Bioetyka w szkole

ks. dr Andrzej Muszala, Agnieszka Rudziewicz

Bioetyka w szkole

Dla nauczycieli, wychowawców i katechetów

Od 1 października 2007 w księgarniach!

ISBN: 978-83-60703-45-8

wyd.: Salwator 2007

---

Spis treści
Wstęp	5
Człowiek i bioetyka	7
Ewolucja	13
Mapa genowa człowieka	19
Terapia genowa	25
Inżynieria genetyczna	31
Klonowanie	37
Eksperymenty na embrionach ludzkich	43
Diagnostyka prenatalna	47
Diagnostyka preimplantacyjna	53
Eugenika	57
Aborcja	61
Metody regulacji urodzeń i planowania rodziny	71
Niepłodność — sztuczne zapłodnienie	81
AIDS	89
Transplantacje narządów	97
Eutanazja	105
Stany terminalne człowieka i śmierć	111
Skróty	118

Wstęp

Bioetyka stała się częścią codziennego życia. Niespostrzeżenie wymknęła się cichaczem z probówek, spod szkiełek mikroskopów, z kontenerów tkanek przetrzymywanych w temperaturze ciekłego azotu; przeniknęła grube ściany laboratoriów, szpitali i klinik, wyszła na ulice miast i wiosek, docierając — za pomocą środków masowej komunikacji — pod dach zwykłych szarych ludzi, niosąc ze sobą dramatyczne pytania małżonków poszukujących matki zastępczej, kobiet drżących o wynik diagnozy przedurodzeniowej, dorosłych dzieci zastanawiających się, co począć ze zniedołężniałymi rodzicami. Ostatnio dotarła także do szkół w związku z niewygodnymi pytaniami, jakie uczniowie coraz częściej stawiają swoim intelektualnym i duchowym przewodnikom: „Czy embrion to człowiek?”, „Czy dziecko z probówki może zostać ochrzczone?”, „Czy po dorośnięciu może mieć dzieci?”, „Czy ADIS jest karą Bożą za grzechy świata?”, „Kiedy człowiek umiera?”, „Czy można sklonować Einsteina?”, „Co Kościół myśli o ewolucji?”... Pytania aktualne, coraz trudniejsze, ciekawe. Jak na nie odpowiedzieć?

Niniejsza książka, Bioetyka w szkole, jest próbą odpowiedzi etyki chrześcijańskiej na problemy budzące najwięcej kontrowersji w zakresie biologii i medycyny. Ma pomóc nauczycielom, biologom, katechetom, wychowawcom w podjęciu dialogu z uczniami na tematy trudne, jakie niesie ze sobą rozwój nauk biomedycznych, i w udzieleniu kompetentnej, wyczerpującej odpowiedzi.

Napisana została językiem prostym i porusza takie zagadnienia, jak: ewolucja, antykoncepcja, sztuczne zapłodnienie, diagnostyka prenatalna, klonowanie, genom, transplantacje narządów, AIDS, eutanazja, problemy seksuologii. Jej autorzy, omawiając nowe techniki badań i terapii, podają najważniejsze informacje, wyjaśniają, „jak działa” dana technika medyczna, ukazują podstawowe problemy etyczne związane z jej zastosowaniem oraz ich rozwiązanie w świetle etyki katolickiej. Cała treść ubogacona jest krótkimi cytatami zaczerpniętymi z nauczania Kościoła, szczególnie papieża Jana Pawła II. Ilustracje, schematy i zdjęcia ułatwiają zrozumienie poszczególnych metod badawczych i medycznych.

Na końcu każdego rozdziału podana jest podstawowa literatura, do jakiej można sięgnąć, gdyby omawiany problem wymagał głębszego zanalizowania.

Wiara i rozum nie wykluczają się wzajemnie. Kościół nie jest przeciwny rozwojowi nauki ani eksperymentom w biologii czy medycynie. Sam stawiał pierwsze szkoły, uniwersytety, szpitale, a dziś, gdy jego rolę w tych dziedzinach przejęło państwo czy prywatne firmy, także pragnie towarzyszyć — ale już z etyczną refleksją — ludzkości, by stosowane metody i odkrywane techniki leczenia służyły zawsze człowiekowi. Osiągnięcia biomedycyny mogą bowiem przynieść nam ogromne korzyści, ale mogą również zostać w radykalny sposób wykorzystane przeciwko człowiekowi. Autorzy niniejszego opracowania żywią nadzieję, że będzie ono pomocne w tym, by bioetyka stała się dla wszystkich ludzi rzeczywiście „mostem ku lepszej przyszłości”*.

ks. Andrzej Muszala

Wydawnictwo SALWATOR dziękuje prof. Aleksandrowi Skotnickiemu, kierownikowi katedry hematologii CM UJ w Krakowie za udostępnienie zdjęć ilustrujących niektóre rozdziały, oraz prof. Władysławowi Sułowiczowi, kierownikowi kliniki nefrologii za umożliwienie wykonania zdjęć.

*

Tak tę nowo powstającą naukę — bioetykę — określił van Rensselaer Potter, onkolog pracujący w University of Wisconsin w Madison (USA), autor książki Bioethics: Bridge to the Future („Bioetyka: most ku przyszłości”), Englewood Cliffs, 1971.

opr. aw/aw