Prezbiterzy są sakramentalnie konsekrowani

(Jeden z rozdziałów pracy pt. „Kapłan zostaje wybrany, konsekrowany i posłany” w świetle najnowszych dokumentów Urzędu Nauczycielskiego Kościoła.- Tarnów 2006)

Święcenia sakramentalne dokonujące się przez włożenie rąk biskupa i modlitwę konsekracyjną zapoczątkowują w kapłanie „szczególny związek ontologiczny¹, który jednoczy kapłana z Chrystusem, Najwyższym Kapłanem i Dobrym Pasterzem”². „Kapłan jest nosicielem rzeczywistej konsekracji, która nie podlega ograniczeniu w czasie. Podstawą jego tożsamości jest otrzymany w sakramencie święceń charakter, na którego podłożu rozwija się i przynosi owoce łaska pasterska. Dlatego prezbiter winien być w stanie czynić wszystko, co czyni, zawsze jako kapłan. Jest on, jak mówił święty Jan Bosko, kapłanem przy ołtarzu i w konfesjonale, w szkole, na ulicy i wszędzie”³. Jego posługa tkwi „w samym sercu [otaczającej nas] rzeczywistości, gdyż jest zdolna nieść światło, pojednanie i dokonać odnowienia wszystkiego”⁴.

Prezbiterów konsekruje Duch Święty..

Sobór Watykański II naucza, że „Kapłaństwo (...) zostaje (...) udzielone przez ten specjalny sakrament, mocą którego prezbiterzy dzięki namaszczeniu Ducha Świętego zostają naznaczeni szczególnym znamieniem i tak upodobniają się do Chrystusa Kapłana, aby mogli działać w zastępstwie Chrystusa Głowy” (DK, 2; por. KKK,1563). Papież z Polski pisał, że przez konsekrację namaszczeniem Ducha Świętego w sakramencie kapłaństwa prezbiterzy zostają poświęceni Bogu w Jezusie Chrystusie na wyłączną własność.. Kapłańska konsekracja jest poświęceniem i oddaniem osoby ludzkiej Bogu nade wszystko umiłowanemu. Jej „korzenia szukać należy w samym świadomym i dobrowolnym poświęceniu się i oddaniu na własność Bogu, które poprzez sakrament Chrztu prowadzi nas do tajemnicy paschalnej jako szczytu i centrum Odkupienia, dokonanego przez Chrystusa”. Kapłańska konsekracja stanowi nowe „życie dla Boga w Jezusie Chrystusie”⁵.

Kościół głosi, że prezbiterzy „namaszczeniem Ducha Świętego [są] konsekrowani i posłani przez Chrystusa” (DK,12), „aby karmili Kościół słowem i łaską Bożą” (KK,11). Duch Święty jest sprawcą kapłańskiej konsekracji. Ojciec Święty objaśnił tę prawdę w następujących słowach: „Tak jak we Mszy świętej jest On [Duch Święty] sprawcą przeistoczenia chleba i wina w Ciało i Krew Chrystusa, tak i w Sakramencie Kapłaństwa On jest sprawcą konsekracji kapłańskiej czy biskupiej”⁶. Szczególnie więc bliskie są relacje Ducha Świętego z kapłaństwem. Zmartwychwstały Chrystus po ukazaniu się Apostołom zebranym w Wieczerniku, „tchnął na nich i powiedział im: «Weźmijcie Ducha Świętego! Którym odpuścicie grzechy, są im odpuszczone, a którym zatrzymacie, są im zatrzymane» (J 20,22-23)”. Pan Jezus tchnie na uczniów i przekazuje im Ducha Świętego, swojego Ducha. Z tym tchnieniem i darem Ducha Świętego łączy władzę odpuszczania grzechów.

Jan Paweł II w homilii wygłoszonej 18 maja 2000 roku z okazji jubileuszu prezbiterów, powiedział: My kapłani „zostaliśmy konsekrowani w Kościele do tej szczególnej posługi (kapłańskiej, ewangelizacyjnej). Zostaliśmy na różne sposoby wezwani do tego, byśmy wszędzie, gdzie stawia nas Opatrzność, przyczyniali się do kształtowania wspólnoty Ludu Bożego (...). Naszym zadaniem jest paść powierzoną nam Bożą owczarnię... przez przykład osobistego świadectwa (por. 1 P 5, 2-3). To jest nasza misja służby chrześcijańskiemu ludowi”⁷.

Prawodawca kościelny stwierdza; „Na mocy ustanowienia Bożego, przez sakrament kapłaństwa niektórzy spośród wiernych, naznaczeni w nim niezatartym charakterem, są ustanawiani świętymi szafarzami; są oni mianowicie konsekrowani i przeznaczeni ażeby – każdy odpowiednio do swojego stopnia, wypełniając w osobie Chrystusa-Głowy zadania nauczania, uświęcania i kierowania – byli pasterzami Ludu Bożego” (kan. 1008 KPK). Dodaje również, że prezbiterzy, „będąc także uczestnikami kapłaństwa Chrystusowego (...) są konsekrowani do sprawowania kultu Bożego i uświęcania ludu” (kan. 835 § 2). Katechizm Kościoła Katolickiego podaje, iż .„Dla tych, którzy otrzymują to znamię wraz z sakramentalnym namaszczeniem Ducha Świętego, oznacza ono szczególną konsekrację, w odniesieniu do chrztu i bierzmowania; głębsze upodobnienie do Chrystusa Kapłana, który czyni ich swoimi aktywnymi sługami w sprawowaniu oficjalnego kultu Boga i w uświęcaniu braci (por. KKK, 1581-1584)”⁸.

Upodobnienie więc do Chrystusa za pośrednictwem sakramentalnej konsekracji, określa kapłana w Ludzie Bożym, czyniąc go w specyficzny sposób uczestnikiem uświęcającej, nauczycielskiej i pasterskiej władzy samego Jezusa Chrystusa, Głowy i Pasterza Kościoła (por. PDV, n.18).

Konsekracja wyznacza do kultu i głoszenia Ewangelii.

„Prezbiter jest w sposób rzeczywisty uczestnikiem kapłaństwa Chrystusa; jest naprawdę konsekrowany. Jest «człowiekiem sacrum», wyznaczonym jak Chrystus do sprawowania kultu Ojca oraz do prowadzenia misji ewangelizacyjnej, dzięki której szerzy i ofiaruje braciom rzeczy święte – prawdę, łaskę Bożą. Oto prawdziwa tożsamość kapłańska również w dzisiejszym świecie”⁹.

Papież-Polak stwierdził też, że kapłan to „homo Dei – człowiek Boga”. „Z łaski Bożej bowiem ten człowiek, który został konsekrowany dla wyłącznej służby Bożej, ten człowiek, który in persona Christi (w osobie Chrystusa) dokonuje Najświętszej Ofiary naszego odkupienia (...) całkowicie żyje z Boga, istnieje z Boga i ma jako zadanie prowadzić wszystkich i wszystko do Boga. Homo Dei! To wyrażenie najzwięźlej określa powołanie i tożsamość kapłańską”¹⁰.

Ojciec Święty Jan Paweł II nauczał także, że prezbiter „jest konsekrowany i posłany, by głosić wszystkim Ewangelię o Królestwie, wzywając każdego człowieka do posłuszeństwa wiary i prowadząc wierzących ku coraz głębszemu poznaniu i uczestniczeniu w tajemnicy Boga, objawionej nam i przekazanej w Chrystusie” (PDV, n. 26)”¹¹. W swojej homilii z okazji jubileuszu prezbiterów, 18 maja 2000 roku, Papież-Polak powiedział: My kapłani „zostaliśmy konsekrowani w Kościele do tej szczególnej posługi (kapłańskiej, ewangelizacyjnej). Zostaliśmy na różne sposoby wezwani do tego, byśmy wszędzie, gdzie stawia nas Opatrzność, przyczyniali się do kształtowania wspólnoty Ludu Bożego (...). Naszym zadaniem jest paść powierzoną nam Bożą owczarnię (...) przez przykład osobistego świadectwa (por. 1 P 5, 2-3). To jest nasza misja służby chrześcijańskiemu ludowi”¹².

Kongregacja ds. Duchowieństwa dopełnia te wypowiedzi stwierdzeniem: Na podłożu otrzymanego w sakramencie święceń charakteru „rozwija się i przynosi owoce łaska pasterska.(...). Posługa [prezbitera] (...) jest zdolna nieść światło, pojednanie i dokonywać odnowienia wszystkiego”¹³.

Ojciec Święty Benedykt XVI podczas pielgrzymki do naszego kraju w 2006 roku, w archikatedrze św. Jana w Warszawie, powiedział do kapłanów: „Poprzez liturgiczny znak nałożenia rąk w obrzędzie święceń, Chrystus wziął was w swoją szczególną opiekę. Jesteście ukryci w Jego dłoniach i w Jego Sercu. (...). Odkąd wasze ręce zostały namaszczone olejem [krzyżma], znakiem Ducha Świętego, zostały przeznaczone na służbę Pana jako Jego ręce we współczesnym świecie”. Papież dodał też, iż „wierni oczekują od kapłanów tylko jednego, aby byli specjalistami od spotkania człowieka z Bogiem”; oczekują, aby prezbiter był ekspertem-biegłym w dziedzinie życia duchowego; aby był świadkiem odwiecznej mądrości, płynącej z objawionego Słowa. Chrystus potrzebuje kapłanów, którzy będą w Niego zapatrzeni, będą żyli wiarą, będą „dojrzali, mężni, zdolni do praktykowania duchowego ojcostwa”, „autentyczni w swoim życiu i posłudze”. Wówczas – jak zapewnia Papież – „Duch Święty im podpowie, co mają mówić, jak mają służyć. Będą mogli liczyć na pomoc Tej, która przewodzi Kościołowi w wierze” – Maryi, Matki Kościoła.

Dziękczynienie za wybranie, konsekrację i posłanie.

Żywa świadomość kapłańskiej tożsamości oraz ustawiczne trwanie w dziękczynieniu za to, iż „zostaliśmy wezwani, aby stać przed Bogiem i wiernie Mu służyć” z pewnością skutecznie pomoże w dochowaniu wierności Temu, który do końca nas umiłował.

Być sługą Jezusa Chrystusa jest dla prezbitera powodem do najgłębszej radości. Szafarz Eucharystii z wdzięcznością doświadcza także, jak wierni dzięki jego służbie odkrywają wspaniałość samego Boga. Przekonuje się jak przez niego, przez jego słabość, Bóg dokonuje wielkich rzeczy i cieszy się, że zaszczycił go takim miłosierdziem. I kiedy doświadcza tego wszystkiego, odczuwa zarazem „od wewnątrz”, że radosna Boża uczta weselna, jej stokrotne plony nie tylko odnoszą się do przyszłości, lecz także są one rzeczywistością wśród nas, właśnie w tym chlebie, który został mu powierzony, aby go przemieniał i rozdzielał. I wie, że „być kapłanem” oznacza najwyższy dar i największe wymaganie¹⁴.

Dlatego codzienne sprawowanie Eucharystii-dziękczynienia ma dla kapłana niezastąpioną wartość. „Powinien ją przeżywać jajko centralną chwilę dnia i codziennej posługi, wynik szczerego pragnienia oraz okazję do głębokiego i owocnego spotkania z Chrystusem”¹⁵.

Pozwólmy się skutecznie zachęcić Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi II do wyrażania wdzięczności Chrystusowi „za kapłaństwo, które wpisał w serce człowieka jako pana stworzenia, które w sposób szczególny wpisał w nasze serca. Zaprosił nas bowiem do Ostatniej Wieczerzy (...). Zaprosił nas w tych dwunastu, którzy byli razem z Nim tego wieczoru. Wobec których wziął chleb, połamał, rozdawał i mówił: «To jest Ciało moje, które za was będzie wydane». A potem wziął kielich wypełniony winem, rozdawał i mówił; «To jest kielich mojej Krwi, Nowego i Wiecznego Przymierza, która za was i za będzie przelana». A na końcu dodał: «To czyńcie na moją pamiątkę». Jesteśmy więc kapłanami z Jego kapłaństwa. Jesteśmy kapłanami tej ofiary, którą złożył ze swego Ciała i Krwi na krzyżu, a pod postacią chleba i wina przy Ostatniej Wieczerzy. Jesteśmy też kapłanami «dla ludzi», ażeby wszyscy poprzez ofiarę, którą z Jego mocy sprawujemy, stawali się królewskim kapłaństwem i składali duchowe ofiary w jedności z Jego ofiarą Krzyża i Wieczernika. Jesteśmy wreszcie kapłanami na wieki” ¹⁶.

Dziękując za łaskę naszego udziału w Chrystusowym kapłaństwie, prośmy o dar nowych powołań, idąc za wezwaniem naszego Wielkiego Rodaka. On to w przemówieniu do Polaków w Watykanie 29 września 1993 roku zachęcał: Wdzięczni „Bogu za wszystkie dary powołania do kapłaństwa, które otrzymaliśmy w ciągu wieków, a zwłaszcza w ostatnich dziesięcioleciach, nie przestajmy prosić o to, ażeby nie brakowało powołań w Kościele na naszej ziemi i nie tylko na naszej ziemi, ale także w innych narodach, krajach, w całej Europie i w całym świecie”¹⁷. Papież z Krakowa, sam ogromnie wdzięczny Panu Bogu za łaskę swojego kapłaństwa, z serca pełnego wdzięczności mówił: „Trzeba bardzo dziękować za święty dar Chrystusowego kapłaństwa i równocześnie gorąco się modlić, w Polsce też, ażeby prezbiterzy konsekrowani przez Ducha Świętego byli tym, do czego Chrystus ich powołał, ażeby znajdowali w sobie łaskę powołania i żeby potem z tą łaską przez całe życie współpracowali, służąc Ludowi Bożemu na naszej ojczystej ziemi lub gdziekolwiek nas Kościół pośle¹⁸.

Ks. Piotr M. Gajda

Przypisy:

opr. mg/mg