Muzeum Historii Polski otwarte. „To było marzenie i idea prezydenta Lecha Kaczyńskiego”

W uroczystej inauguracji gmachu Muzeum Historii Polski na warszawskiej Cytadeli udział wzięli m.in. prezydent Andrzej Duda z małżonką Agatą Kornhauser-Dudą, premier Mateusz Morawiecki, wicepremier Jarosław Kaczyński, marszałek Sejmu Elżbieta Witek, minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak, prezes Trybunału Konstytucyjnego Julia Przyłębska, wojewoda mazowiecki Tobiasz Bocheński, a także przedstawiciele instytucji państwowych i samorządowych oraz parlamentarzyści.

Prezydent Andrzej Duda podkreślił w wystąpieniu podczas uroczystości, że muzeum to było marzeniem i ideą prezydenta Lecha Kaczyńskiego. "Uważał to za jedno z najważniejszych zadań, które powinni zrealizować ci, którzy ponoszą odpowiedzialność za Rzeczpospolitą dla przyszłych pokoleń" - powiedział. Jak wskazywał, Lech Kaczyński, odwołując się bardzo często do historii, pokazywał życie i wskazywał potencjalną możliwą przyszłość.

Prezydent przypomniał, że MHP formalnie zostało powołane w 2006 r. "Od 2015 r. dzięki zmianom, które nastąpiły w Polsce z woli obywateli, dzięki wytężonej pracy prof. Piotra Glińskiego, ministra odpowiedzialnego za sprawy kultury i dziedzictwa narodowego, to muzeum stało się faktem" - mówił prezydent.

Zaznaczył, że MHP powstało na terenie warszawskiej Cytadeli, w miejscu niezwykle ważnym i symbolicznym z punktu widzenia historii. "Historii, która jest nauczycielką życia i być może także naszej przyszłości, w jakimś sensie poprzez inspirację i naukę wierzę, że także kreatorką. Na Cytadeli warszawskiej, symbolu próby zniewolenia Polaków przez 80 lat, symbolu zniszczenia ruchu narodowo-wyzwoleńczego i woli wyzwolenia narodu, cytadeli wzniesionej przez cara Mikołaja I" - podkreślił prezydent.

Według Dudy trudno w Polsce znaleźć lepsze miejsce na to, by dokumentować historię Polski. "Muzeum największe, najpiękniejsze z całą pewnością w tej chwili w Polsce, absolutnie najnowocześniejsze" - zaznaczył prezydent.

Premier Mateusz Morawiecki przypomniał, że pierwsze polskie muzeum powstało po trzecim rozbiorze w 1801 roku w Puławach; zostało założone przez Izabelę Czartoryską. - Już wtedy pamiątek, dokumentów, artefaktów, nie zbierano w celu sentymentalnym, ale po to, aby stały się orężem do walki o odrodzoną Polskę" - podkreślił premier.

"Tamto pierwsze muzeum, które miało korzystać z naszej przebogatej historii, miało uświadamiać naszym rodakom, jak jest ona wielka i piękna, miało być jednocześnie kamieniem milowym do odzyskania niepodległości. Jest rzeczą symboliczną, że w tym miejscu, miejscu męczeństwa narodu polskiego (warszawskiej Cytadeli - PAP), miejscu, gdzie mordowani byli polscy patrioci - głównie przez rosyjskiego zaborcę, ale przecież nie tylko - staje Muzeum Historii Polski" - wskazywał.

Premier zwrócił uwagę, że MHP to nie tylko gmach, to pewnego rodzaju symbol, który ma nas prowadzić do przyszłości. Jego zdaniem "historia jest bowiem nie tylko nauczycielką życia, ale prawdziwie opowiedziana historia, a w szczególności historia Polski, to nie tylko powód do dumy, ale przede wszystkim oręż do walki o silną Polskę, o lepszą przyszłość Rzeczpospolitej".

Według premiera należy zadać pytanie, dlaczego Muzeum Historii Polski powstawało tak długo. "Przez wiele lat mówiono, że nie ma środków, nie ma woli do wybudowania, ale myślę, że, niestety, brakowało jeszcze czegoś - wiary w to, że takie miejsce jest potrzebne do budowania polskiej tożsamości i umacniania polskiej dumy".

"Być może to ci, którzy boją się historii Polski i którzy opierali się o inne założenia, robili wszystko, żeby to Muzeum tak naprawdę nie powstało, żeby królowała propaganda, tak mocno widoczna w latach III Rzeczypospolitej, nie tak bardzo różniąca się od propagandy, którą posługiwał się Fryderyk, Katarzyna, Bismarck czy Stalin - umniejszania roli Polski, upadlania Polski, brania przez Polskę cudzych win na swoje sumienia, mikromanii narodowej, i tego, co obejmujmy pojęciem +pedagogiki wstydu+" - wskazywał premier.

Jak podkreślił, "to fatum zostało wreszcie przełamane". "Dzisiaj Muzeum Historii Polski będzie służyło wszystkim pokoleniom, wszystkim mieszkańcom Polski - i każdy mieszkaniec z każdej miejscowości jest tutaj zaproszony" - oświadczył Morawiecki.

Szef MKiDN Piotr Gliński podkreślił podczas uroczystości otwarcia nowego gmachu MHP na warszawskiej Cytadeli, że to największa i najważniejsza inwestycja państwa w dziedzinie kultury "spośród ponad 300 projektów muzealnych i prawie 8 tys. inwestycji w kulturze, zrealizowanych w ciągu ostatnich niespełna ośmiu lat". Jak ocenił, "dokładnie tak powinno wyglądać miejsce, które będzie mieścić w sobie opowieść o tysiącu z górą lat historii Polski i Polaków, państwa i narodu".

Gliński zwrócił uwagę, że MHP to opowieść "o przemianach cywilizacyjnych i o naszej tożsamości". "To opowieść o sile wspólnoty, wolności i solidarności, o wartościach, z jakich Polska wyrastała, wyrasta - szczególnych i uniwersalnych zarazem. Opowieść kierowana nie tylko do naszych rodaków, ale też do wszystkich, którzy odwiedzą Muzeum i muzealny park na warszawskiej Cytadeli" - stwierdził.

Dodał, że nie byłoby nowego gmachu muzeum, gdyby nie "etos służby publicznej i polski patriotyzm, którym kierowali się twórcy tego dzieła" oraz "odwaga i sprawczość osób, które otrzymały mandat narodowej wspólnoty do podejmowania decyzji w jej imieniu". "Dziękuję wszystkim, którzy przyczynili się do powstania tego gmachu. Dzięki nim, ich zaangażowaniu i determinacji historia naszego kraju zyskała godne miejsce, w którym możemy ją prezentować bez białych plam, bez przemilczeń i bez przeinaczeń. W całym jej bogactwie i całą odpowiedzialnością" - podsumował minister kultury.

Dyrektor Muzeum Historii Polski Robert Kostro podkreślił, że muzeum jest jedną z najważniejszych form przechowywania pamięci. Jak mówił, celem działań MHP jest nie tylko dbanie o dorobek przeszłości, ale także przyszłość.

Kostro zauważył, że "historia nie tylko nas łączy, ale czasem także dzieli". "Chcielibyśmy, żeby to miejsce było przedmiotem naszej dumy, opowieści o wspaniałych dziejach, ale także miejscem dialogu, a czasami sporu. Chcielibyśmy ten spór prowadzić tak, jak mówił święty Jan Paweł II w kazaniu w Gdyni w 1987 roku: +solidarność również wyzwala walkę, ale nie jest to nigdy walka przeciw drugiemu, walka, która traktuje człowieka jako wroga+. Chcielibyśmy być muzeum, w którym toczy się walka o lepszą Polskę, o lepsze rozumienie historii, ale także o lepszą przyszłość" – powiedział Kostro.

Uroczystość uświetnił występ pianisty Tymoteusza Biesa, który wykonał Polonez H-dur Ignacego Jana Paderewskiego. Następnie w holu muzeum odbyła się modlitwa ekumeniczna i poświęcenie gmachu, a potem para prezydencka i goście honorowi udali się na zwiedzanie wystawy oraz gmachu.

Dla zwiedzających MHP zostanie otwarte w piątek 29 września. Po otwarciu muzeum dostępna dla zwiedzających będzie wystawa czasowa "Wielkie i małe historie. Tworzenie kolekcji Muzeum Historii Polski". Ekspozycję tworzy kilkaset z blisko 60 tysięcy obiektów, które MHP posiada w swoich zbiorach.

Gmach MHP składa się z sześciu poziomów – dwóch podziemnych oraz czterech naziemnych – a jego powierzchnia wynosi 44 tys. m2. Wystawa stała będzie udostępniona zwiedzającym w 2026 r. Opowie o ponadtysiącletniej historii polskiego narodu oraz państwa. Narracja rozpoczyna się w drugiej połowie X, a kończy na pierwszych dekadach XXI w. Wystawa ma układ chronologiczno-tematyczny, a historia Polski zostanie w niej opowiedziana za pomocą sześciu galerii. Oprócz przestrzeni wystawienniczych, konserwatorskich oraz magazynów w nowym gmachu MHP znajdą się sale dydaktyczne i warsztatowe, a także czytelnia i biblioteka oraz biura muzeum. W gmachu muzeum znajdzie się również audytorium, mogące pomieścić blisko 580 widzów. Budynek jest również wyposażony w salę kinowo-teatralną.(PAP)

Autorzy: Anna Kruszyńska, Olga Łozińska, Daria Porycka, Edyta Roś, Mikołaj Małecki, Michał Szukała