Pelplin. Jedyny w Polsce egzemplarz Biblii Gutenberga dostępny na stałej ekspozycji

Biblia wydrukowana przez Jana Gutenberga w latach 1452 – 1455 w 180 egzemplarzach, w całości dotrwała do naszych czasów zaledwie w siedemnastu dwutomowych egzemplarzach. Jedyny z nich w Polsce jest własnością diecezji pelplińskiej.

O walorach bezcennego dzieła mówiono ponownie w Pelplinie podczas konferencji prasowej oraz podczas uroczystego otwarcia nowej, obecnie stałej ekspozycji pelplińskiego skarbu. Biblia przez ostatnie sześć tygodni była wystawiana w Muzeum Narodowym w Warszawie, co spowodowało dwudziestoprocentowy wzrost ilości odwiedzających placówkę w stolicy, powiedziała Radiu Głos Małgorzata Łobocka z Muzeum Narodowego w Warszawie.

Podczas piątkowej uroczystości, która zgromadziła wielu naukowców, badaczy starego piśmiennictwa, pomorskich samorządowców, działaczy kultury, bp Ryszard Kasyna wyraził wdzięczność wobec Jana Gutenberga – twórcy pierwszej przemysłowej metody druku na świecie – za to, że „poprzez druk Biblii starał się przybliżać Boże Słowo mu współczesnym”.

Biskup z uznaniem nawiązał do swoich poprzedników, biskupów chełmińskich, którzy najpierw zakupili tę Biblię a następnie ją chronili przez wieki, mimo wielu potężnych zawirowań historii. Podziękował też wszystkim, którzy od lat „poprzez badanie tej Biblii, jej konserwację, digitalizację także promocję medialną sprawili, że stała się ona dostępna dla wielu ludzi”. 

Dyrektor Muzeum Diecezjalnego w Pelplinie ks. Krystian Feddek podkreślił, że „to wyjątkowy moment, czas wytężonych badań, prac konserwatorskich, pracy nad upowszechnieniem Księgi ma teraz nowy etap, Biblia ta, najcenniejsza księga świata na stałe wychodzi na światło dzienne w otoczeniu nowej przestrzeni wystawienniczo-narracyjnej”.

Biblia drukowana w Moguncji przez Johannesa Gutenberga, w latach 1452–1455, stanowi świadectwo, a zarazem symbol przełomu, jaki dokonał się w Europie dzięki zastosowaniu wynalazku ruchomej czcionki. Nowa technika umożliwiła szybszą produkcję książek, a co za tym idzie łatwiejszą wymianę informacji, przyczyniła się do upowszechnienia wiedzy i popularyzacji nowych idei. 

Przechowywany w Pelplinie dwutomowy egzemplarz Biblii jest pierwszym w Europie wielkim tekstem drukowanym tą metodą, a jej pojawienie zbiega się z rozwojem prądu, który nazywamy humanizmem. Technologia Gutenberga szybko rozprzestrzeniła się, na terenie Cesarstwa powstały liczne oficyny drukarskie sprzedające książki w całej Europie.

W ostatnim stuleciu losy pelplińskiej Biblii Gutenberga splatały się z burzliwą historią Polski. W obliczu zagrożenia wojennego w 1939 księga została wywieziona przez Warszawę, Paryż i Wielką Brytanię do Kanady. Podczas drugiej wojny światowej znajdowała się w skarbcu Bank of Montreal w Ottawie. Do Polski wróciła w 1959, nim jednak trafiła do Pelplina, przez kilka dni była eksponowana w Muzeum Narodowym w Warszawie. Rozpoczęty teraz pokaz odbywa się w rocznicę wydarzenia.

Źródło: KAI