Badanie: Polacy umiarkowanie zadowoleni z pracy

Jak przypomina PARP, prowadzony od 2009 r. Bilans Kapitału Ludzkiego to jeden z największych w skali Europy projektów badawczych dotyczących rynku pracy, tj. zatrudnienia, adaptacyjności kadr i kompetencji zawodowych. 

Badanie zrealizowano od września do grudnia 2019 r. Wynika z niego, że na koniec zeszłego roku 73 proc. osób w wieku 18-69 lat było aktywnych zawodowo, to znaczy pracowało, szukało pracy i wyrażało chęć jej podjęcia. W tej grupie odsetek rzeczywiście wykonujących płatne zajęcie wynosił 69 proc. W ciągu dwóch lat wskaźniki te wzrosły odpowiednio o 2 i 3 p.p.

Wśród osób pracujących najczęstszą formą zatrudnienia była umowa o pracę (dwie trzecie odpowiedzi), w większości przypadków zawarta na czas nieokreślony. Umowy krótkoterminowe najczęściej dotyczyły najmłodszych pracowników – w grupie wiekowej do 35. roku życia dotyczyły nieco ponad jednej czwartej respondentów. Również praca w szarej strefie i w oparciu o umowy cywilnoprawne była bardziej powszechna wśród najmłodszych badanych.

Według badania, na podstawie umów cywilnoprawnych pracuje ok. 2,5 mln Polaków (12 proc. w roku poprzedzającym badanie i 7 proc. w jego trakcie). Z tej liczby 400 tys. osób wykonywało pracę tylko lub głównie na podstawie takiej umowy, a pozostali w ten sposób dorabiali na przykład do standardowej umowy.

Przed wybuchem pandemii w szarej strefie, w oparciu o umowę ustną pracowało 6 proc. Polaków w wieku 18-64 lata, z czego trzy czwarte wykonywało ją na rzecz rodziny, znajomych i innych osób prywatnych, a co czwarta - na rzecz firmy. W ciągu roku przed badaniem zdarzało się też, że mimo wykonywania pracy w oparciu o formalną umowę, przynajmniej część wynagrodzenia pracujący otrzymali „pod stołem” – tak wskazało 6 proc. respondentów.

Mniej więcej co piąta osoba pracująca prowadziła w zeszłym roku działalność gospodarczą, a nadchodzący rok postrzegała raczej optymistycznie.

„Jak wynika z badania, ok. 40 proc. przedsiębiorców do 35. roku życia oraz tych z wyższym wykształceniem spodziewało się wzrostu obrotów swoich biznesów. Koronakryzys z pewnością wielu z nich, szczególnie z branż najmocniej dotkniętych restrykcjami związanymi z zapobieganiem zakażeniu, postawił w dramatycznej sytuacji. Firmy np. gastronomiczne czy turystyczne o realizacji tych optymistycznych scenariuszy musiały zapomnieć” – skomentowała cytowana w komunikacie kierownik w Departamencie Analiz i Strategii PARP Anna Tarnawa.

Jak podaje PARP, tuż przed wybuchem pandemii Polacy byli umiarkowanie zadowoleni ze swojej pracy. W skali od 1 do 4 wskazywali średnio 3,5. Co trzecia badana osoba zadeklarowała, że chciałaby zmienić zawód, gdyby tylko mogła jeszcze raz pokierować swoją karierą zawodową. Największą satysfakcję z pracy miały osoby z wyższym wykształceniem oraz prowadzący własną działalność z wykształceniem średnim.

Niezadowolenie z wykonywanej pracy, a także niesatysfakcjonujące zarobki to najczęstsze przyczyny poszukiwania nowego zajęcia. Pracy poszukiwał co dziesiąty zatrudniony i tylko 14 proc. osób niepracujących.

W ciągu dwóch lat od poprzedniego badania Bilansu Kapitału Ludzkiego, deklarowane przeciętne zarobki netto respondentów wzrosły w 2019 r. o ok. 600 zł, do 3 372 zł. Jednocześnie badanie pokazało bardzo wyraźną różnicę w wysokości zarobków w zależności od płci. Kobiety zarabiały o blisko jedną trzecią (29 proc.) mniej od mężczyzn.

Według badania Polacy pracowali w 2019 r. średnio ponad 44 godziny tygodniowo. W przypadku mężczyzn było to 5 godzin więcej niż u kobiet, a wśród przedsiębiorców 9 godzin więcej niż u osób na etacie.

"Tym ciekawiej może wyglądać porównanie tych wskazań z kolejną edycją badania, gdy będzie już widać, w jakim zakresie znacznie powszechniej niż wcześniej wykorzystywana praca zdalna miała wpływ na ilość czasu spędzaną w pracy przez Polaków" – stwierdził ekspert z Centrum Ewaluacji i Analiz Polityk Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego Krzysztof Kasparek.

Badanie zrealizował CBOS z wykorzystaniem techniki wywiadów osobistych wspomaganych komputerowo (CAPI). Przeprowadzono 2533 wywiady. Była to druga edycja badania głównego, zrealizowana po dwuletniej przerwie.

Zamieszczone na stronach internetowych portalu https://opoka.org.pl/ i https://opoka.news materiały sygnowane skrótem „PAP" stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazami danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Fundację Opoka na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.