Pierwsze kroki do... przejścia przez menopauzę. Czym jest menopauza

Catherine Francis

Pierwsze kroki do… przejścia przez menopauzę

ISBN: 978-83-7660-746-7
Wydawnictwo Jedność
Ilość stron: 112
Oprawa: miękka
Format: 122x180 mm
www.jednosc.com.pl

fragment książki:

Czym jest menopauza

Menopauza bywa opisywana jako swoiste odwrócenie okresu dojrzewania. Oba te procesy spowodowane są poważnymi zmianami hormonalnymi zachodzącymi w ciele kobiety. Dojrzewanie płciowe uruchamia rozwój seksualny i menstruację, a także zapoczątkowuje reprodukcyjną fazę twego życia. Menopauza jest przeciwieństwem tego etapu – w jej wyniku przestajesz miesiączkować, kończy się owulacja, a co za tym idzie, nie możesz już urodzić dziecka.

Technicznie rzecz ujmując, w okresie menopauzy po raz ostatni masz miesiączkę. Ponieważ jednak menstruacja może pojawiać się wówczas nieregularnie, przyjmuje się, że menopauza zaczyna się dwanaście miesięcy po ostatniej miesiączce.

Te kilka lat, które dzielą cię od twej ostatniej miesiączki, kiedy to być może doświadczasz niektórych symptomów opisanych w tym rozdziale, nosi ofi cjalną nazwę perimenopauzy. Z kolei okres po twej ostatniej menstruacji, kiedy możesz nadal doświadczać symptomów menopauzy, i to jeszcze przez kilka lat, zwie się postmenopauzą. Jednak większość ludzi używa terminu menopauza w sposób zupełnie swobodny, w odniesieniu do wszystkich tych okresów.

Menopauza następuje zazwyczaj między 45. a 55. rokiem życia, mniej więcej gdy masz 52 lata. Jednak może się ona zdarzyć znacznie później – przed sześćdziesiątym rokiem życia. Gdy wystąpi u kobiety przed czterdziestym rokiem życia, sklasyfi kowana zostaje jako menopauza przedwczesna (więcej na ten temat możesz przeczytać w rozdziale 9.).

Obalanie mitu

Menopauza to stan kwalifikujący się do leczenia.

Menopauza nie jest chorobą ani zaburzeniem wymagającym leczenia. Jest ona w pełni naturalnym stanem występującym w życiu każdej kobiety; wiele z nich przebywa ją bez najmniejszych problemów. Ponieważ jednak niektóre spośród symptomów wywołanych przez rozregulowaną gospodarkę hormonalną mogą być źródłem osłabienia, sama możesz spróbować nad tym zapanować – lub zwrócić się do lekarza. Menopauza zwiększa ryzyko zapadnięcia na poważne choroby, jak na przykład osteoporoza (łamliwość kości). W rozdziale 8. dowiesz się, jak obniżyć ryzyko ich wystąpienia.

Co mówią ludzie…
Zaczęłam doświadczać symptomów menopauzy w wieku 41 lat. Przestałam miesiączkować w wieku 46 lat, a teraz moja menopauza prawie dobiega końca. Część z tego, co można przeczytać na temat menopauzy, jest bardzo przygnębiająca, zwłaszcza na temat życia seksualnego. Tymczasem w moim przypadku jedynymi faktycznymi symptomami menopauzy były zalewające mnie fale gorąca: dało się je wytrzymać. Dobrze jest nie mieć już dłużej miesiączek i nie musieć się martwić o zajście w ciążę. Muszę też z radością wyznać, że razem mężem wciąż mamy udane życie seksualne.

Sabina, 49 lat

Co dzieje się w twoim ciele?

Tak jak okres dojrzewania jest wynikiem wzrostu poziomu stężenia żeńskich hormonów (estrogenu i progesteronu) w twoim ciele – tak menopauza jest skutkiem obniżenia się poziomu ich stężenia.

Głównym kobiecym hormonem jest estrogen. Tak naprawdę termin ten jest kolektywnym określeniem trzech hormonów: estradiolu, estronu i estriolu. Estrogen produkowany jest głównie w jajnikach, a w małych ilościach – w nadnerczu. Pełniąc wiele innych funkcji cielesnych, reguluje on również cykl miesiączkowy, sprawiając, że masz okres, i generując co miesiąc komórkę jajową. Gdy wydzielanie estrogenu w twym organizmie z wolna się kończy – między 40. a 60. rokiem życia – twoja płodność zanika. Możesz wówczas doświadczyć szeregu różnych symptomów. Pojawiają się one nawet na przestrzeni dziesięciu lat, jednak u większości kobiet trwają od dwóch do sześciu lat. W końcu twoje jajniki przestają produkować komórki jajowe, miesiączki się kończą i wówczas może wystąpić menopauza.

Zmniejszający się poziom stężenia innych hormonów regulujących życie seksualne, łącznie z progesteronem i testosteronem (właśnie tak: ciało kobiety produkuje również niektóre „męskie” hormony) także odgrywają pewną rolę w pojawianiu się symptomów menopauzy. Jednak głównym winowajcą jest tutaj estrogen.

Obalanie mitu

Moja matka ciężko przechodziła menopauzę, więc mnie też pewnie to czeka.

Wiek, w jakim miała menopauzę twoja matka, może być wskazówką odnośnie do tego, kiedy zacznie się ona u ciebie. Co się jednak tyczy symptomów, nie ma dowodów na istnienie genetycznego dziedziczenia w tym zakresie. Fakt, że twoja matka ciężko przechodziła menopauzę, nie oznacza, że u ciebie odbędzie się to tak samo. Każda kobieta ma inne doświadczenia.

Jakich symptomów możesz doświadczać?

Główną oznaką zbliżającej się menopauzy jest to, że twoje miesiączki stają się coraz rzadsze i nieregularne. Mogą też mieć lżejszy przebieg i trwać krócej; lub wręcz przeciwnie – mieć przebieg cięższy i trwać dłużej – każdy organizm jest inny. U niektórych kobiet miesiączki znikają nieoczekiwanie. Powinnaś jednak pamiętać, że menstruacje mające ciężki przebieg czy też całkiem nieregularne, mogą być wskaźnikiem zjawisk patologicznych, takich jak mięśniaki czy polipy, tak więc zawsze powinnaś wspomnieć o nich swemu lekarzowi.

Poza nieregularnymi miesiączkami istnieje cały szereg innych symptomów, których możesz doświadczać. Nie wpadaj w panikę – jest mało prawdopodobne, że stwierdzisz u siebie wszystkie te symptomy.

Fale gorąca

Fale gorąca należą do najbardziej typowych symptomów menopauzy. Doświadcza ich trzy czwarte kobiet.

Wiąże się z nimi uczucie gorąca oraz pocenie się, zwłaszcza w górnej części ciała – zwykle na twarzy, szyi i piersiach. Fala gorąca oblewa cię przez kilka minut, później pojawia się czasem uczucie zimna. Twoja skóra może się zaczerwienić lub mogą pojawić się na niej czerwone plamy, niektóre kobiety doświadczają takiego uczucia, jakby coś pełzło im po skórze. Możesz też mieć palpitacje (podwyższona akcja serca). Fal gorąca możesz doświadczać kilka razy dziennie.

Nocne poty

Czasem fale gorąca pojawiają się w nocy, często towarzyszy im pocenie się tak silne, że twoja piżama i pościel są zupełnie mokre.

Huśtawka nastrojów

Nastroje te obejmują: płaczliwość, drażliwość, niepokój, ataki paniki i depresję. Jesteś bardziej podatna na zmiany emocjonalne, jeśli podobne symptomy miałaś w ramach zespołu objawów przedmiesiączkowych. Depresja i niepokój mogą się pogłębić wskutek deficytów estrogenu – jednak nie bagatelizuj tych spośród występujących w twym życiu epizodów czy stresów, które mogą się przyczynić do wystąpienia owego uczucia niepokoju.

Uczucie suchości w pochwie

Jego przyczyną jest wytwarzanie przez ciało mniejszej ilości naturalnych lubrykantów oraz zacieśnianie się ścian pochwy, co może również prowadzić do utraty jej elastyczności. Suchości pochwy doświadcza około 30% kobiet po menopauzie; jej skutkiem może być uczucie bólu lub dyskomfortu w trakcie stosunku. Istnieją jednak sposoby zaradzenia temu (więcej na ten temat w rozdziale 5). Suchość pochwy może również wywoływać swędzenie i ogólny dyskomfort okolic intymnych.

Obniżenie libido

Gdy spada poziom estrogenu i innych hormonów związanych z życiem seksualnym, czasem prowadzi to do obniżki poziomu pobudzenia seksualnego (któremu dodatkowo nie sprzyja poczucie dyskomfortu oraz suchości w pochwie). Jednak niektóre kobiety czerpią po menopauzie większą radość z seksu, nie zakładaj więc, że oznacza ona koniec życia seksualnego.

Przerywany sen

Niższy poziom estrogenu może mieć wpływ na jakość snu, prowadząc do bezsenności. Nocne poty (tak samo jak niepokój i depresja) również mogą zakłócać sen twój i twojego partnera.

Osłabienie koncentracji i pamięci

Estrogen ma swój udział w funkcjonowaniu komórek mózgowych, tak więc niższy poziom stężenia estrogenu może prowadzić do osłabienia koncentracji i pojawienia się luk pamięci. Efekt ten może się pogłębić wskutek zmęczenia po nieprzesypianych nocach.

Sucha skóra

Obniżenie poziomu estrogenu utrudnia skórze zachowanie wilgotności. Skóra staje się ponadto coraz cieńsza wraz z wiekiem, co może wywoływać swędzenie i wrażenie suchości.

Problemy z oddawaniem moczu

Mniej więcej jedna szósta kobiet w czasie menopauzy zauważa u siebie problemy z pęcherzem. Stres wynikający z nieotrzymania moczu (wyciek strużek uryny, gdy kaszlesz lub się śmiejesz) mogą się pojawić z powodu coraz cieńszej tkanki moczowodu i utraty jego elastyczności. Może to prowadzić do zmniejszenia się pojemności pęcherza, co oznacza, że będziesz częściej oddawać mocz. Istnieje też podwyższone ryzyko infekcji moczowodu.

Bóle i niedomagania innych części ciała

Obniżony poziom estrogenu może prowadzić do wystąpienia bólu stawów, mięśni i głowy.

Obalanie mitu

W czasie menopauzy wszystkie kobiety przeżywają piekło

Większość kobiet doświadcza w trakcie menopauzy niektórych jej symptomów. Jednak u wielu kobiet owe symptomy mają łagodną postać – są też i takie panie, u których menopauza przebiega bezobjawowo. Jeśli doświadczasz nieprzyjemnych symptomów menopauzy, wiedz, że istnieje szereg sposobów umożliwiających ich zredukowanie lub zupełne wyeliminowanie. Nie zniechęcaj się więc – czytaj dalej, a dowiesz się, jak zapanować nad ciałem.

Jak diagnozuje się menopauzę

Lekarz będzie w stanie stwierdzić, że przypuszczalnie wchodzisz w okres menopauzy, biorąc pod uwagę twój wiek, twoje miesiączkowanie i symptomy, których doświadczasz. Nie zawsze jest jednak możliwe zyskanie pewności w tej kwestii, zwłaszcza jeśli stosujesz pigułki antykoncepcyjne lub terapię hormonalną. Nie istnieje żaden niezawodny test umożliwiający stwierdzenie menopauzy. Mierzenie poziomu hormonu folikulotropowego (FSH) w twej krwi może pomóc w potwierdzeniu diagnozy, gdyż FSH wzrasta u kobiet wchodzących w okres menopauzy. Jednak test ten nie zawsze jest miarodajny i nie wystarczy, by stwierdzić, że przechodzisz menopauzę.

Co mówią ludzie…
W wieku 45 lat już nie zawsze miałam regularne miesiączki, a gdy je miałam, zespół napięcia przedmiesiączkowego przebiegał bardziej burzliwie. Po ośmiu miesiącach zaczęłam doświadczać fal gorąca. Twarz i piersi oblewa wówczas pąs, a ja czuję się tak, jakby trawił je ogień – jest to dość kłopotliwe, gdy akurat jestem w pracy, choć kobiety w moim wieku bardzo sobie w takich sytuacjach pomagają. Rozmawiałam z lekarzem i postanowiłam, że jeszcze się nie będę poddawać hormonalnej terapii zastępczej, choć jej nie wykluczam. Zmiana diety i większa liczba ćwiczeń pomogły mi nieco w zwalczaniu objawów menopauzy. Wyrozumiały mąż też okazał się pomocny.

Phillipa, 47 lat

Warto zapamiętać

Jeśli doświadczasz symptomów opisanych w tym rozdziale, umów się na wizytę lekarską. Wiele spośród owych symptomów może mieć inne przyczyny, jak na przykład mięśniaki, dlatego też warto je najpierw wykluczyć. Może się zdarzyć również tak, że lekarz będzie w stanie potwierdzić, że wkrótce zacznie się u ciebie menopauza, a wówczas warto przedyskutować z nim, co możesz zrobić w tej sprawie. Jest jednak wskazane, byś najpierw przeczytała kilka kolejnych rozdziałów tej książki i dowiedziała się, jakie masz możliwości wyboru i o co pytać lekarza.

opr. aś/aś