Nowa wersja przykazań kościelnych

Mamy nową, polską wersję przykazań kościelnych. Ale sprawa nie jest nowa. Przypomnijmy pokrótce to, o czym już pisano, również na tym forum. W prawie każdej książeczce do nabożeństwa można znaleźć taki oto (ewentualnie z niewielkimi zmianami) tekst: 1. Ustanowione przez Kościół dni święte święcić; 2. W niedziele i święta we Mszy św. nabożnie uczestniczyć; 3. Posty nakazane zachowywać; 4. Przynajmniej raz w roku spowiadać się i w czasie wielkanocnym Komunię świętą przyjmować; 5. W czasach zakazanych zabaw hucznych nie urządzać. Jednak najnowszy Katechizm Kościoła Katolickiego, wydany w języku polskim w roku 1994, podaje poprawioną wersję V przykazań: 1. W niedziele i święta we Mszy świętej nabożnie uczestniczyć; 2. Przynajmniej raz w roku spowiadać się; 3. Przynajmniej raz w roku w czasie wielkanocnym Komunię świętą przyjąć; 4. Ustanowione przez Kościół dni święte święcić; 5. Posty nakazane zachowywać (nr 2042-2043). Zrezygnowano — w porównaniu z tradycyjną wersją — ze sformułowania dotyczącego zakazu urządzania zabaw hucznych w czasach zakazanych. Powyższa wersja doczekała się kolejnych poprawek. Kongregacja Doktryny Wiary w 1998 roku w dokumencie „Corrigenda” podała najnowszą, obowiązującą katolików wersję pięciu przykazań: 1. W niedziele i w inne nakazane dni świąteczne wierni są zobowiązani uczestniczyć we Mszy świętej i powstrzymywać się od prac służebnych; 2. Każdy wierny jest zobowiązany przynajmniej raz w roku spowiadać się ze swoich grzechów; 3. Każdy wierny jest zobowiązany przynajmniej raz w roku na Wielkanoc przyjąć Komunię świętą; 4. W dni pokuty wyznaczone przez Kościół wierni są zobowiązani powstrzymywać się od spożywania mięsa i zachować post; 5. Wierni są zobowiązani dbać o potrzeby Kościoła.

Pomimo tych oficjalnych i dotyczących całego Kościoła zmian, w Polsce wciąż drukowano starą wersję V przykazań. Katecheci też zachowywali się tak, jakby nic o tych zmianach nie słyszeli. Polscy biskupi podjęli ten problem w ubiegłym roku podczas 310 Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski. Zaproponowano nowe brzmienie przykazań kościelnych dla diecezji polskich: 1. W niedzielę i święta nakazane uczestniczyć we Mszy świętej i powstrzymać się od prac niekoniecznych; 2. Przynajmniej raz w roku przystąpić do sakramentu pokuty; 3. Przynajmniej raz w roku, w okresie wielkanocnym przyjąć Komunię świętą; 4. Zachowywać nakazane posty i wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, a w okresach pokuty powstrzymywać się od udziału w zabawach; 5. Troszczyć się o potrzeby wspólnoty Kościoła. Powyższe sformułowanie V przykazań zatwierdziła niedawno Kongregacja Nauki Wiary. Od tego momentu wszystkie nowe modlitewniki i katechizmy w Polsce powinny publikować te właśnie nową wersję.

Biskupi zapowiedzieli opublikowanie tekstu nowej formuły przykazań kościelnych wraz z wykładnią ich rozumienia. Myślę, że wytłumaczenia domagają się szczególnie dwa wyrażenia. Po pierwsze, nie jest jasne określenie „prace niekonieczne” (aczkolwiek lepsze od sformułowania „prace służebne”). W skomplikowanej rzeczywistości społeczno-gospodarczej rozumienie konieczności podejmowania w dni świąteczne różnych praco zarobkowych nie jest zapewne jednoznaczne. Jeszcze bardziej niejasne wydaje się być sformułowanie dotyczące powstrzymywanie się w okresach pokuty od udziału w zabawach. Wyjaśnienia wymaga — choć w Prawie kanonicznym jest to określone -co się rozumie po wyrażeniem „okresy pokuty” (wielu duszpasterzy za taki okres uważa na przykład m.in. adwent, co nie jest właściwe). Nie wiadomo też, o jakie to „zabawy” chodzi w przykazaniu. Lepsze, bo bardziej precyzyjne, było już tradycyjne określenie: „huczne zabawy”. Należy mieć nadzieję, że oczekiwana wykładnia V przykazań okaże się na tyle jasna i przekonywująca, iż nowe sformułowanie przykazań kościelnych przyczyni się do budowania jedności Kościoła w Polsce.

opr. mg/mg