Różaniec w pigułce: wszystko, co powinieneś wiedzieć o tej modlitwie

Skąd się wziął różaniec?

Nie sposób dokładnie odtworzyć etapów, które doprowadziły do ukształtowania się aktualnej formy różańca, ponieważ aby zgłębić historię różańca, należy poznać przyczyny powstania tej modlitwy i czynniki, które wpływały na jej rozwój i rozumienie.
Odpowiedź na pytanie kto wymyślił różaniec, jest złożona, ponieważ praktyka wielokrotnie powtarzanej modlitwy sięga bardzo odległych czasów. W Kościele Wschodnim począwszy od V w. przyzywanie imienia Jezus stało się najczęściej praktykowaną modlitwą osobistą, później rozwinął się zwyczaj tzw. modlitwy Jezusowej, polegającej na nieustannym powtarzaniu zdania: „panie Jezu Chryste, Synu Boży, zmiłuj się nade mną”. Nowicjusz składający śluby zakonne otrzymywał różaniec i od tej pory nieustannie, dniem i nocą, odmawiał modlitwę Jezusową.

Na powstanie modlitwy różańcowej miał wpływ zwyczaj odmawiania przez mnichów psałterza. Ci, którzy nie potrafili posługiwać się łaciną, odmawiali określoną liczbę „Zdrowaś” lub „Ojcze nasz”. Przykładowo reguła benedyktyńska w XI wieku nakazywała braciom zakonnym codziennie odmawiać 150 razy „Ojcze nasz” na wzór kapłańskiego oficjum złożonego ze 150 psalmów. Przez wiele lat modlitwa była kształtowana do obecnie znanej formy.

Za ojca różańca uważa się świętego Dominika, legenda głosi, że to właśnie w czasie jednej z jego wypraw, w trakcie której zwalczał herezję albingensów, zrodziła się modlitwa różańcowa. Od XVI wieku włączono w odmawianie głośnej modlitwy także medytację tajemnic z życia Pana Jezusa. Słowo "Różaniec" wywodzi się ze średniowiecza, kiedy to modlitwę tę porównywano z dawaniem Matce Bożej róż . Stąd modlitwę tę nazwano wieńcem z róż, czyli różańcem. Biskupi Rzymu zawsze starali się gorliwie rozwijać i pielęgnować pobożność wiernych i cześć dla Matki Bożej.

Jaka jest istota modlitwy różańcowej?

Instrukcja jak modlić się na różańcu, jest stosunkowo prosta, trudniejsze wydaje się zrozumienie istoty tej modlitwy.
Różaniec jest modlitwą biblijną, nie tylko dlatego, że rozważane tajemnice mają podstawę biblijną, z wyjątkiem dwóch ostatnich (Wniebowzięcie i Ukoronowanie Najświętszej Maryi Panny na Królową Nieba i Ziemi nie są udokumentowane w Piśmie świętym, ale czerpią z niej inspirację), ale również, dlatego, że odmawiane w nim podstawowe modlitwy zostały zaczerpnięte z Pisma Świętego. Ojcze nasz jest tą modlitwą, której Jezus na uczył Apostołów (zob. Łk 11,1-4; Mt 6,9-13). Zdrowaś, Maryjo nazywa się również "Pozdrowieniem Anielskim" i nawiązuje do opisu zwiastowania narodzin Syna Bożego w Ewangelii św. Łukasza (zob. Łk 1,28). Najpierw w XII wieku przyjął się w Kościele zwyczaj odmawiania pozdrowienia, którym w scenie zwiastowania Anioł przywitał Maryję. Z czasem dodano słowa wypowiedziane przez Elżbietę w czasie nawiedzenia. Obecna forma „Zdrowaś Maryjo” ostatecznie ukształtowała się w XV wieku. Z kolei modlitwa Chwała Ojcu jest aktem strzelistym biorącym swój początek słowach Jezusa, wypowiedzianych podczas rozesłania uczniów (zob. Mt 28,19).

Różaniec jest modlitwą kontemplacyjną, mającą w swoim centrum Chrystusa, na którego spoglądamy jakby oczyma jego Matki. Zatem różaniec ma także wymiar formacyjny, ponieważ uczy naśladowania Jezusa i Maryi w drodze do świętości.
Rytm modlitwy różańcowej pomaga zaangażować się w modlitwę całemu człowiekowi.

Na niezwykłą popularność tej modlitwy miały zapewne objawienia z La Salette, Lourdes i Fatimy, w których NMP wzywała do nawrócenia, pokuty i modlitwy w intencji grzeszników.

Warto także poznać Nowennę Pompejańską opartą na modlitwie różańcowej.

Prymas Tysiąclecia nazywał różaniec modlitwą naszego życia, odmawiał go codziennie, a w okresie uwięzienia nawet częściej.