Uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa

Kult Bożego Serca opiera się na prawdzie, znanej już w Starym Testamencie i objawionej do końca przez Jezusa Chrystusa, że Bóg jest miłością. W starożytności chrześcijańskiej miłość Chrystusa do nas ludzi widziano w obrazie Dobrego Pasterza, a także dostrzegano ją w otwartym boku Zbawiciela, wiszącym na krzyżu (J 19,34). Nabożeństwo do Najświętszego Serca Zbawiciela swoimi korzeniami sięga średniowiecza. Mistycy z wieku XI i XII zachęcali wiernych do rozważania męki Pana Jezusa, czci dla Ran Chrystusowych i ukoronowanej cierniami Jego Głowy oraz Serca przebitego włócznią żołnierza. To nabożeństwo rozwijało się szczególnie w klasztorach Niemiec i Francji, a misjonarze jezuiccy kult Bożego Serca rozszerzali na kontynencie amerykańskim. W Brazylii w roku 1585 wybudowano pierwszy kościół poświęcony Bożemu Sercu (J. Miazek).

Obecny kult Najświętszego Serca Pana Jezusa wywodzi się z wieku XVII. Ma w tym względzie wielkie zasługi św. Jan Eudes (+1680). W dekrecie o heroiczności jego cnót (1903) nazwano go „Twórcą liturgicznego kultu Serca Jezusa i Maryi”. W breve beatyfikacyjnym zaznaczono: „Płonąc sam szczególną miłością ku Najśw. Sercom Jezusa i Maryi powziął pierwszy (...) myśl publicznego kultu ku ich czci. Należy go przeto uważać za ojca tego, tak miłego nam nabożeństwa” (W. Zaleski). Tenże święty , jako pierwszy, za pozwoleniem biskupa z Rennes, wprowadził święto Serca Jezusowego w roku 1670 we wszystkich klasztorach założonego przez siebie zgromadzenia zakonnego. Za przykładem biskupa z Rennes biskupi innych diecezji francuskich, niemieckich i włoskich wprowadzali to święto. Dopiero objawienia francuskiej zakonnicy, wizytki św. Marii Małgorzaty Alacoque (+1690) i jej spowiednika, wspomnianego św. Jana Eudesa, doprowadziły do uznania oficjalnego kultu najpierw na terenie Francji. Kult Bożego Serca rozwijał się także w Polsce. Polscy biskupi przesłali do Stolicy Apostolskiej w roku 1765 memoriał z prośbą o ustanowienie święta Serca Pana Jezusa. Podobne prośby kierowali biskupi, zakony i wierni z całego katolickiego świata. Papież Klemens XIII w tymże samym roku 1765 zatwierdził to święto dla Rzymu i Polski. Natomiast bł. papież Pius IX rozszerzył święto Bożego Serca dla całego Kościoła w roku 1856, jego następca Leon XIII nadał świętu rangę uroczystości. Było to w roku 1899, 31 grudnia tegoż roku papież poświęcił Najświętszemu Sercu Pana Jezusa cały Kościół i rodzaj ludzki (W. Zaleski).

Uroczystości Najświętszego Serca Pana Jezusa przypada w piątek po dawnej oktawie Bożego Ciała. Odnowiona (1970) liturgia tej uroczystości mówi nam o miłości Zbawiciela do nas, ukazuje Boże Serce jako źródło sakramentów, zachęca do godnego zadośćuczynienia i do wzajemnej bratniej miłości, będącej naszą odpowiedzią na miłość nam okazywaną przez Jezusa.

Wyrazem kultu Bożego Serca jest również nabożeństwo czerwcowe i nowenna pierwszych piątków miesiąca.

Nabożeństwo czerwcowe ku czci Serca Pana Jezusa zaczęto celebrować w roku 1833 w paryskim klasztorze des Oiseaux. To nabożeństwo od początku zyskało wielu zwolenników i rozszerzyło się na cały świat. Papież Pius XI (+1939) zaaprobował to nabożeństwo, obdarzając jego uczestników możliwością uzyskania odpustów. Podczas tego nabożeństwa odmawia się lub śpiewa się Litanię do Serca Pana Jezusa i odmawia się akt poświęcenia się Jego Sercu. Czyni się to wobec wystawionego Najświętszego Sakramentu. Synod wileński (1931) zaznacza, że celem tego nabożeństwa „jest uwielbienie Najśw. Serca Pana naszego Jezusa Chrystusa, zadośćuczynienie i przebłaganie za zniewagi, naśladowanie cnót, których nas uczy”.

„Pierwsze piątki” związane są z objawieniami, jakie miała św. Małgorzata Maria Alacoque. Ukazujący się pokornej zakonnicy Pan Jezus mówił: „Spójrz na moje serce, które mimo iż wypala się z miłości do ludzi, nie otrzymuje od nich nic poza świętokradztwem, pogardą, obojętnością i niewdzięcznością, nawet podczas celebracji sakramentu mojej miłości. Zbawiciel obiecywał osobom nawracającym się i pokutującym: „że tym, którzy przyjmą Komunię św. w dziewięć pierwszych piątków miesiąca, moja wszechmocna miłość, przez niezrównane miłosierdzie mojego Serca, udzieli łaski wytrwania aż do końca. Nie umrą oni w niełasce i bez sakramentów, gdyż moje serce będzie dla nich najlepszym schronieniem w tej ostatniej godzinie”.

Miesiąc czerwiec ze swoimi nabożeństwami, uroczystość Serca Pana Jezusa i pierwsze piątki niech nam przypominają, że przebite serce Zbawiciela pozostaje na zawsze znakiem wielkiej i niepojętej miłości Boga do człowieka. Z przebitego serca Jezusa rodzi się Kościół, a woda i krew są symbolami chrztu i Eucharystii. Tylko poprzez miłość Chrystusa, symbolizowaną w Jego przebitym Sercu, możemy zrozumieć historię naszego zbawienia. Niech więc kult Serca Bożego przybliży nas do Chrystusa Zbawiciela i ożywi naszą miłość ku Niemu i bliźnim (S. Hołodok).

opr. aw/aw