Święty Norbert

Jest tylko jeden święty o tym imieniu. Urodził się Norbert około roku 1082 w Xanten nad Renem, w znanej wówczas arystokratycznej rodzinie niemieckiej Eden von Genep. Ojciec Norberta był wysokiej rangi urzędnikiem na dworze arcybiskupa metropolity kolońskiego. Ówczesnym zwyczajem Norbert jako chłopiec został kanonikiem w Xanten, aby mieć dochody na swoje utrzymanie i kształcenie. Młodzieniec zdobywał wykształcenie w Kolonii pod opieką swojego ojca, po czym został przyjęty na zamek cesarza Henryka V, który prowadził walkę o inwestyturę (wyznaczanie kandydatów na biskupstwa i opactwa) z papieżem Paschalisem II. W ferworze tej walki podczas synodu w Kolonii legat papieski rzucił klątwę na cesarza w imieniu Ojca Świętego w roku 1115. W takiej sytuacji Norbert opuścił dwór cesarski i powrócił do Xanten oraz nie przyjął od niego biskupstwa w Cambrai, ponieważ byłoby to bez wiedzy papieża.

W tym samym roku 1115 Norbert został trafiony piorunem, jednakże wyszedł z tego wypadku szczęśliwie. Było to jednak dla niego wielkie przeżycie, zrozumiał, jak blisko był śmierci, jak kruche i niepewne jest to życie doczesne. W wyniku tych przeżyć Norbert udał się do klasztoru benedyktyńskiego w Siegburgu i tam oddał się modlitwie i dziełom pokutnym, wyrzekł się godności kościelnych, dużo rozmyślał. Tutaj też przyjął święcenia kapłańskie, jednakże nie mógł długo przebywać w zacisznym klasztorze, gdyż wezwał go do diecezji biskup z Xanten, gdzie wszedł do kapituły katedralnej.

W tym czasie na terenie Niemiec istniał związek wędrujących kapłanów, których celem było propagowanie reform w Kościele zapoczątkowanych przez papieża Grzegorza VII. Do tej grupy przyłączył się ks. Norbert. Jednak legat papieski uważał, że reformie Kościoła winna przewodzić hierarchia kościelna, a nie zwykli księża. W tej sytuacji Norbert zrezygnował z kanonii w Xanten i udał się do Galii, gdzie spotkał się z przebywającym tam papieżem Gelazjuszem II i uzyskał od niego w roku 1119 pozwolenie na głoszenie kazań w całym Kościele (W. Zaleski). Norbert jako gorliwy kapłan, pełen zapału i radości, odwiedzał miasta dzisiejszej Francji, głosząc Ewangelię i wzywając do pokuty oraz naprawy obyczajów. Ten wielki trud wyczerpał siły misjonarza, który był bliski śmierci. Wrócił więc do Kolonii z gronem wiernych mu towarzyszy, po czym przyjął zaofiarowane mu miejsce przez biskupa Bartłomieja z Laon w miejscowości Prémontré. Tutaj w uroczystość Bożego Narodzenia, w roku 1121, Norbert wraz z 40 towarzyszami uroczyście ślubował Bogu, że odda się apostolskiej działalności na rzecz reformy obyczajów duchowieństwa i wiernych świeckich. Także wszyscy złożyli ślub czystości, ubóstwa i posłuszeństwa swoim przełożonym. W ten sposób powstał Zakon Kanoników Regularnych Ścisłej Obserwy zwany też Zakonem Premonstratensów (od miejscowości Prémontré) lub norbertanów (od imienia założyciela).

Założyciel premonstratensów był nadal wędrownym kaznodzieją i głosił słowo Boże w północnej Francji, Belgii i Niemczech. Nie wszystkim podobał się nowy zakon, więc w roku 1126 Norbert udał się do Rzymu, aby tam skutecznie bronić swego dzieła. Nie przyjął wówczas zaproponowanego mu biskupstwa w Würzburgu, lecz nieco później przynaglono go do zostania arcybiskupem metropolitą Magdeburga. Jako pasterz metropolii magdebrskiej Norbert starał się z gorliwością wprowadzać reformy w duchu papieża Grzegorza VII i umieścić swój zakon we wschodnich Niemczech. Gorliwość metropolity nie podobała się wielu, doszło nawet do niepokojów i rozruchów, tak że musiał on na pewien czas opuścić Magdeburg.

Arcybiskup Norbert odszedł pełen zasług do wieczności 6 czerwca 1134 roku w Magdeburgu i tam został pochowany. Kanonizował go w roku 1582 papież Grzegorz XIII. Obecnie ciało św. Norberta spoczywa w dawnym kościele Norbertanów w dzielnicy Pragi Strahov. Święty Norbert jest patronem norbertanów i Magdeburga. Liturgiczny obchód ku czci św. Norberta przypada na dzień 6 czerwca i ma charakter wspomnienia dowolnego (H. Fros). W ikonografii przedstawiany jest św. Norbert jako biskup lub w habicie norbertańskim, w ręku trzyma kielich lub monstrancję z Przenajświętszym Sakramentem albo palmę pokoju.

Na zakończenie przytoczmy charakterystykę św. Norberta z jednego życiorysu: „Norbert wyróżnia się wiarą — mówiono — podobnie jak Bernard z Clairvaux miłością; także dzięki ujmującemu sposobowi życia był wielkim wśród możnych, małym wśród ubogich, dla wszystkich uprzejmym; wreszcie dzięki szczególnemu darowi wymowy niósł gorejące Boże słowo, które paliło wady, rozwijało cnoty, napełniało mądrością dusze odpowiednio usposobione. Wpatrzony w Boże sprawy rozważał je ustawicznie i nieustraszenie głosił” (Liturgia Godzin, t. III, s. 1222)

opr. aw/aw