Niech waszą misję oświeca wiara i ożywia miłość

Benedykt XVI

Niech waszą misję oświeca wiara i ożywia miłość

18 II 2012 — Homilia Benedykta XVI podczas Liturgii Słowa na rozpoczęcie konsystorza

18 lutego 2012 r. w Bazylice Watykańskiej odbył się Zwyczajny Konsystorz Publiczny, czwarty podczas pontyfikatu Benedykta XVI. Miał on formę Liturgii Słowa, a jego ceremoniał po raz pierwszy został uproszczony. Po pozdrowieniu liturgicznym i odśpiewaniu Ewangelii Ojciec Święty powiedział, że wszystko w Kościele opiera się na wierze: miłość i autorytet, ewangelizacja i miłość, sakramenty i liturgia. Przypominając tę prawdę nowym kardynałom, Benedykt XVI wezwał ich, by byli «jeszcze bardziej otwarci wobec Chrystusa i całej wspólnoty kościelnej». Otwartość ta — doprecyzował — musi wyrażać się w «służbie Ewangelii», która powinna być «trwale zakorzeniona w pewności wiary». Dzięki temu, że kardynałom zostają przyznane kościoły tytularne w Wiecznym Mieście lub jednej z diecezji suburbikalnych są oni w pełni włączeni do Kościoła w Rzymie — powiedział Ojciec Święty. Następnie Papież odczytał formułę kreacji i nazwiska 22 nowych kardynałów, po czym purpuraci złożyli wyznanie wiary i przysięgę. Papież nałożył im czerwone birety, wręczył pierścienie oraz przydzielił rzymskie kościoły tytularne lub diakonie. W drugiej części konsystorza odbyło się głosowanie nad siedmioma sprawami dotyczącymi kanonizacji, w którym wzięli udział również nowi purpuraci.Papież odprawił Mszę św. z nowymi kardynałami w Bazylice Watykańskiej w niedzielę rano 19 lutego, w święto Katedry św. Piotra (w tym roku obchodzone wcześniej, ponieważ 22 lutego przypadała Środa Popielcowa). I nawiązując właśnie do postaci Księcia Apostołów, podkreślił znaczenie misji powierzonej mu przez Chrystusa: «ma on być 'opoką', 'skałą', widzialnym fundamentem, na którym jest wzniesiona cała duchowa budowla Kościoła». Do opisu charakterystycznych cech urzędu Piotrowego posłużyła Papieżowi symbolika złożonego zespołu rzeźb Berniniego, które zdobią ołtarz katedry św. Piotra w Bazylice Watykańskiej. Poczynając od witraża w absydzie, przedstawiającego gołębicę — Ducha Świętego. W tym oknie — powiedział — zawiera się wizja Kościoła jako «miejsca, w którym Bóg staje się bliski, wychodzi naprzeciw naszemu światu», by mu dać «światło, które pochodzi z góry, bo bez niego mieszkanie w nim stałoby się niemożliwe».Również drewniany tron, wbudowany w tron (katedrę) z brązu, przypomina o zasadniczym aspekcie misji św.Piotra: o tym, że Kościół Rzymu przewodniczy w miłości. «Urząd Piotrowy jest prymatem w miłości w sensie eucharystycznym, a zatem troską o powszechną jedność Kościoła w Chrystusie» — stwierdził Papież. Podkreślając jednocześnie, że katedrę podtrzymują ojcowie Kościoła, co oznacza, iż «Kościół nie ustanawia reguł dla siebie, nie tworzy sam własnego ładu, lecz go przyjmuje od Słowa Bożego, którego słucha w wierze, starając się je zrozumieć i nim żyć».Także podczas spotkania na modlitwie «Anioł Pański» na placu św. Piotra na zakończenie uroczystości Papież mówił o «specjalnej misji Piotra i jego następców, którzy mają paść owczarnię Chrystusa i zabiegać o to, by była zjednoczona w wierze i w miłości». Do nowych kardynałów zwrócił się też z zachętą, by «współpracowali w kierowaniu Kościołem powszechnym i dawali świadectwo Ewangelii aż po ofiarę z własnego życia».Wezwanie to ponowił w poniedziałek 20 lutego rano podczas audiencji dla nowo mianowanych kardynałów i ich rodzin, a także wiernych, którzy przybyli razem z nimi na konsystorz. «Pozostawanie w jedności z Kościołem i z przesłaniem zbawienia, które on szerzy, oznacza zakorzenianie się w Prawdzie, umacnianie sensu prawdziwych wartości, zachowywanie pogody ducha w każdej sytuacji».Poniżej zamieszczamy przemówienie Ojca Świętego wygłoszone podczas konsystorza, homilię podczas Mszyśw. koncelebrowanej z nowymi kardynałami oraz rozważanie przed modlitwą «Anioł Pański», a także noty biograficzne 22 nowych kardynałów.

«Tu es Petrus, et super hanc petram
aedificabo Ecclesiam meam»

Czcigodni bracia, drodzy bracia i siostry!

Tymi słowami śpiew na wejście wprowadził nas w uroczysty i sugestywny obrzęd Zwyczajnego Konsystorza Publicznego — kreowania nowych kardynałów, nałożenia biretów, przekazania pierścienia i przyznania kościoła tytularnego. Są to wymowne słowa, którymi Jezus ustanowił Piotra mocnym fundamentem Kościoła. Czynnikiem decydującym o jakości tego fundamentu jest wiara: faktycznie Szymon staje się Piotrem — opoką — dlatego że wyznał swoją wiarę w Jezusa Mesjasza i Syna Bożego. Kościół głosząc Chrystusa, jest związany z Piotrem, a Piotr jest dla Kościoła niczym opoka; lecz tym, który buduje Kościół, jest sam Chrystus, Piotr musi być szczególnym elementem konstrukcji. Musi nim być przez wierność swemu wyznaniu, jakie złożył w okolicy Cezarei Filipowej, stwierdzając: «Ty jesteś Mesjasz, Syn Boga żywego» (Mt 16, 16).

Słowa, które Jezus skierował do Piotra, dobrze uwydatniają kościelny charakter dzisiejszego wydarzenia. Nowi kardynałowie bowiem przez przyznanie im kościoła tytularnego w tym mieście lub w jednej z diecezji suburbikalnych zostają w pełni włączeni do Kościoła Rzymu, któremu przewodzi Następca Piotra, aby z nim ściśle współpracować w zarządzaniu Kościołem powszechnym. Ci drodzy współbracia, którzy wkrótce staną się członkami Kolegium Kardynalskiego, połączą się nowymi i jeszcze mocniejszymi więzami nie tylko z Biskupem Rzymu, ale także z całą wspólnotą wiernych rozsianych po całym świecie. Pełniąc swoją szczególną posługę na rzecz wspierania posługi Piotrowej, nowi kardynałowie będą w istocie wzywani, aby rozważać i oceniać sprawy, problemy i kryteria duszpasterskie związane z misją całego Kościoła. Przykładem i pomocą w tym delikatnym zadaniu będzie dla nich świadectwo wiary, jakie swoim życiem i śmiercią złożył Książę Apostołów, który ze względu na miłość Chrystusa dał całego siebie, aż po najwyższą ofiarę.

W tym sensie należy rozumieć także nałożenie czerwonego biretu. Nowym kardynałom powierzona jest posługa miłości: miłości Boga, miłości Jego Kościoła, miłości braci — z bezwzględnym i bezwarunkowym poświęceniem, w razie potrzeby aż do przelania krwi, jak mówi formuła towarzysząca nałożeniu biretu i jak wskazuje czerwony kolor noszonych szat. Oczekuje się od nich również, że będą służyli Kościołowi z miłością i mocą, z jasnością i mądrością nauczycieli, z siłą i męstwem pasterzy, z wiernością i odwagą męczenników. Winni być wybitnymi sługami Kościoła, który w Piotrze ma widzialny fundament jedności.

W odczytanym przed chwilą fragmencie Ewangelii Jezus jawi się jako sługa, dając siebie za wzór do naśladowania. Z trzecią zapowiedzią męki, śmierci i zmartwychwstania Syna Człowieczego rażąco kontrastuje scena, w której dwaj synowie Zebedeusza, Jakub i Jan, jeszcze snują marzenia o chwale u boku Jezusa. Prosili Go: «Daj nam, żebyśmy w Twojej chwale siedzieli jeden po prawej, a drugi po lewej Twej stronie» (Mk 10, 37). Zaskakująca jest odpowiedź Jezusa i Jego nieoczekiwane pytanie: «Nie wiecie, o co prosicie. Czy możecie pić kielich, który Ja mam pić, albo przyjąć chrzest, którym Ja mam być ochrzczony?» (w. 38). Aluzja jest niezwykle jasna: kielich jest kielichem męki, który Jezus przyjmuje, aby wypełnić wolę Ojca. Służba Bogu i braciom, dar z samego siebie: to jest logika, jakiej uczy i jaką kształtuje w naszym codziennym życiu autentyczna wiara, która nie jest światowym stylem władzy i chwały.

Prośba Jakuba i Jana pokazuje, że nie pojęli oni logiki tego życia, o jakim świadczy Jezus, tej logiki, która — według Mistrza — powinna charakteryzować ucznia, jego duchowość i działanie. A błędna logika nie jest cechą jedynie dwóch synów Zebedeusza, gdyż, według ewangelisty, «zaraża» także «dziesięciu pozostałych» apostołów, którzy «poczęli oburzać się na Jakuba i Jana» (w. 41). Oburzają się, bo nie jest łatwo przyjąć logikę Ewangelii i porzucić logikę władzy i chwały. Św.Jan Chryzostom stwierdza, że wszyscy apostołowie byli jeszcze niedoskonali, zarówno dwaj, którzy chcieli wywyższyć się ponad dziesięciu, jak i inni, którzy im zazdrościli (por. Commento a Matteo, 65, 4: PG 58, 622). A komentując fragmenty paralelne w Ewangelii św. Łukasza, św. Cyryl Aleksandryjski dodaje: «Uczniowie ulegli ludzkiej słabości i spierali się ze sobą o to, kto jest zwierzchnikiem i doskonalszym od innych (...). Wydarzyło się to i zostało nam opowiedziane dla naszej korzyści (...). To, co przydarzyło się świętym apostołom, może okazać się dla nas zachętą do pokory» (Commento a Luca, 12, 5, 24: PG 72, 912). Wydarzenie to daje Jezusowi sposobność, aby zwrócić się do wszystkich uczniów i «przywołać ich do siebie», jakby przyciągnąć ich ku sobie, aby tworzyli z Nim niemal jedno nierozdzielne ciało i wskazać drogę do osiągnięcia prawdziwej chwały, chwały Boga: «Wiecie, że ci, którzy uchodzą za władców narodów, uciskają je, a ich wielcy dają im odczuć swą władzę. Nie tak będzie między wami. Lecz kto by między wami chciał się stać wielkim, niech będzie sługą waszym. A kto by chciał być pierwszym między wami, niech będzie niewolnikiem wszystkich» (Mk 10, 42-44).

Panowanie i służba, egoizm i altruizm, posiadanie i dar, interesowność i bezinteresowność — te głęboko sprzeczne logiki ścierają się ze sobą w każdym czasie i w każdym miejscu. Nie ma żadnej wątpliwości co do drogi obranej przez Jezusa: nie ogranicza się On do wskazania jej uczniom ówczesnym i dzisiejszym jedynie słowami, ale żyje zgodnie z nią w swoim własnym ciele. Faktycznie wyjaśnia: «Bo i Syn Człowieczy nie przyszedł, aby Mu służono, lecz żeby służyć i dać swoje życie jako okup za wielu» (w. 45). Słowa te rzucają szczególnie mocne światło na dzisiejszy konsystorz publiczny. Rozbrzmiewają one w głębi duszy i stanowią zaproszenie i przypomnienie, polecenie i zachętę szczególnie dla was, drodzy i czcigodni bracia, którzy za chwilę będziecie włączeni do Kolegium Kardynalskiego.

Według tradycji biblijnej, Syn Człowieczy to Ten, któremu Bóg powierza władzę i panowanie (por. Dn 7, 13 n.). Jezus pełni swoją misję na ziemi, przedkładając nad postać Syna Człowieczego postać cierpiącego Sługi, opisanego przez proroka Izajasza (por. Iz 53, 1-12). Otrzymuje On moc i chwałę jedynie jako «sługa»; a jest sługą, dlatego że bierze na siebie kondycję cierpienia i grzechu całej ludzkości. Pełni swą służbę z całkowitą wiernością i pełną odpowiedzialnością względem ludzi. Z tego powodu dobrowolne przyjęcie przez Niego okrutnej śmierci staje się ceną wyzwolenia dla wielu, staje się początkiem i podstawą odkupienia każdego człowieka i całego rodzaju ludzkiego.

Drodzy bracia, którzy za chwilę zostaniecie włączeni do Kolegium Kardynalskiego! Całkowite ofiarowanie siebie przez Chrystusa na krzyżu, niech będzie dla was normą postępowania, bodźcem i siłą do wiary, która działa w miłości. Wasza misja w Kościele i świecie niech zawsze będzie wyłącznie «w Chrystusie», niech odpowiada Jego logice, a nie logice świata, niech będzie oświecana wiarą i ożywiana miłością, które docierają do nas z chwalebnego krzyża Pana. Na pierścieniu, który wam za chwilę przekażę, są przedstawieni święci Piotr i Paweł, a w środku gwiazda, symbolizująca Matkę Bożą. Noszenie tego pierścienia winno wam na co dzień przypominać o świadectwie, jakie ci dwaj apostołowie dali o Chrystusie, aż do męczeńskiej śmierci, tu w Rzymie, użyźniając w ten sposób Kościół swoją krwią. Natomiast przypomnienie Maryi Panny będzie dla was zawsze zachętą do naśladowania Tej, która była mocna w wierze i która była pokorną służebnicą Pańską.

Kończąc tę krótką refleksję, chciałbym skierować do was wszystkich tu obecnych, a zwłaszcza do oficjalnych delegacji różnych krajów i przedstawicieli licznych diecezji, serdeczne pozdrowienie i podziękowanie. Nowi kardynałowie są powołani, aby zawsze trwali w swej posłudze w wierności Chrystusowi, pozwalając, by kierowała nimi jedynie Jego Ewangelia. Drodzy bracia i siostry, módlcie się, aby mógł się w nich odzwierciedlać w sposób żywy nasz jedyny Pasterz i Nauczyciel, Pan Jezus, źródło wszelkiej mądrości, który wszystkim wskazuje drogę. Módlcie się także za mnie, abym mógł zawsze dawać ludowi Bożemu świadectwo niezawodnej nauki i trzymać z łagodną stanowczością ster Kościoła świętego. Amen!

opr. mg/mg