Ruszył 59. Tydzień Kultury Beskidzkiej: folklor króluje w Beskidach

W czwartek do „tekabowskich" estrad dołączy Oświęcim, w piątek Jabłonków na Zaolziu, a w sobotę Ujsoły.

„Po dwóch latach przerwy spowodowanej pandemią, kiedy to na TKB było nieco mniej zespołów, a wiele wydarzeń zostało przeniesionych do internetu, ponownie będzie to impreza z rozmachem" – podkreśliła Katarzyna Dąbek z Regionalnego Ośrodka Kultury w Bielsku-Białej, który jest głównym organizatorem Tygodnia.

Dąbek podkreśliła, że podczas Tygodnia wystąpi około 90 zespołów folklorystycznych, w tym 11 zagranicznych. „Do 7 sierpnia w Wiśle, Szczyrku, Żywcu, Makowie Podhalańskim i Oświęcimiu, a także podczas 27. Festynu Istebniańskiego w Istebnej, 44. Wawrzyńcowych Hud w Ujsołach i 75. Gorolskigo Święta w Jabłonkowie będzie można oglądać widowiska ukazujące nie tylko tańce i muzykę, ale też zwyczaje i obrzędy" – powiedziała.

Najwięcej będzie zespołów folklorystycznych reprezentujących górali żywieckich, śląskich i babiogórskich. „Będą też górale podhalańscy, biali, zagórzańscy, orawscy, czadeccy. Przyjadą lachy: sądeckie, ale też limanowskie czy szczyrzyckie. Widzowie zobaczą tradycje regionów położnych daleko od terenów górskich; będzie folklor rzeszowski, biłgorajski, podlaski" – powiedziała.

W sobotę w amfiteatrze w Żywcu rozpoczął się 53. Festiwal Folkloru Górali Polskich. Wystąpią na nim reprezentanci większości grup etnograficznych polskich górali oraz zespoły ukazujące folklor laski. Jego początek obwieścił dźwięk trombity, na której grał Andrzej Maciejowski, prowadzący, wraz z Jadwigą Jurasz, koncert. „Uważam 53. Festiwal Folkloru Górali Polskich za otwarty. Bawmy się wszyscy. Przeżywajmy to, co dzieje się w żywieckim amfiteatrze" – mówił burmistrz Żywca Antoni Szlagor.

W sobotę koncerty na żywieckiej scenie zainaugurował zespół z Koniakowa. „Godny uwagi jest program każdego z 30 zgłoszonych zespołów, które wystąpią w amfiteatrze +Pod Grojcem+. Górale pokażą nie tylko zaślubiny, ale też na tzw. zmówiny i zrękowiny. Będą też inne tradycje związane z zalotami. Miejscem akcji widowisk będzie góralska izba, wiejska karczma, ale i górskie hale i polany" – powiedziała Katarzyna Dąbek.

Festiwalowi góralskiemu towarzyszy konkurs kapel, grup śpiewaczych, solistów – śpiewaków oraz instrumentalistów, a także mistrzów z uczniami, który odbywa się na żywieckim Rynku. Zgłosiło się ponad 160 uczestników.

Zespoły startujące w Festiwalu, a także artyści, którzy stanęli w konkursowe szranki na rynku, rywalizują o prestiżowe laury – Złote, Srebrne i Brązowe Żywieckie Serca.

Burmistrz Antoni Szlagor przypomniał, że Żywiec jest w tym roku areną dwóch największych imprez Tygodnia Kultury Beskidzkiej. Oprócz Festiwalu Folkloru Górali Polskich, będą to również 31. Międzynarodowe Spotkania Folklorystyczne. Rozpoczną się 3 sierpnia. W Żywcu wystąpi jedenaście zespołów zagranicznych i reprezentanci Polski.

„Najdłuższą drogę pokonają: grupa z Kolumbii, która zaprezentuje m.in. kulturę llanero, czyli tamtejszych kowbojów, a także artyści z Republiki Zielonego Przylądka, którzy tańcząc i grając na afrykańskich bębnach, wprowadzą widzów w tropikalne klimaty. Będą też bałkańskie akcenty. Przyjadą zespoły z Macedonii Północnej, Serbii, Bułgarii i Chorwacji. Baskowie wykonają wymagające dużej zręczności tańce, w których pojawią się charakterystyczne popisy z kijami, pałąkami i mieczami. Węgrzy pokażą folklor krain i wiosek położnych w Kotlinie Panońskiej. Czesi zagrają na cymbałach. Słowacy zatańczą czardasza i karickę. Na przyjazd zdecydowała się również grupa z Ukrainy. Zespół ukraiński zatańczy m.in. hopaka" – przybliżyła program Spotkań Katarzyna Dąbek.

Polskę reprezentowały będą: Wierchy z Milówki, Silesianie z Katowic i Warszawianka z Warszawy.

Z kolei w Istebnej w sobotę rozpoczął się, towarzyszący TKB, Festyn Istebniański. „Festyn jest dla nas wielkim wydarzeniem. Prezentujemy naszą kulturę, nasz piękny strój istebniański. Wystąpią nasze zespoły – Koniaków i Istebna. To, co szczególnie nas raduje w tym roku, to korowód. W niedzielę wszyscy przejdziemy w nim – mieszkańcy i zespoły biorące udział w występach. Będzie bardzo barwnie. Wraz z nami pójdzie stado owieczek. Będzie ich kilkaset" – powiedziała wójt Istebnej Łucja Michałek.

W Istebnej, oprócz zespołów góralskich, wystąpi grupa Goizaldi z Kraju Basków (Hiszpania).

W sobotę występy rozpoczęły się też na scenach w Makowie Podhalańskim i Szczyrku, którego burmistrz Antoni Byrdy zapowiedział, iż poza główną areną – amfiteatrem Skalite, miasto przygotowało mniejszą estradę w centrum. „Tam codziennie będą przez dwie godziny po południu występowały zespoły" – dodał Byrdy.

W Wiśle przez centrum kurortu przeszedł barwny korowód zespołów. Burmistrz kurortu Tomasz Bujok powiedział, że po pandemii wreszcie wraca TKB „w pełnym zakresie". „Po dwóch latach przerwy jesteśmy zadowoleni. Będzie to czas nie tylko występów, ale i spotkań z rękodziełem, kuchnią regionalną, folklorem z całego świata. Wisienką na torcie w Wiśle będzie widowisko muzyczne +Siła Tradycji+, 3 sierpnia w amfiteatrze. To odpowiedź współczesności na tradycję. Zagrają zespoły Bree, Tekla Klebetnica, Kapela Maliszów. W finale swój autorski projekt artystyczny +Symfonię Beskidzką+ zaprezentuje Zbigniew Wałach" – powiedział w rozmowie z PAP.

Dwa ostatnie wydarzenia rozpoczną się: 5 sierpnia – Gorolski Święto w Jabłonkowie na Zaolziu, oraz 6 sierpnia - Wawrzyńcowe Hudy w Ujsołach.

Gorolski Święto odbędzie się po raz 75. To największe wydarzenie organizowane przez polską mniejszość narodową w Czechach.

Palenie hudy, czyli ogromnego ogniska, którego strzelista konstrukcja sięga 30 m., to wielowiekowa tradycja. Według przekazów zwyczaj ich rozpalania w noc poprzedzającą dzień św. Wawrzyńca wywodzi się z XVII w.

Tydzień Kultury Beskidzkiej nawiązuje do przedwojennego Święta Gór. Pierwsza edycja odbyła się w 1964 r. w Wiśle i był to wówczas jedynie przegląd zespołów regionu cieszyńskiego, wzbogacony o zespoły z Podhala i Zaolzia. W następnych latach do imprezy dołączały kolejne miasta.

Zdaniem marszałka województwa śląskiego Jakuba Chełstowskiego, TKB jest obecnie jednym z kluczowych wydarzeń w regionie. „Mam nadzieję, obecna – 59. edycja, będzie doskonałym przedsmakiem przed przyszłoroczną, jubileuszową – 60." – powiedział.

Honorowy patronat nad TKB objął wicepremier oraz minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński.

Autor: Marek Szafrański

szf/ ann/ PAP