Śmigus-Dyngus. Jakie tradycje wiązały się z Poniedziałkiem Wielkanocnym?
Z Poniedziałkiem Wielkanocnym - drugim dniem Świąt Zmartwychwstania Pańskiego – wiąże się tradycja Śmigusa-Dyngusa. Śmigus i Dyngus to dwa odrębne obyczaje, które praktykowane były jednego dnia. Dlatego z czasem ich nazwy się połączyły.
Dyngusem nazywano datek dawany przez gospodynie mężczyznom chodzącym w Poniedziałek Wielkanocny po domach, składającym życzenia świąteczne i wygłaszającym oracje i wiersze o męce Pańskiej, czy też komiczne parodie. W zamian za to otrzymywali jajka, wędliny i pieczywo.
Śmigus z kolei to obyczaj polewania się wodą w Poniedziałek Wielkanocny. Stąd też nazwa „lany poniedziałek”. Zwyczaj prawdopodobnie ma korzenie pogańskie i wiąże się z radością po odejściu zimy oraz z obrzędami mającymi zapewnić urodzaj i płodność.
Chrześcijaństwo dodało do tego oczyszczającą symbolikę wody, a także tradycję, zgodnie z którą oblewanie wodą jest pamiątką rozpędzania tłumów, które gromadziły się w poniedziałek, rozmawiając o Zmartwychwstaniu Chrystusa.
W Poniedziałek Wielkanocny gospodarze o świcie wychodzili w pola i kropili je wodą święconą, żegnali się przy tym znakiem krzyża i wbijali w grunt krzyżyki wykonane z palm poświęconych w Niedzielę Palmową, co miało zapewnić urodzaj i uchronić plony przed gradobiciem. Pola objeżdżano w procesji konnej. Wodą oblewano jednak przede wszystkim młode dziewczęta. Nieoblana panna była zdenerwowana i zaniepokojona, gdyż oznaczało to brak zainteresowania ze strony miejscowych kawalerów.
Poniedziałek Wielkanocny to drugi dzień Świąt Zmartwychwstania Pańskiego. Największe święta chrześcijańskie, takie jak Wielkanoc czy Boże Narodzenie obchodzi się przez dwa dni, aby móc głębiej rozważać te tajemnice wiary.
maj / Warszawa
Polecane
-
Franciszek: Dość kolonizowania narodów za pomocą broni!
-
Karłowicz: „katolicka kultura na OIOM-ie”. Wierzymy we wcielenie Boga, nie bójmy się więc Go malować!
-
Czechy: „żywe fary” – wyspy chrześcijaństwa wśród morza laicyzmu
-
Obietnica Trumpa: „zamierzam pierwszego dnia powstrzymać szaleństwo osób transpłciowych”
-
Papieska homilia w więzieniu Rebibbia: nadzieja jest jak kotwica, której można się uchwycić
Najnowsze
-
1 Franciszek: Dość kolonizowania narodów za pomocą broni!
-
2 Karłowicz: „katolicka kultura na OIOM-ie”. Wierzymy we wcielenie Boga, nie bójmy się więc Go malować!
-
3 Czechy: „żywe fary” – wyspy chrześcijaństwa wśród morza laicyzmu
-
4 Obietnica Trumpa: „zamierzam pierwszego dnia powstrzymać szaleństwo osób transpłciowych”
-
5 Papieska homilia w więzieniu Rebibbia: nadzieja jest jak kotwica, której można się uchwycić
-
6 Męczeństwo św. Szczepana to także narodziny – narodziny dla nieba
-
7 Betlejem: obchody Narodzenia Pańskiego w cieniu trwającej wojny, bez choinki i dekoracji przed bazyliką
-
8 Bulwersujący nalot na klasztor dominikanów w Lublinie. Policjanci szukali Marcina Romanowskiego
-
9 „Za każdy imieniem kryje się biografia i osobista prośba”. Mnisi przenieśli do Betlejem 105 tys. intencji modlitewnych
-
10 Ponad 30 milionów „pielgrzymów nadziei”. Co czeka nas w Roku Świętym?
Najpopularniejsze
- Producent prezerwatyw sponsoruje edukację seksualną. Współpracuje z Włoskim Czerwonym Krzyżem
- Episkopat: działania ministerstwa edukacji są krzywdzące i dyskryminujące
- Dariusz Karłowicz: sztuka sakralna to rodzaj świadectwa
- Grotę narodzenia po raz pierwszy odtworzył św. Franciszek. Mieszkańcy Greccio od dziś kontynuują tę tradycję
- „Nie koncentrujmy się na ramie, najważniejsza jest treść”. Abp Galbas życzy zachwytu nad Bogiem, który jest blisko
- Bój o dzieci trwa! Do MEN wpłynęło ponad 30 tys. druków z protestami
- „Nie musimy się bać, bo Zbawiciel jest z nami”. Życzenia dla Przyjaciół i Czytelników Opoki od całej redakcji
- W Wigilię Franciszek otworzył Drzwi Święte w bazylice watykańskiej
- Papież na rozpoczęcie Jubileuszu: drzwi nadziei otwierają się na oścież dla świata!
- Więcej kleryków w Hiszpanii. Co piąty należy do wspólnoty neokatechunenalnej
Nowości opoki
-
Franciszek: Dość kolonizowania narodów za pomocą broni!
-
Karłowicz: „katolicka kultura na OIOM-ie”. Wierzymy we wcielenie Boga, nie bójmy się więc Go malować!
-
Czechy: „żywe fary” – wyspy chrześcijaństwa wśród morza laicyzmu
-
Obietnica Trumpa: „zamierzam pierwszego dnia powstrzymać szaleństwo osób transpłciowych”
-
Papieska homilia w więzieniu Rebibbia: nadzieja jest jak kotwica, której można się uchwycić W homilii podczas Mszy św. we włoskim więzieniu Rebibbia, Ojciec Święty przekazał osadzonym dwie rady: widzieć w nadziei kotwicę i trzymać mocno w dłoniach jej sznur oraz otworzyć na oścież drzwi własnego serca.
-
Męczeństwo św. Szczepana to także narodziny – narodziny dla nieba Chrystus, i o tym nie wolno nam zapomnieć, przychodzi na świat po to, aby nas zbawić. Zbawienie to dokonuje się przez męczeńską śmierć. Dlatego nie ma nic dziwnego w tym, że drugi dzień świąt Bożego Narodzenia kieruje naszą uwagę ku Szczepanowi, wiernemu świadkowi Chrystusa – aż do śmierci, pisze ks. Przemysław Krakowczyk w dzisiejszym komentarzu liturgicznym.
-
Betlejem: obchody Narodzenia Pańskiego w cieniu trwającej wojny, bez choinki i dekoracji przed bazyliką W Betlejem, obchody pamiątki narodzenia Pana Jezusa, również w tym roku nosiły piętno trwającej wojny. Na placu Żłobka przed bazyliką Narodzenia nie było tradycyjnej choinki ani świątecznych dekoracji. Wspólnota katolicka mimo wszystko bardzo uroczyście celebrowała bożonarodzeniowe liturgie pod przewodnictwem łacińskiego patriarchy Jerozolimy.
-
„Za każdy imieniem kryje się biografia i osobista prośba”. Mnisi przenieśli do Betlejem 105 tys. intencji modlitewnych Pomimo trudnych warunków związanych z wojną w Gazie, w Wigilię Bożego Narodzenia mnisi z opactwa Dormitio w Jerozolimie po raz kolejny przenieśli do Betlejem nazwiska i intencje wiernych z całego świata, a następnie złożyli je przy 14-ramiennej gwieździe w miejscu narodzin Jezusa. W zwoju bożonarodzeniowej akcji „W noc Bożego Narodzenia niosę Twoje imię do Betlejem” znalazło się 105 413 nazwisk, w tym całych rodzin, firm i klas szkolnych.
