Komisja rozpatrzyła projekt specustawy o wsparciu ukraińskich uchodźców

Za przyjęciem rządowego projektu ustawy w sprawie pomocy obywatelom Ukrainy głosowało 38 posłów, nikt nie był przeciw, jedna osoba się wstrzymała.

Komisja pracowała nad projektem specustawy blisko 10 godzin. W trakcie posiedzenia złożono szereg poprawek.

Jedna ze zmian zarekomendowanych przez komisję zmienia tytuł ustawy, umożliwiając w efekcie objęcie postanowieniami ustawy także małżonków Ukraińców przybyłych do Polski, którzy nie są obywatelami Ukrainy. Zgodnie z tą poprawką nowy tytuł regulacji brzmi: Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy i ich rodzinom w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.

Komisja opowiedziała się również za poprawką zaproponowaną przez Adriana Zandberga (Lewica), która zakłada, że pomoc dla uciekinierów wojennych obejmie małżonków, którzy nie mają ukraińskiego paszportu.

Zarekomendowano też poprawkę PiS. Przewiduje ona dodanie do art. 2 ustępów zakładających, że obywatela Ukrainy uznaje się za osobę korzystającą w RP z ochrony czasowej, zgodnie z ustawą o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Osobie takiej przysługują uprawnienia określonej w tej ustawie.

Komisja opowiedziała się także za poprawką Koalicji Obywatelskiej, która zakłada wykreślenie przepisów specustawy dotyczących odpowiedzialności karnej urzędnika publicznego. Chodzi o przepis, który gwarantuje funkcjonariuszom publicznym bezkarność za złamanie dyscypliny finansów publicznych i złe gospodarowanie pieniędzmi w kilku przypadkach, m.in. za czyny popełnione w czasie obowiązywania stanu wyjątkowego, trwania wojny napastniczej na terytorium sąsiedniego państwa, a także w czasie pandemii, a sprawca działał w celu m.in. ochrony życia lub zdrowia wielu osób lub mienia wielkiej wartości.

Projekt specustawy zakłada także m.in., że pobyt Ukraińców, którzy przybyli do Polski po napaści Rosji na Ukrainę, uznaje się za legalny przez 18 miesięcy, licząc od początku inwazji, czyli 24 lutego. Reguluje on też kwestię przedłużenia legalności pobytu Ukraińców, którzy w Polsce przebywali przed wojną. Według rządowej propozycji terminy m.in. ważności wizy krajowej czy zezwoleń na pobyt, które przypadałyby po 24 lutego, byłyby z mocy prawa przedłużone do 31 grudnia 2022 roku.

Komisja zarekomendowała przyjęcie poprawki, zgłoszonej przez posła Polski 2050 Tomasza Zimocha, aby termin ten został wydłużony również do 18 miesięcy (licząc od 24 lutego).

Posłowie wprowadzili też poprawki do przepisów dotyczących możliwości nadania ukraińskim uchodźcom numeru PESEL. Jedna z nich, zgłoszona przez posłankę Lewicy Katarzynę Kotulę, przewiduje, że wzory wniosków o nadanie numeru PESEL i oświadczenia (składanego w przypadku, gdy osoba ubiegająca się o PESEL nie będzie miała dokumentów), będą musiały być sporządzone w języku polskim i ukraińskim, a także będą mogły być sporządzane w innych językach.

Inna poparta poprawka zakłada, że wśród danych zamieszczanych we wniosku o PESEL będzie też ostatnie miejsce zamieszkania uchodźcy na Ukrainie. Poprawkę przedstawił sekretarz strony samorządowej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Marek Wójcik ze Związku Miast Polskich, a formalnie złożył ją poseł KO Konrad Frysztak. Jak tłumaczył Wójcik, takie dane będą pomocne przy poszukiwaniu członków rodzin uchodźców.

Posłowie zarekomendowali też przyjęcie poprawek do niektórych przepisów dotyczących pomocy uchodźcom. To m.in. zapis, zaproponowany przez posła Tomasza Zimocha (Polski 2050), mówiący o tym, że działania organów władzy publicznej, organizacji pozarządowych i przedsiębiorców w zakresie pomocy obywatelom Ukrainy koordynuje wojewoda.

Komisja poparła także poprawkę dotyczącą art. 19 ustawy, który reguluje kwestię pracy obywateli Ukrainy w Polsce. Chodzi w niej o dochowanie przez pracodawcę terminu powiadamiania powiatowego urzędu pracy o podjęciu pracy przez obywatela Ukrainy. Poprawka wydłuża ten termin z 7 do 14 dni.

Komisja nie poparła m.in. poprawek opozycji zakładających rozszerzenie obowiązywania ustawy na obywateli Białorusi, którzy uciekli przed wojną z Ukrainy oraz Ukraińców, którzy dotarli do Polski przez inne, sąsiednie kraje.

Tomasz Zimoch zapowiedział zgłoszenie poprawki przewidującej publikację ustawy także w języku ukraińskim.

Wiceszef MSWiA Maciej Wąsik zapowiedział także wprowadzenie poprawki, która zniesie zapisane w projekcie różnice w traktowaniu obywateli polskich w zależności od tego, w którym miejscu przekroczyli granicę. Wąsik zgodził się z Biurem Legislacyjnym, że jest to sprzeczne z konstytucją.

Sejm będzie kontynuował pracę nad specustawą w środę.(PAP)