacje o przebiegu poszczególnych etapów Kongresu. Powstało wiele filmów. Wiele zakonów zaprezentowało własne materiały misyjne. To było olbrzymie wydarzenie, które mogło dojść do skutku dzięki wielu osobom, i w tym miejscu chciałbym w imieniu zarządu Kongresu im wszystkim bardzo serdecznie podziękować.

Najpierw chciałbym podziękować Księdzu Arcybiskupowi Tadeuszowi Gocłowskiemu Metropolicie Gdańskiemu za przyjęcie Kongresu do siebie i towarzyszenie temu dziełu przez cały okres jego trwania, Panu Prezydentowi Miasta Gdańska Pawłowi Adamowiczowi, Pani Prezydent Ewie Sienkiewicz i ich współpracownikom. Dziękuję Rektorowi Uniwersytetu Gdańskiego i Wydziałowi Historycznemu z jego dziekanem na czele. Także podziękowania kieruję pod adresem różnych środowisk naukowych w kraju i zagranicą, które zechciały swoich przedstawicieli przysłać na sesję naukową, również prelegentom za ich wystąpienia.

Dziękuję księżom dziekanom, księżom proboszczom, księżom wikarym, katechetom, gospodyniom na plebaniach, rektorom kościołów zakonnych, dyrektorom szkół, dyrektorom muzeów, dyrekcji Międzynarodowych Targów Gdańskich, pracownikom Kurii Gdańskiej, dyrektorom centrów i domów kultury, przełożonym zakonów żeńskich i męskich, dyrektorom i właścicielom kin, dyrektorom i właścicielom piekarń, cukierni i zakładów mięsnych, dyrektorom i właścicielom zakładów poligraficznych, zarządowi Caritas Gdańskiej i jej pracownikom wraz z wolontariatem, który był zaangażowany w zbiórce fantów na loterię misyjną, fundatorom fantów misyjnych, dziennikarzom z prasy, radia i telewizji, redaktorom i plastykom publikacji kongresowych własnych, wszystkim zakonnicom i zakonnikom tworzącym Kongres, zarządowi Kongresu, sekretariatowi Kongresu, Cappelli Gedanensis z dyrekcją, właścicielowi przedsiębiorstwa transportowego z Chwaszczyna, pracownikom Fundacji Misyjno-Charytatywnej im. Bł. Józefa z Szantungu, właścicielom hotelu Continental w Krynicy Morskiej, firmie Alnico, wszystkim ofiarodawcom na cele misyjne, a także wszystkim wspierającym misje i Kongres w formie modlitewnej - składam serdeczne Bóg zapłać.

Kongres może nie był od strony organizacyjnej aż tak bardzo udany. Większości ta forma prezentacji misji się podobała. Sądzę , że zdobyte w Gdańsku doświadczenia zostaną wykorzystane, jeżeli Pan Bóg pozwoli, podczas następnych edycji kongresowych. Doświadczenia kongresowe, wygłoszone referaty, konferencje, przemówienia, sprawozdania, protokoły, korespondencja, fotografie prezentujące Kongres zostaną opublikowane w formie pozycji książkowej, która będzie stanowiła trwały dokument tego wydarzenia i zarazem źródło wiedzy, z którego na bieżąco będzie można korzystać.

opr. mg/mg