Zamiast nauki – dobrostan ucznia. Przeciw groźnej reformie MEN można zaprotestować do 18 grudnia

W środę do konsultacji publicznych skierowano projekty dwóch rozporządzeń ministra edukacji: pierwsze, w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz drugie, w sprawie ramowego planu nauczania dla publicznej szkoły podstawowej.

Konsultacje publiczne potrwają do 18 grudnia 2025 r. Formularz konsultacyjny oraz szczegółowe informacje o projektach znajdują się na stronie MEN. 

Projekty rozporządzeń opracowane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej we współpracy z Instytutem Badań Edukacyjnych – Państwowym Instytutem Badawczym to element szerszej reformy tzw. „Reformy26. Kompas Jutra”, którą resort chce etapami wprowadzać do szkół.

Nauczyciele i pedagodzy, broniący polskiej szkoły, przestrzegają: to groźny program, prowadzący do destrukcji oświaty. Głos w tej sprawie zabrała Koalicja na Rzecz Ocalenia Polskiej Szkoły (KROPS). W „Apelu do polityków o powstrzymanie szkodliwych zmian prawa oświatowego” czytamy tam między innymi:

„W destrukcyjnym projekcie, nad którym ma głosować wkrótce polski Sejm, znajdują się bardzo niebezpieczne zapisy:

– po pierwsze, z definicji podstawy programowej mają zniknąć obowiązkowe „treści nauczania”. W nowej definicji, określenie „treści nauczania – wymagania szczegółowe” zostanie zastąpione niekonkretnym określeniem „oczekiwane efekty uczenia się i wymagania dotyczące doświadczeń edukacyjnych”. Zmiana ta sprawi, że szkoła realnie przestanie uczyć i wymagać! W efekcie tego przedefiniowania, np. aż do klasy VI szkoły podstawowej ma nie być listy lektur obowiązkowych. Pozbawi to szkołę funkcji kulturowej i spajającej, gdyż treści nauczania były zawsze narzędziem kształtowania wspólnego dziedzictwa edukacyjnego i elementem tożsamości narodowej;

– po drugie, katalog „wymagań dotyczących doświadczeń edukacyjnych”, do jakich zostaną zobowiązani uczniowie i nauczyciele, zależeć będzie wyłącznie od ministra edukacji i rozporządzenia określającego podstawę programową. Powyższe prowadzi do naruszenia zasady autonomii nauczycieli zapisanej w art. 12 ust. 2 Karty Nauczyciela, zgodnie z którym: „Nauczyciel w realizacji programu nauczania ma prawo do swobody stosowania takich metod nauczania i wychowania, jakie uważa za najwłaściwsze […]”;

– po trzecie, jako dokument kierunkowy planowanych reform został wskazany w uzasadnieniu „Profil absolwenta i absolwentki. Droga do zmian w edukacji” przygotowany przez Instytut Badań Edukacyjnych. „Profil” nie posiada rangi aktu normatywnego, nie został uchwalony w żadnym trybie legislacyjnym i jest pozbawiony przepisów wykonawczych. W toku konsultacji zorganizowanych przez IBE „Profil” został szeroko skrytykowany, gdyż nie skupia się na rozwoju ucznia, a na jego formatowaniu i ogólnikowych kompetencjach;  

– po czwarte, zmiany definicji podstawy programowej skutkować będą zmianami zasad oceniania i organizacji egzaminu 8-klasisty i egzaminu maturalnego, obejmą więc cały proces kształcenia.

Projekt nowelizacji ustawy należy łączyć z Reformą26. Kompas Jutra i opublikowanymi na stronach IBE nowymi projektami podstaw programowych wszystkich przedmiotów dla szkół podstawowych, które zakładają:

– całkowitą likwidację obowiązkowego kanonu lektur do kl. VI w szkołach podstawowych, a w kl. VII-VIII jego ograniczenie do minimum -> będzie to skutkować zerwaniem kodu kulturowego, wynarodowieniem Polaków i upadkiem edukacji humanistycznej;

– w zakresie historii i edukacji obywatelskiej przesunięcie akcentów z wątków narodowych na ponadnarodowe (przy czym istotne ograniczenie treści narodowych i patriotycznych nastąpiło już przy ostatniej nowelizacji podstaw programowych dokonanych przez minister Barbarę Nowacką) ->kształtowanie kompleksów, wykorzenienie dumy narodowej;

– usunięcie biologii i geografii w kl. V i VI i zastąpienie ich do kl. VI przedmiotem „przyroda” ->brak usystematyzowanej wiedzy, skrajne obniżenie poziomu nauczania, upadek edukacji przyrodniczej;

– celowe bardzo pobieżne potraktowanie treści dotyczących rozwoju i rozmnażania człowieka na przyrodzie i biologii, a wprowadzenie ich do edukacji zdrowotnej ->planowane wprowadzenie przymusowej edukacji zdrowotnej z elementami deprawacyjnej edukacji seksualnej, czyli złamanie prawa rodziców do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami, w tym w obszarze norm moralnych i religijnych (art. 53 ust. 3 Konstytucji RP);

– edukację klimatyczną na niemal każdym przedmiocie (ideologizacja, propagowanie treści nienaukowych);

– radykalne ograniczenie treści nauczania na rzecz projektów i zajęć praktycznych (utylitaryzm, przyjęcie modelu ze szkolnictwa zawodowego dla wszystkich uczniów)”. 

W środę Instytut Badań Edukacyjnych – Państwowy Instytut Badawczy (IBE-PIB) zorganizował w Warszawie konferencję „Wiem, umiem, działam – wiedza, kompetencje i sprawczość w praktyce szkolnej” w związku z przygotowywaną reformą edukacji „Reforma26. Kompas Jutra”. Minister Nowacka wyjaśniła, że reforma będzie wprowadzana etapami i rozłożona jest na lata. Od 1 września 2025 r. do szkół weszły już dwa nowe przedmioty – edukacja obywatelska i edukacja zdrowotna.

Stopniowo będzie też wprowadzana nowa podstawa programowa: we wrześniu 2026 r. ma zacząć obowiązywać w klasach I i IV szkoły podstawowej, od września 2027 r. w I klasach szkół ponadpodstawowych, a w podstawówce obejmie kolejne dwa roczniki. W następnych latach ma objąć kolejne roczniki uczniów szkoły podstawowej i szkół ponadpodstawowych.

Dziękujemy za przeczytanie artykułu. Jeśli chcesz wesprzeć naszą działalność, możesz to zrobić tutaj.