Młodość i studia

ks. Kazimierz Panuś

ŚW. FRANCISZEK SALEZY

ISBN: 978-83-7505-356-2

wyd.: WAM 2009

Młodość i studia

Dzieciństwo Franciszka było bardzo szczęśliwe. Pierwsze nauki, pobierane w La Roche i w Annecy, w krótkim czasie przestały być wystarczające dla jego chłonnego i przenikliwego umysłu, toteż ojciec zdecydował się w 1582 roku posłać go na studia do jezuickiego College de Clermont w Paryżu. Wspierany i otaczany opieką kapelana i wychowawcy z Sabaudii Jana Déage (zm. 1610), nie czuł się zagubiony w tym wielkim mieście. Wypełniając życzenie ojca, studiował z zapałem łacinę, grekę, retorykę i filozofi ę, jednocześnie jednak dla własnej satysfakcji podjął studia teologiczne na Sorbonie. Nie były one objęte programem nakreślonym przez ojca, toteż ksiądz Déage zezwolił na nie niechętnie, w zamian za to jednak nie darował wychowankowi lekcji fechtunku, tańca i konnej jazdy. Tym samym Franciszek, który w przyszłości miał zalecać ustępliwość wobec życzeń bliźniego we wszystkim, co nie jest grzechem, za młodu już ćwiczył się w tej cnocie. Zresztą umiejętność konnej jazdy przydała mu się bardzo w późniejszym życiu, gdy jako biskup przemierzał swą górską diecezję.

W czasie studiów teologicznych w Paryżu pod wpływem kalwińskiej doktryny o predestynacji Franciszek przeżył kryzys religijny. Owładnęła nim obsesyjna myśl, że będzie potępiony. Odtąd wszystkie sprawy przestały mieć dla niego jakiekolwiek znaczenie. Koszmar, który go dręczył przez wiele tygodni, zwalczył, odkrywając w Piśmie Świętym Boga miłosiernego. Doszedł do wniosku, iż jeśli nie może kochać Boga w wieczności, to będzie Go przynajmniej kochał ze wszystkich sił tu na ziemi. Po tym doświadczeniu wrócił spokój i optymizm oraz tak charakterystyczne dla doktryny Franciszka zaufanie Bogu, który jest miłością. Ponadto pojawiła się w nim na nowo nadzieja zbawienia. Ponieważ doświadczył tego w czasie recytowania przed figurą Matki Boskiej modlitwy Pomnij, o Najmiłościwsza Panno Maryjo, złożył wówczas ślub codziennego odmawiania różańca.

W 1588 roku Franciszek opuścił wstrząsany wojną domową Paryż i podjął w Padwie studia prawnicze, „aby przypodobać się ojcu”, oraz teologiczne, „aby przypodobać się sobie” — jak zwierzył się kanonikowi Franciszkowi de Ronis. Wtedy to jego ulubioną lekturą stała się Walka duchowa (Combattimento spirituale), napisana przez teatyna Lorenza Scupoli. Franciszek, jak podkreśla Pierre Serouet w obszernym biogramie świętego, zawartym w Dictionnaire de spiritualité ascetique et mistique, nie tylko nosił tę książeczkę stale w kieszeni, ale często ją analizował. Wywarła ona duży wpływ na kształtowanie się jego duchowości. Jako student przez jakiś czas korzystał także z kierownictwa duchowego jezuity Antonia Possevino (1534-1611), sławnego dyplomaty i legata papieskiego. Studia padewskie uwieńczył stopniem doktora praw, uzyskanym w 1591 roku.

opr. aw/aw