„Papageno Team” – w Łodzi działa duszpasterstwo dla osób w kryzysie samobójczym

Abp Grzegorz Ryś poinformował biskupów na dzisiejszym zebraniu plenarnym KEP o założonym przez niego i funkcjonującym w Łodzi duszpasterstwie osób w kryzysie samobójczym „Papageno Team”. Odpowiada ono na problem, który jest coraz bardziej widoczny w Polsce, a którym dotąd Kościół się nie interesował. Działa ono aktywnie od września ubiegłego roku przy łódzkiej parafii świętych Piotra i Pawła i może być wzorcem do podobnych inicjatyw w innych diecezjach. Arcybiskupowi towarzyszył prowadzący duszpasterstwo ks. Jarosław Magierski, suicydolog, psychotraumatolog i mediator.

Duszpasterstwo i strefa wsparcia osób w kryzysie samobójczym „Papageno Team”, jako pierwszy tego typu projekt w Kościele w Polsce, działa w archidiecezji od 10 września 2022. Ks. Magierski podkreślił, że jest to pierwsza we wspólnocie Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce inicjatywa skierowana wprost do osób, których dotyka szeroko rozumiany problem samobójstwa. Dodał, że ludzie ci potrzebują szczególnej pomocy duchowej i profesjonalnej, a bardzo często spotykają się z niezrozumieniem, piętnowaniem, a niekiedy i traumatyzującym ostracyzmem. Często mają też przekonanie postponowania wewnątrz wspólnot parafialnych.

Duszpasterstwo to łączy profesjonalistów z różnych dziedzin i ma być  strefą wsparcia dla wszystkich, których dotykają kryzysy i myśli samobójcze. Jest tez formą towarzyszenia tym, którzy doświadczają traumy i żałoby po samobójczej śmierci bliskiej osoby. Ks. Magierski poinformował, że w każdą trzecią niedzielę miesiąca duszpasterstwo spotyka się na modlitwie w intencji osób w kryzysie. Jest to pierwsza forma działania, mianowicie sfera duchowa. Pomoc ta polega na opiece modlitewnej, pewnego rodzaju „duchowej adopcji” osób w kryzysie. Oprócz tego jest prowadzona pomoc o charakterze profesjonalnym.

Ks. Magierski odpowiadając na pytanie: jak takich ludzi można znaleźć, podkreślił, że ludzi tych nie trzeba szukać, gdyż zaledwie w ciągu kilku tygodni od rozpoczęcia działań duszpasterstwa, zgłosiło się ponad 800 osób potrzebujących pomocy z całej Polski. Są to ludzie mający myśli samobójcze, ich rodziny, bądź rodziny, którzy są w żałobie po śmierci kogoś bliskiego, kto popełnił samobójstwo. Szukają oni odpowiedzi na pytania: Dlaczego?, Jak dalej żyć? Gdzie był Pan Bóg?, itd.

Działalność duszpasterstwa – jak wyjaśnił ks. Magierski – opiera się na 3 filarach: prewencji, interwencji i postwencji. Zaznaczył, że „wspólnota Kościoła i wspólne przeżywanie wiary jest bardzo ważnym czynnikiem ochrony, o którym często dziś się zapomina”. Wyjaśnił, że mówiąc o różnych sposobach zapobiegania samobójstwom, zapomina się, że wspólnotowość i religia jest istotnym czynnikiem prewencyjnym. „Im więcej jest autentycznego bycia z Bogiem, im więcej zaangażowania we wspólnocie Kościoła, tym ta ochrona jest większa” – powiedział suicydolog.

Druga ważna sfera działania duszpasterstwa, to pomoc po stracie kogoś z najbliższych, który dokonał samobójstwa. „Ci ludzie na ogół inaczej przeżywają żałobę, niż po naturalnej śmierci bliskiej osoby czy spowodowanej wypadkiem. Jest to najczęściej proces samooskarżania. A towarzyszy temu nierzadko i społeczny ostracyzm” – wyjaśnił kapłan, dodając, że „często samooskarżanie jest zupełnie nieuzasadnione, a niesamowicie degradujące”. Podkreślił, że wspólnotowość Kościoła jest tu szansą, a przede wszystkim towarzyszenie tej osobie w próbie odbudowy normalnego życia.

Ks. Magierski informuje, że duszpasterstwo to łączy profesjonalistów z różnych dziedzin. Oprócz duszpasterza są tam psychologowie, terapeuci, psychiatrzy oraz inni specjaliści. - Kiedy dana osoba przychodzi to najpierw spotyka się z księdzem, ale jeśli widać, że są tam także zaburzenia innego rodzaju, to natychmiast kierowana jest do odpowiednich specjalistów – wyjaśnia kapłan. Dodaje, że bardzo często jest to silna depresja, co w ostatnich latach dotyka także dużej części ludzi młodych, a nawet bardzo młodych. W 2022 r. było w Polsce 150 skutecznych prób samobójczych wśród młodych poniżej 18 roku życia. A na jedno samobójstwo przypada od stu do dwustu prób samobójczych. „Jest to więc bardzo poważny problem naszej młodzieży, który domaga się szybkiej reakcji, także ze strony Kościoła” – podkreśla kapłan.

Oprócz wsparcia duchowego i psychologiczno-terapeutycznego „Papgeno Team” włącza się także w organizację i prowadzenie warsztatów oraz szkoleń. Ostatnie tygodnie zaowocowały spotkaniami w Warszawie, Mińsku Mazowieckim i Łomiankach. Była to sposobność to dzielenia się doświadczeniem w podejmowaniu wyzwania, jakim jest zapobieganie samobójstwom i profesjonalne towarzyszenie rodzinom, które doświadczyły samobójczej śmierci bliskiej osoby. Spotkania te stały się również doskonałą sposobnością do wymiany zdań na temat roli Kościoła - jego wspólnotowości w perspektywie prewencji i postwencji suicydalnej. Warsztaty dały też możliwość promowania wśród pracujących z dziećmi i młodzieżą idei rówieśniczej interwencji kryzysowej, która jest niezwykle istotną formą udzielania pierwszej pomocy emocjonalnej.

Ks. Magierski podkreśla, że  podążając za myślą Papieża Franciszka: „Kościół jest powołany, aby dotrzeć na dzisiejsze rozstaje dróg, to znaczy do peryferii geograficznych oraz egzystencjalnych ludzkości, do tych miejsc na obrzeżach i do tych sytuacji, w których ludzie żyją strzępami człowieczeństwa, bez nadziei...” – „Papageno Team” tworzymy w duchu otwartości, opierając się na promocji kultury dialogu i odrzucając przejawy mentalności wykluczenia - dodaje.