Jak co roku w Panewnikach

Szacuje się, że w Polsce żyje około 50 tysięcy niesłyszących. Jak informuje dyrektor Krajowej Centrali Duszpasterstwa Głuchych ks. Adam Michalski, w tym środowisku w pracę duszpasterską zaangażowanych jest około 120 księży i tyle samo osób współpracujących z nimi: sióstr zakonnych, katechetów, kleryków i osób świeckich.

26 października br. w Domu Prowincjalnym Sióstr Służebniczek NMP w Katowicach Panewnikach odbyło się ogólnopolskie spotkanie, w którym uczestniczyło około siedemdziesięciu osób.

— Ten doroczny zjazd jest okazją do podjęcia decyzji dotyczących dalszej pracy duszpasterskiej wśród głuchych, a także służy wymianie doświadczeń pomiędzy osobami działającymi w różnych ośrodkach Polski — informuje ks. Adam Michalski.

W tym roku po raz pierwszy w panewnickim spotkaniu uczestniczył prof. Bogdan Szczepankowski, wiceprezes Zarządu Głównego Polskiego Związku Głuchych i specjalista w zakresie surdopedagogiki (pedagogika specjalna dotycząca nauczania i wychowywania głuchych). W referacie poświęconym historii duszpasterstwa wśród niesłyszących prof. B. Szczepankowski wykazał, że początki wszelkich znanych i opisanych form działalności na rzecz osób głuchych nierozerwalnie związane są z Kościołem. Szczególnie wiele miejsca poświęcił działaniom wśród niesłyszących na ziemiach polskich. Warto przypomnieć, że pierwszą szkołę dla dzieci głuchych założył w 1817 roku ks. Jakub Falkowski, natomiast pierwszy słownik języka migowego opracowali w 1879 roku dwaj księża: Józef Hollak i Teofil Jagodziński. W roku 1905 powstało w Katowicach jedno z pierwszych katolickich stowarzyszeń głuchoniemych.

W historii duszpasterstwa głuchych Górny Śląsk odgrywa szczególną rolę. Od 1953 roku ks. Konrad Lubos i ks. Jan Urbaczka organizowali w Panewnikach ogólnopolskie szkolenia dla kapłanów sprawujących duchową opiekę nad niesłyszącymi i dla osób z nimi współpracujących. Pięć lat później Episkopat Polski utworzył przy katowickiej Kurii obecną Krajową Centralę Duszpasterstwa Głuchych, której dyrektorem przez 34 lata był zmarły w maju śp. ks. prałat Konrad Lubos. Metropolita katowicki arcybiskup Damian Zimoń pełni z ramienia Episkopatu funkcję opiekuna tego duszpasterstwa.

W oddzielnym referacie prof. B. Szczepankowski podzielił się uwagami dotyczącymi problemów porozumiewania się z osobami niesłyszącymi. Jak podkreślali w dyskusji uczestnicy spotkania, główną przyczyną izolacji tej grupy niepełnosprawnych jest bariera kontaktu ze społeczeństwem. Ich niepełnosprawność — w odróżnieniu od innych — nie jest od razu widoczna, a poza tym nie potrafią oni opowiedzieć o niej ludziom zdrowym. Dlatego sprawą najważniejszą jest poszerzenie kręgu osób pełnosprawnych, umiejących porozumieć się z niesłyszącymi, a także przekazanie im jak największej wiedzy o tym problemie. Obecność prof. B. Szczepankowskiego zaowocowała w czasie dyskusji propozycją zorganizowania przy jego współudziale letniej szkoły języka migowego dla osób pracujących w duszpasterstwie głuchych.

Przekazano również zebranym ważne informacje o publikacjach, które zostaną wydane w najbliższym czasie i z pewnością będą pomocne w pracy duszpasterskiej. W nakładzie 3 tysięcy egzemplarzy pod koniec roku ukaże się długo oczekiwany „Słownik liturgiczny języka migowego” prof. Bogdana Szczepankowskiego. Będzie on rozprowadzany przez wydziały duszpasterskie w Kuriach diecezjalnych.

Ułatwieniem w nawiązywaniu kontaktów będzie z pewnością, mający się ukazać w formie roboczej jeszcze w tym roku, schematyzm ośrodków duszpasterstwa niesłyszących w Polsce. Tę publikację przygotowuje ośrodek wrocławski.

Szczególnie ważna decyzja zapadła w sprawie przyszłorocznej ogólnopolskiej pielgrzymki głuchych na Jasną Górę. W roku 2000 odbędzie się ona w sobotę 1 kwietnia. Zmiana terminu wynika przede wszystkim z chęci wspólnotowego przeżycia spotkania z Jasnogórską Panią w kameralnych warunkach, a tym samym uniknięcia jesiennego natłoku pielgrzymów.

K.