Epikleza

Gerald O'Collins SJ, Edward G. Farrugia SJ

LEKSYKON pojęć teologicznych i kościelnych

z indeksem angielsko-polskim

Przełożyli Ks. Jan Ożóg SJ, Barbara Żak

Wydawnictwo WAM, Kraków 2002

Epikleza

(gr. „wezwanie”) Ogólnie rzecz biorąc, każde wezwanie skierowane do Boga, aby pobłogosławił lub uświęcił rzecz stworzoną (por. 1 Tm 4, 1-5). W anaforze, czyli kanonie mszalnym, epikleza jest modlitwą z prośbą, żeby Duch Święty albo Logos zstąpił na dary ofiarne i zamienił je w Ciało i Krew Chrystusa dla duchowego pożytku tych, którzy je przyjmują. W Średniowieczu trwał spór o to, czy konsekracja dokonywała się przez słowa ustanowienia, jak to utrzymywali łacinnicy, czy łącznie z następującą epiklezą, jak to jest w większości greckich i orientalnych anafor (por. DH 1017, 2718, 3556). Reforma liturgiczna, dokonana po Soborze Watykańskim II, sprawiła, że w nowych modlitwach eucharystycznych umieszczono epiklezę przed konsekracją (prośba, aby dary zostały przemienione) i po konsekracji (prośba, aby przystępujący do Komunii św. zostali przemienieni). Wydaje się, że dyskusja, czy modlitwa Uświęć tę ofiarę (łac. „quam oblationem” = tę ofiarę) przed konsekracją oraz Racz wejrzeć na nie (łac. Supra quae) i Pokornie Cię błagamy (łac. Supplices te) po konsekracji w starym Kanonie Rzymskim. (pierwsza modlitwa eucharystyczna) są częściami epiklezy, została rozstrzygnięta na korzyść opinii, że cała anafora jest epiklezą. Zob. anafora, Duch Święty, kanon, konsekracja, Modlitwa Eucharystyczna.

opr. mg/mg